^*egal/a ^UV

1.

[egal.0a.MEZ]

Havanta saman grandon, samajn dimensiojn, saman kvanton, saman valoron, kiel tio, kun kio oni ĝin komparas: du kvantoj, egalaj je tria, egalas unu la alian; nenio, kion oni povas deziri, povas esti egala al saĝo [1]; ne respondu al malsaĝulo, por ke vi mem ne fariĝu egala al li [2]; neegalaj peziloj [3].

a)

[egal.0a.nevaria]

Restanta sama, kia ĝi mem estis antaÅ­e, ne varianta kiaj ajn estas la cirkonstancoj: egala animo; egala humoro, pulso, voĉo; taĉmentoj, kies egalaj paŝoj similis frapojn de pezaj marteloj [4]. konstanta, indiferenta, monotona¹

b)

[egal.0a.senprefera]

Prezentanta samajn kvalitojn, do nenian motivon por esti preferata, t.e. indiferenta: egale ĉu vi estas riĉa aŭ senhava ^PV ; egale kiam li venos, kien li iros; tute egale ĉu ia prepozicio starus aŭ ne [5].

2.

[egal.0a.simila]

(evitinde) Simila, sama: nomo egala sed esenco mala ^PrV ; nominativon ni uzas nur post tiuj prepozicioj, kies senco estas ĉiam egala [6]; ĉiu litero estas elparolata ĉiam egale [7].

3.

[egal.0a.MAT]

a)

[egal.0a.aro]

[8] (p.p. du aroj) Tiaj, ke ĉiu elemento de unu estas elemento de alia: la aro de reelaj radikoj de polinomo `bb X^2-bb 1` estas egala al `{-1,1}`.

Rim.: Pli ĝenerale, en moderna matematiko, du objektoj estas egalaj, se ili estas absolute nedistingeblaj, do havas precize la samajn ecojn. La egalecon de du objektoj `a` kaj `b` oni signas per `a=b` (a egalas al bo, aŭ: a egalas bo-on, aŭ: a egal bo).

b)

[egal.0a.izometria]

[9](tradicia lingvaĵo en elementa geometrio) (p.p. du geometriaj figuroj) Tiaj, ke „movante“ unu el la figuroj, eblas igi ĝin koincidi kun la alia; pli rigore: la figuroj estas pozitive izometriaj: du egalaj strekoj estas samlongaj; se du trianguloj havas tri duope egalajn laterojn, ankaŭ ili estas egalaj; reguloj pri egaleco de trianguloj.

(x)

1.

[egal.0i.KOMUNE]

Esti egala al: lia merito ne egalas al liaj pretendoj; suspekto pruvon ne egalas^PrV ; kiam nokto vualas, ĉiuj koloroj egalas ^PrV ; kiu el ili povus vin egali ‐ vi havas korpon kiel la statuo de Izido, skulptita en eburo [10].

2.

[egal.0i.PSI]

Esti al iu samvalora, nepreferinda; indiferenti¹: por mi fama aÅ­ ne fama egalas [11].

1.

[egal.0ajxo.io]

Io egala: donu al viaj sklavoj justaĵon kaj egalaĵon [12]; la turetoj kaj balkonoj estis faritaj el arĝentofiligrano de tiel mirinda speco, ke en tuta Fantaziujo ne ekzistis egalaĵo [13].

2.

[egal.0ajxo.MAT]

[14] Skribaĵo, kiu asertas egalecon de du matematikaj objektoj: `A=B`; la egalaĵo `u^2=-1` estas malvera por ĉiu reelo `u`; el du egalaĵoj eblas produkti trian, adiciante ambaŭ iliajn flankojn. ekvacio

Eco, stato de tio, kio estas egala: ni ĉiuj pekas, suferas kaj mortas, jen estas granda, plena egaleco [15]; justeco, egaleco kaj frateco inter la popoloj en la praktiko estas plene ebla [16]; tiu ĉi egaleco de la nomoj ŝin forte ekfrapis [17]; egaleco de la statoj lasas almenaŭ al la honoro de edzo la liberecon montri siajn sentojn [18].

1.

[Mankas mrk por aldoni tradukojn]

Diferenca, malsama: kvin fratoj […] staris fiere unu apud la alia, kvankam ilia longo estis tre malegala [19]; iliaj vizaĝoj […] havis karakteron tute malegalan ^Marta .

2.

[egal.mal0a.maljusta]

Prezentanta avantaĝon por unu partio kaj malavantaĝon por alia: la infanoj, tiu vipo de l’ virino, dum miljaroj metanta la virinon en malegalan situon, kompare al la viro ^Metrop ! vi ne venis min helpi en tiu malegala batalo [20]. maljusta

Eco, stato de tio, kio estas malegala: la sento de malegaleco transformiĝas en neklaran senton de envio [21]; en la menciitaj organizaĵoj la lingva obstaklo kaŭzas kontraŭdemokratan malegalecon [22]; ĉia manko al fiksita regulo entenas du malavantaĝojn: la juran […] escepton tiamaniere kreitan, kaj la malegalecon aŭ maljustecon, se poste oni revenas al apliko [23]; la anglalingvaj nacioj sukcesas devigi min sekvi arbitrajn sensencaĵojn, kiuj kontribuas nenion al glata komunikado, sed multon al malegaleco inter ni [24]; kreskanta proprieta malegaleco prezentas grandan danĝeron por la tutmonda ekonomio [25]. maljusteco

[26]

[egal.ne0ajxo.MAT]

Skribaĵo, kiu asertas neegalecon de du matematikaj objektoj, aŭ montras ordo-rilaton inter ili: `u^2+1 gt u`; la neegalaĵo `u^2 ge u` estas malvera por ĉiu reelo en intervalo `(0,1)`; se multipliki ambaŭ flankojn de reela neegalaĵo per negativa nombro, necesas ŝanĝi ĝian sencon.

(tr)

[egal.0igi.KOMUNE]

Igi egala: koncerne tiun virinon, kiu […] perdis la estimon al si mem, sin mem egaligis al sentaŭga polvo ^Marta ; la forto de la beleco pli facile faros el la virto malĉaston, ol la forto de la virto egaligos al si la belecon ^Hamlet ; li tenas la pistolon antaŭ la vizaĝo, egaligas la saĝulon al la malsaĝulo [27]; kio egaligas lin al la dioj [28]?

[egal.0ismo.POL]

Socia doktrino celanta, ke ĉiuj homoj havu egalajn kondiĉojn en iuj el la kampoj politika, ekonomia, jura...: Ĉinio emfazis egalismon dum distribuado [29]; egalismo — tio estas viva programo, en kiu ĉiuj devas roli egale kaj nemulte, kaj neniu povas ludi grandan romantikan rolon [30].

[egal.0ulo.KOMUNE]

Kiu estas egala al alia ulo, samranga, same grava: neniam estis miaj vortoj, nek tiuj de miaj egaluloj, serioze atentitaj en la monda historio [31].

samklasano, samsortulo

[egal.fek0a.FRAZ]

(frazaĵo) (vulgare) Tute indiferenta: farindas pli gravaj aferoj ol diskuti ĉu la damnitaj supersignoj skribiĝu per h, x aŭ unikode […] tio estas fekegala [32].

[33]

[egal.kontraux0a.MAT]

(p.p. du elementoj de grupo kun adicie signata operacio) Tiaj, ke ĉiu el ili estas neŭtriganto de la alia.

[egal.kontraux0o.MAT]

Neŭtriganto rilate al adicie signata operacio: ĉiu elemento en adicia grupo havas kontraŭegalon; la nulo egalas al sia kontraŭegalo; kontraŭegalo de bildigo `f` (la bildigo, kiu ĵetas `x` al la kontraŭegalo de `f(x)`).

Rim.: Ni ne trovis fonton por tiu termino, nek alian terminon por la nocio, sed ĝi tre nature deriviĝas de la aŭtoritata „kontraŭegala“ per kutima en matematiko rekta substantivigo de adjektivoj.

[egal.kontraux0igebla.MAT]

(p.p. elemento en adicie signata monoido) Tia, ke ekzistas ĝia kontraŭegalo: en la aro de naturaj entjeroj nur la nulo estas kontraŭegaligebla.

[egal.sen0a.unika]

Unika, nekomparebla: senegala tradicia hospitalo [34]; unu el la plej rimarkindaj kaj vere senegalaj skoloj de verkistoj en la mondo [35].

1.

[egal.tut0e.sendistinge]

Tute egale, ne gravas: ili (du kronoj) estos haveblaj ie ajn, tutegale kie [36].

2.

[egal.tut0e.malgrauxe]

Modala vorto signifanta „malgraŭ la dirita, ĉio restas senŝanĝa“, „ĉiel ajn, tio ne gravas“ ktp: sed tutegale tio estas nur personaj opinioj de la parolintoj [37]; kvankam poste estis malkovrite, ke en multaj virusoj genetika informo povas esti kodita en RNA (ribonukleata acido), tutegale la esenco de la malkovro de Avery ne ŝanĝiĝis [38].

[egal.tagnokt0eco.AST]

Ekvinokso: en la tago de la somera tagnoktegaleco, ĉirkaŭ la naŭa horo vespere, […] antaŭ la pordego de l' templo haltis du vojaĝantaj pastroj [39].