^*inter

I.

Prepozicio montranta:

^*inter

serĉi 'inter'

[inter.0]

1.

[inter.0.loke]

La pozicion de iu aŭ io en la spaco, kiu apartigas du aŭ plurajn personojn aŭ objektojn: sur la kameno inter du potoj staras fera kaldrono [1]; pecon da cigaro […] li estis teninta inter la fingroj ^DL ; en la mezo inter la floroj staris gracia aminda fraŭlino ^DL ; Nilo ĝis Memfiso fluas inter du montaj vicoj [2]; [li] enŝovis la pinton inter la blazonŝildo kaj la muro ^KPr ; li sidis kun la edzino kaj dek unu infanoj, tre komforte inter siaj kvar muroj [3]; rompu la murojn inter la popoloj [4]; vivi inter forno hejtita kaj tablo kovrita ^PrV ; esti inter martelo kaj amboso ^PrV ; inter la mano ĝis la buŝo ofte disverŝiĝas supo ^PrV . meze de

Rim.: Pri uzo de inter kun akuzativo, vd al inter, inter ...-n.

2.

[inter.0.tempe]

La pozicion de io en la tempo, kiu apartigas du aŭ plurajn momentojn aŭ faktojn: inter la dua kaj kvara horo ^PatrojFiloj ; inter la subiro kaj la leviĝo de l' suno [5]; monato […] estis inter tiu ĉi nokto kaj la reveno ^BdV ; inter la lulilo kaj la tombo ^BdV ; neniu tuŝis la veturilon inter la reveno de la laborejestro kaj la tempo kiam li kaj Petro foriris ^ChB .

3.

[inter.0.en_aro]

La situacion de iu aÅ­ io en aro da personoj aÅ­ objektoj; t.e. en la mezo de, en la nombro de: [ĉu] inter tiuj ĉi estos trovita unu, kiu volos preni tiun ĉi laboron ^DL ; inter aliaj aferoj (vd interalie) tiu ĉi malfeliĉa infano devis ĉerpi akvon [6]; ĉe tiu ĉi malsano unu horo povas decidi inter vivo kaj morto ^FK ; se vi pistos malsaĝulon en pistujo inter griaĵo, lia malsaĝeco de li ne apartiĝos [7]; esti honesta en tiu ĉi mondo signifas esti elektita inter dek mil ^Hamlet ; mi estis la plej enviinda patro inter ĉiuj patroj inter la homoj [8]; mi estis ĉiutage inter vi en la templo [9]; kial vi serĉas la vivanton inter la mortintoj [10]? oni komencis babili inter la kamparanoj pri la maljusteco [11]; dividi la grandegan laboron inter ĉiuj komitatanoj ^LR ; elekti inter tiuj, kiuj aspektis plej malfeliĉaj ^Kandid ; inter lupoj kriu lupe ^PrV ; eĉ inter piuloj ne mankas pekuloj ^PrV . kun, el⁴

4.

[inter.0.rilatece]

La rilatecon, kiu kunigas du aŭ plurajn personojn akordiĝantaj aŭ malakordiĝantaj: batali, korespondi inter si ^ADL ; ne povas ĉiam vivi inter si en paco ^BdV ; ni konsentis inter ni neniam tuŝi plu tiun ĉi objekton ^BdV ; la diferenco inter lingvo natura kaj lingvo artefarita konsistas en tio, ke […] ^LR ; la akuzativo kaj prepozicio montras tute klare la rilaton inter la ambaŭ komplementoj ^LR ; la loto ĉesigas disputojn kaj decidas inter potenculoj [12]; [ŝi], inter ni dirante (vi ne devas tion diri al aliaj), tedas min jam almenaŭ same, kiel mi ŝin ^QuV ; libere komunikiĝadi inter si [13]; mensogoj kaj kalumnioj arte kreas malamon inter unuj gentoj kaj aliaj [14].

1. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 25
2. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XXI
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Nokta ĉapo de fraŭlo
4. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolo antaŭ la Dua Kongreso Esperantista en Genève, 1906
5. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro VIII
6. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 13
7. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 27:22
8. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Kvina
9. La Nova Testamento, Luko 22:53
10. La Nova Testamento, Luko 24:5
11. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XIV
12. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 18:18
13. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolo antaŭ la Dua Kongreso Esperantista en Genève, 1906
14. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolo antaŭ la Dua Kongreso Esperantista en Genève, 1906

afrikanse:

tussen

albane:

në mes të

amhare:

መካከል

angle:

1. between 2. between 3. among, amid, between 4. among, between, amid

arabe:

بين

armene:

միջեւ

azerbajĝane:

arasında

beloruse:

між, паміж, сярод

bengale:

মধ্যে

birme:

အကြား

bosne:

između

ĉeĥe:

inter, mezi

ĉine:

中間 [zhōngjiān], 之間 [zhījiān], 介 [jiè], 际 [jì]

dane:

mellem

estone:

vahel

eÅ­ske:

arteko

filipine:

sa pagitan ng

france:

entre 3. parmi

galege:

entre

germane:

1. zwischen 2. zwischen 3. unter, inmitten 4. unter, zwischen

guĝarate:

વચ્ચે

haitie:

ant

haÅ­se:

tsakanin

hinde:

के बीच

hispane:

1. entre 2. entre 3. entre, en medio de 4. entre

hungare:

között

igbe:

n’etiti

irlande:

idir

islande:

milli

japane:

間に [あいだに]

jave:

antarane

jide:

צווישן

jorube:

laarin

kanare:

ನಡುವೆ

kartvele:

შორის

kazaĥe:

арасында

kimre:

rhwng

kirgize:

ортосунда

kmere:

រវាង

koree:

사이

korsike:

trà

kose:

phakathi

kroate:

između

kurde:

navber

latine:

inter

latve:

starp

laÅ­e:

ລະຫວ່າງ

litove:

tarp

makedone:

меѓу

malagase:

eo

malaje:

antara

malajalame:

ഇടയില്

malte:

bejn

maorie:

i waenganui i

marate:

दरम्यान

monge:

nruab nrab ntawm

mongole:

хооронд

nederlande:

1. tussen 2. tussen 3. onder 4. onder

nepale:

बीच

njanĝe:

pakati

okcidentfrise:

tusken

panĝabe:

ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ

paŝtue:

تر منځ د

pole:

1. między, pomiędzy 2. między 3. między, pomiędzy, wśród, pośród 4. między, wśród, pośród

portugale:

entre, no meio de

ruande:

hagati

ruse:

1. Ð¼ÐµÐ¶Ð´Ñƒ 2. Ð¼ÐµÐ¶Ð´Ñƒ 3. Ð¼ÐµÐ¶Ð´Ñƒ, меж, среди 4. Ð¼ÐµÐ¶Ð´Ñƒ, среди

samoe:

i le va o

sinde:

جي وچ ۾

sinhale:

අතර

skotgaele:

eadar

slovake:

medzi

slovene:

med

somale:

ka dhexeeya

ŝone:

pakati

sote:

pakeng tsa

sunde:

di antara

svahile:

kati ya

taĝike:

миёни

taje:

ระหว่าง

tamile:

இடையே

tatare:

арасында

telugue:

మధ్య

tibete:

ནང་ནས་

ukraine:

між

urdue:

کے درمیان

uzbeke:

o’rtasida

vjetname:

giữa

zulue:

emkhatsini

al inter, inter ...-n

serĉi 'al inter'

serĉi 'inter ...-n'

[inter.al0]

Al loko situanta inter ¹ aÅ­ ³: tiu vojo […] iris en la mondon, inter la misterajn altaĵojn kaj nekonatajn spacojn, inter la barojn kaj danĝerojn ^Marta ; enŝovinte la kapon inter la arbetojn [...] [15]; vi ne povos eliri inter ilin [16]; la rilato eÅ­ro/dolaro kreskos denove al inter 1,10 kaj 1,15 [17].

Rim.: Pri la prepoziciaj kunaĵoj kun al, vidu rimarkon sub al ĉe.

15. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, ĉap. 3
16. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeĥezkel 3:25
17. Marc Vanden Bempt: EÅ­ro unujara, Monato, 2000/03, p. 14

angle:

between

beloruse:

між, паміж

de inter

serĉi 'de inter'

[inter.de0]

De ¹,² loko situanta inter: ne forpreniĝos sceptro de Jehuda, nek regbastono de inter liaj piedoj [18]. la aliaj ludantoj devas trovi […] respondon de inter sia kartaro ^Kon11 ; ĉeestis aÅ­skultantaro de inter 100 kaj 200 kongresanoj [19].

18. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 49:10
19. La Ondo de Esperanto, 1999, No 8-9 (58-59)

angle:

between ('from between' ne estas bonstila kun senco 2)

beloruse:

паміж

el inter, elinter

serĉi 'el inter'

serĉi 'elinter'

[inter.el0]

[inter.el0.KOMUNE]

Prenante, elektante, distingante inter: el inter siaj fratoj li prenis kvin homojn [20]; Dio rekolektos vin el inter ĉiuj popoloj, inter kiujn disĵetis vin la Eternulo [21]; ambaŭ tre bone rekonis vian foton el inter deko da vizaĝoj similaj ^CKv ; mi saltis elinter la bridoj ^VaK ; Li alvokas elinter paganoj Abrahamon, plilarĝigas lian nomon, igas lin patro de la kredantoj, akompanas lin dum lia vojo [22].

20. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 47:2
21. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Readmono 30:3
22. Petro Krizologo, trad. -: Prediko 147, 2011

beloruse:

з паміж

france:

d'entre, de parmi

japane:

～の間から [のあいだから]

II.

Vortero kun la sencoj ¹, ² kaj ³ de la prepozicio.

intera

serĉi 'intera'

[inter.0a]

Tia, ke ĝi estas estas inter pluraj aferoj: intera muro ^ChL ; ni ne havas landon, tra kiu konduki lin en Hispanujon, ĉar la maro kuŝas intere ^DKM ; kvazaŭ ĉio ĉi subite fariĝus viva realo, kvazaŭ la interaj jaroj estus nur revo sen signifo ^HsT ; sekvis kelktempa laboro jen tie, jen tie, kun longaj interaj periodoj de senlaboreco ^HsT .

beloruse:

сярэдні, прамежкавы, прамежны

germane:

dazwischen seiend, eingeschoben

japane:

間の [あいだの], 中間の [ちゅうかんの]

ukraine:

проміжний, середній, серединний

interaĵo

serĉi 'interaĵo'

[inter.0ajxo]

Io, kio estas inter pluraj aferoj: (figure) Luĉia […] vestas sin […] en iaspecan interaĵon: ĝi jam ne estas noktĉemizo, sed ankoraŭ ne estas robo ^KKr ; la dekstra kaj maldekstra partoj de la aparato estas kompreneblaj, sed la interaĵo estas tre stranga [23].

23. Plena Manlibro de Esperanta Gramatiko

beloruse:

прамежак, прамежнасьць

ĉine:

中間物 [zhōngjiànwù]

germane:

Zwischending

japane:

中間部 [ちゅうかんぶ]

ukraine:

проміжок, проміжність

interulo

serĉi 'interulo'

[inter.0ulo]

Iu, kiu peras inter pluraj partioj; peranto: ekzistas unu Dio, kaj unu interulo inter Dio kaj homoj, homo, Kristo Jesuo [24]; li estas interulo de nova testamento [25]; tiuj, pli potencaj ol iam ajn, malpli bezonas interulojn por trudi siajn interesojn ^MD14 . arbitracianto, mediaciisto, mediatoro¹, mediumo, ombudo, ŝamano

24. La Nova Testamento, I. Timoteo 2:5
25. La Nova Testamento, Hebreoj 9:15

beloruse:

пасярэднік

ĉine:

介紹人 [jièshàorén], 經紀人 [jīngjìrén], 調停人 [tiáotíngrén], 調解人 [tiáojiěrén], 居間人 [jūjiānrén]

germane:

Mittler, Vermittler

III.

Prefikso kun sencoj ¹, ² kaj ⁴ de la prepozicio (sed oni devas distingi du kazojn, laÅ­ tio ĉu la radiko, kiu sekvas inter en la kunmetitaĵo, estas ties komplemento aÅ­ ne).

1:

a)

interetaĝo; interfaco; interkrutejo, intermonto (trairejo inter du montoj); la suno elaperis trans la montaraj interpintoj ^QuV .

b)

interspaco, intertitolo; intermeti, interveni.

2:

a)

interakto (tempo inter du aktoj); intersezono.

b)

intertempo (tempo inter du okazoj), intertempe; interrompi (rompi ian daŭron inter du momentoj); interokazaĵo; koleraj interdiroj eksonis ^VaK ; la patrino interŝovis plorvoĉe: […] ^InfanTorent2 .

4:

a)

en 1914 ekzistis socialista Internacio ^Lanti .

b)

interagi, intertrakti, interkomuniki, interkonformigi; interparolo, interkonsento, intervidiĝo (parolo, konsento, vidiĝo inter du aŭ pluraj personoj); interligo, interakordo, interfluo; interkonfuzi, intermiksi, interŝanĝi.

Rim.: Iafoje vorto falas en ambaÅ­ kategoriojn: interreto (t.e. reto inter retoj)

c)

Per pliampleksigo de tiu ĉi senco, inter estas uzata aparte por montri reciprokecon: sin intersaluti, intertuŝi, interkisi; interbatiĝo, interfrapiĝi, interfratiĝi; interkompreniĝi, interkonatiĝi, interrilatiĝi; interplekti, interpremi; fluoj de la lumo interkruciĝas en la aero ^Metrop ; interkroĉiĝis la dentradoj de mirinda mekanismo ^VaK ; la du familioj […] sin intervizitis ^KPr .

Rim.: Distingenda de prefiksa uzo estas la kunderivado de prepozitivo al adjektivo aŭ adverbo: ŝi prenis interdoman, solecan vojeton ^Iŝtar ; internacia, interregiona kunlaboro [26]; intercivitana milito ^Kon11 ; kun tranĉilo interdente ^ChB ; klingo pasis tra la spaco interripa ^CKv .

26. La Ondo de Esperanto, 2002, №7

angle:

 inter-

beloruse:

 Ð¼Ñ–ж-, інтэр-

france:

 entre- (préfixe), inter- (préfixe)

hispane:

 entre- (prefijo), inter- (prefijo)

pole:

 między- (przedrostek), śród- (przedrostek)