^*ag/i ^PV

(ntr)

1.

Eksterigi siajn kapablojn, produkti ian efikon, uzante sian forton aŭ kapablon: honesta homo agas honeste [1]; agi juste [2]; ĉu vi ne povis agi pli delikate [3]? ni agas ankoraŭ blinde kaj riskas, ke nia laborado pereos vane [4]; mi ne devas agi kontraŭ mia konscienco ^Marta ; mi devas agi, antaŭ ol tiu ĉi ĉiutaga kuneestado renoviĝos [5]; pli facile estas regi ol agi ^PrV ; kiu agas afable, vivas agrable ^PrV . fari³, procedi

2.

Konduti iel kontraŭ iu, trakti iun: li sciiĝis, kiel agis kun li lia pli juna filo [6]; se vi agos malbone kontraŭ miaj filinoj […], tiam […] [7]; agu kun aliaj tiel, kiel vi deziras ke aliaj agu kun vi [8]; kiel pardoneme la juĝo agas kun vi, malvirtulo [9].

3.

(io) Efiki: la sono de lia voĉo agis pli intense, ol […] la plej detaloplenaj klarigoj [10]; [jen] agis ia malsana stato [11]; la pafo agis mirige, post unu sekundo, ĉiuj gapis mire al la ĝendarmo [12]; tiu amo […] agis sur min blindige [13]; diversaj terapioj […nur] agas sur la simptomoj [14].

1.

Ekstera montro de ies forto aŭ kapablo: diru al mi vian kredon kaj montru ĝin al mi en viaj agoj [15]; la Agoj de la apostoloj ^NT ; koniĝas birdo laŭ flugo kaj homo laŭ ago ^PrV ; nenia ago fariĝas sen pago (sen bona aŭ malbona reago) ^PrV ; vortojn ŝparu, agojn faru ^PrV . akto³

Rim.: Inter ago kaj faro ekzistas tiu nuanco, ke per ago oni akcentas la intencitecon aŭ la eksteran aspekton, dum faro altiras la atenton plie al konkreteco.

2.

Ĝenerala kaŭzado de efiko: mi parolas ne pri la ago de ekokupo mem, sed pri la stato, en kiu mi troviĝas [16]; verbo de ago; la ago demandi.

Kapabla kaj ema agi: patro, kiu komence estis nur brutkomercisto, sed honesta kaj agema [17]; ŝi kutimis al la bonfarado de la grandaj urboj, laborema, agema [18]; se la anarkistoj uzas pli bone kaj pli ofte la aparaton ol la komunistoj, ĉi-lastaj ne povos riproĉi ‐ same estu, se la komunistoj montriĝos pli agemaj [19].

vigla³, viva²

(ntr)

Reciproke influi, aktive interrilati: kiam multaj personoj grupiĝas en unu loko por interagi kaj interhelpi, ni nomas tian grupon urbo, ĉu ne [20]? ni devas konstati kiel ĉiuj tiuj aferoj interagas, por ke ni povu konsideri ilin kaj elekti laŭ iliaj influoj [21]; ju pli facile klientoj povas interagi kun vi, des pli ili volos komerci kun vi [22]; la ĉefa kialo de malsaniĝo estas konscio de maljunuloj, ke ili jam ne kapablas konduti socie kutime kaj ke ili ne plu povos kutime interagi kun aliaj [23]. interkomuniki, interrilatiĝi, interŝanĝi, kunlabori, reciproki

1.

Kuna aŭ reciproka influo de pluraj agoj, fenomenoj, faktoroj: la socia normo […] ekzistas ja […] kiel rezultanto de la interago de pluraj fortoj, nur malofte konverĝaj [24]; ekvilibra sintezo de kompleksaj interagoj [25]; la fotono peras la elektromagnetan interagon inter elektrono kaj protono (cd fundamenta forto⁴) [26]; interago inter homo kaj naturo [27]; ĉiu popolo (aŭ socia grupo ĝenerale) estas konstante reproduktata per miloj da interagoj kiuj memorigas pri ia komuneco [28]. interrilato

2.

Dialogo⁴ de uzanto kun ruliĝanta programo: interago per klavaro kaj muso [29]; tiu programo uzeblas kaj interage, kaj en la fona reĝimo.

dialogo¹, dialektiko

(x)

Agi malhelpe, bare, kontraŭinflue: por kio vi kontraŭagas al la vortoj de la Eternulo [30]? se neniu kontraŭagos la perfidon, […] nin ĉiujn atendas pereo [31]; kontraŭ la malsano disponeblas ne nur medikamentoj – per taŭga sinnutrado eblas efike kontraŭagi [32]. defendi, kontraŭbatali, oponi, repuŝi

Bara, malhelpa, repuŝa ago: kontraŭago al aidoso [33]; se ne estas kontraŭago, en nur kelkaj jardekoj la mezumaj temperaturoj de la mondo atingos valorojn neniam ekzistantajn dum la pasintaj 500 000 jaroj [34]; provoku ilin al drastaj kontraŭagoj [35].

(ntr)

Agi grupe, por komuna celo aŭ efiko: ĉiuj ĝisnunaj institucioj kunfederiĝas sur la fundamento de U. E. A., konservante la necesan memstarecon de ĉiu organismo kaj kunagante en ĉiuj komunaj aferoj [36].

Ago komuna kun tiu de aliaj agantoj, aliaj faktoroj, aliaj personoj: ĉiam ankoraŭ lia kapo estas plena de cent aferoj, kiuj atendas plenumon kaj ne estas fareblaj sen lia kunago [37].

Malbone, malĝuste agi: ne rememoru tion, kion malbonagis via sklavo en tiu tago [38]; vi rajtas ĝin fari, [sed tiel] vi malbonagos kontraŭ Aulus [39]; [ili] aspektus kiel iu aĉa bando, en kiu misagas ĉiuj kune kaj ĉiu aparte [40]; [tio eble] provokos ilin misagi rilate al la aliaj civitanoj [41]; ke la enketa juĝisto misagis, […] tio estas konsekvenco de ĝenerala agado pere de nova interpreto de jurisprudenco [42]. erari², fuŝi, misfari

(ntr)

Agi returne, responde al iu antaŭa ago: ŝi ĉiam […] malvarme reagis al tiuj, kiuj parolis sentime kaj sprite [43]; ilia voleco havas saman naturon: kaj se ili troviĝas en medioj […] kompareblaj, ili reagos ambaŭ laŭ sama maniero [44]; vi tro nerveme reagas ĉion ^Metrop .

1.

Returna efiko de io, sur kion io alia agis: la atmosfero, saturita de intergenta malpaco, per neevitebla natura reago naskis la esperantisman movadon [45]; la sumo de ricevitaj impresoj kaj de konsekvencaj reagoj estis egalvalora [46]; la paŭzo […] se oni atendas reagon de la publiko, povas esti eĉ tre longa [47]; la trabreĉo de tiuj sentoj estis rezulto de […] forta reago kontraŭ tuta vivo de kutimeco [48]. respondo

2.

reakcio³

Nenifaro: en la trudita senageco li progresis kun mirinda rapido, kaj en du monatoj li ellernis eĉ la enhavon de sia mezgranda vortaro [49]. dormo, malpeno, malvigla

1.

Transakcio¹: la elektronika komerco ampleksas ĉiajn specojn de komercaj transagoj inter interretaj ofertantoj de varoj aŭ servoj [50].

2.

Transakcio²: SQL-transago [51]. sistemo plenumanta transagojn certigu, ke el ili ĉiu estu p-i-k-a: persista, […] integra, […] kompleta, […] aparta [52].