^*pord/o ^UV

1.

[pord.0o.spaco]

Malfermaĵo en muro de konstruaĵo, en barilo, en flanko de veturilo aÅ­ maŝino por trairo: li ne povas trairi tra nia mallarĝa pordo [1]; la kovriloj de l' fenestroj kaj la pordoj restis fermitaj la tutan tagon ^DL ; la pordokurteno ekĵetiĝis flanken, kaj sur la sojlo de la pordo sin montris alta, gracia virina figuro ^FK ; kaleŝpordo, ĉarpordo ^KPr ; li sidis ĉe la pordo de la tendo [2]; sieĝi ies pordon ^PrV ; se vi agos malbone, la peko kuŝos ĉe la pordo [3]; ora ŝlosilo ĉiun pordon malfermas (subaĉetas) ^PrV ; en bona ordo tra la pordo ^PrV ; se ĉiu balaos antaÅ­ sia pordo, tiam en la tuta urbo estos ordo ^PrV ; pelu mizeron tra l' pordo, ĝi revenos tra l' fenestro ^PrV ; diablo ne ĉiam unu pordon sieĝas ^PrV . enirejoluko, poternoanso, klinko², klapo³, pordhoko, seruro

2.

[pord.0o.fermajxo]

Plato, kiu fermas pordan spacon, kaj klape aÅ­ glite formoviĝas por ebligi trairon: ŝlosi la pordon [4]; li fermis kolere la pordon [5]; ili aliris, por elrompi la pordon [6]; sur la pordo estis malgranda tabuleto, sur kiu per grandaj literoj estis skribita: „tiu ĉi domo estas vendata“ ^FK ; subite oni frapas tre mallaÅ­te sur la pordo ^DL ; kradpordo [7]; du soldatoj portis la knabeton eksteren al la barilpordo de la kampo ^KKr ; la fajropordoj salte malfermiĝis kaj la ardanta karbo lante voras je niaj piedoj ^MortulŜip ; (frazaĵo) dezirante sin sciigi, [ili] iris frapi sur la pordon (peti helpon aÅ­ konsilon) de diversaj amikoj, kaj fine alvenis en la hejmon de Klozelo ^ChL ; (frazaĵo) lasi la pordon malfermita (rezervi la eblon) al pliaj sendependigaj provoj [8]. flugilo⁴, klapo³

[pord.0ego.ARKI]

Ĉefa pordo de domo, de fortika urbo, por paso de veturiloj: kun bruo oni malfermis la pordegon, kaj la kaleŝo enveturis en la korton [10]; kiam li venis al la pordego de la urbo, la gardistoj demandis, ĉu ili devas anonci lin al la reĝino [11]; ĉiu templo kaj palaco havis grandegan pordegon kun pilonoj, kaj tial oni nomis Tebojn urbo „centpordega“ [12]; ili […] elportas la pakaĵon ekster la pordegon [13]; via idaro posedos la pordegojn de siaj malamikoj [14]; la Gibraltara pordego (markolo) ^FK ; (figure) la propraj posedaĵoj, kun kiuj [vi] venas al la pordego de la socia vivo ^Marta .

[pord.0egejo.ARKI]

Granda enirejo en konstruaĵo, kiun fermas pordego: la malluma figuro de la virino kuris [...] tra la arkaĵan pordegejon de la domo ^Marta ; la kastelo […], tri turoj, la pordegejo kaj la domo de la administranto [15].

[pord.0isto.KOMUNE]

Gardisto de domo, kiu kontrolas la enirantojn, ricevas poŝtaĵojn...: homo forvojaĝinta [...] ordonis al la pordisto, ke li viglu [16]; majeste staris la pordisto en veluro kaj silko, kun granda arĝentita bastono [17]; la pordisto kaj du servistinoj rekonis lin, ĉar la nokto estis sufiĉe luma [18]; la pordisto kuras post mi sur la ŝtuparo kun broso: permesu [ke] mi al vi purigos la botojn [19]. grumo, lakeo¹

[pord.dom0o.KOMUNE]

Pordo tra kiu oni eniras aŭ eliras domon: kiam ili iris el la dompordo, Rejnhardo donis al ŝi la brakon [20]; ni staris antaŭ la dompordo por kapti iom da freŝa aero [21]; mi kaŝis ŝlosilon de la malantaŭa dompordo sub la tegmenton de ĝardena budo [22].

^EBV

[pord.fald0o.ARKI]

Pordo kun balge faldebla fermaĵo.

[pord.fenestro0o.ARKI]

Pordo provizita per fenestro, kiujn oni uzas ekz-e ĉe balkonoj kaj terasoj: [li] metis la mikrofonon ĉe la balkona fenestropordo ^ChV .

^EBV

[pord.klap0o.ARKI]

Pordo kun klape movebla fermaĵo: post kelkaj minutoj en la muro per si mem dekliniĝis malgranda tablo, kaj post tio tra la klappordo oni ŝovis sur ĝin pladon da manĝaĵo, kaj poste la pordo denove fermiĝis ^VaK ; vi konstruis klappordon, per kiu mi povis faligi miajn [...] amatinojn en profundakvan puton [23]; la klappordo de la kripto […] abomene faŭkis tuj antaŭ la katedro, kaj nun senbrue tordiĝis suben [24]; la ĉerkisto jam estis proksime de sia domo, kiam […] iu venis al lia pordego, malfermis la klappordeto  kaj malaperis post ĝi [25].

Rim.: Vortaroj kaj verkoj prezentas ordinare „klappordon“ nur kun la senco de klapa plankpordo. Tamen la vorto taŭgas ankaŭ por vertikala pordo kun klapego, kontraste al fald-, ŝov-pordoj kaj aliaj. [ĵv]

[pord.kluz0o.MAR]

Movebla parto de kluzo, per kiu oni ĝin fermas kaj malfermas: doko [estas] havena baseno, kun kluzpordoj kaj kajoj ^MortulŜip ; li iradis inspektadi la kluzpordon [26].

^EBV

[pord.lev0o.ARKI]

Pordo kun vertikale levebla fermaĵo, ekzemple en kluzo; herso.

[pord.plank0o.ARKI]

Kuŝa pordo en planko super ŝtuparo aŭ alirebla per ŝtupetaro: ĝi eltiris la feran bolton el la fermita plankpordo kaj ŝtelece malsupreniris al la malliberulo [27].

[pord.sving0o.ARKI]

Pordo kun fermaĵo egale puŝebla aŭ tirebla, kiun risorto aŭtomate relokas: la svingpordo de la banko malfermiĝis malpeze [28]; la vitraj svingopordoj sur la pruo estis fermitaj; neniu sidis sur la pruo [29].

[pord.sxov0o.ARKI]

Pordo kun flanken ŝovebla fermaĵo: ŝova pordo kondukas en grandegan ĉambron najbaran, kiu tuta estas plenigita de paketoj ^FK ; panikiĝinte li malaperis en la tute hazarde jam prete atendantan lifton, la aŭtomataj ŝovpordoj helike malrapide fermiĝis [30]; rjokanaj ĉambroj ankaŭ prezentas aleron aŭ balkonon, same ekipitan de glitpordo [31].