¹distanc/o ^JED

1.

[distan.0o.SPA]

Longo de interspaco: li konstruis en la distanco de dudek ulnoj de la rando de la domo cedrotabulan muron [1]; [li] kuris post li distancon de sep tagoj kaj kuratingis lin sur la monto [2]; en la distanco de ĉirkaŭ dek kvin stadioj [3]; proksime de Jerusalem, en la distanco de sabata vojaĝo [4]; ili iris ankoraŭ kelkan distancon [5]; apenaŭ ili estis ekster aŭddistanco, kiam Atrejo diris: estas nun malfacile paroli kun vi sola [6]; li prenis kapgrandan ŝtonon, kiu kuŝis en lia atingodistanco, kaj ĵetis ĝin [7]; mezurante la distancon per la okuloj [8]; je kelkaj paŝoj da distanco ni lin ekvidis [9]; je centkelkaj metroj da distanco [10]; la semado de tuberoj povas okazi aŭtune […], la vicodistanco devas esti 40-70 cm [11]; rapideco duoble kaj flugdistanco kvaroble pli ol helikopteroj: jen la novtipa transportaviadilo [12]; banloko, situanta en duhora distanco de la ĉefurbo [13]; oni kalkulas la distancojn laŭ tempo necesa por ilin traveturi [14].

2.

[distan.0o.FIG]

(figure) Diferenco, kontrasto laŭ tempo, interrilato, mondkoncepto ks: mi ne volas […] argumenti pri la distanco, kiu ekzistas inter la Hegel’a filozofio kaj la teozofio [15]; kun Halim mi ofte sentas ke estas distanco inter ni, eble kultura aŭ religia [16]; kompetenta historiisto havos […] la bezonatan tempan distancon por kritike analizi la eventojn [17]; la granda distanco inter prahistoriaj desegnaĵoj kaj Picasso [18]; larĝigante la distancon inter la sociaj klasoj [19]; vi kalkulas eksterordinare nekredeblan distancon inter la justulo kaj la maljustulo [20].

3.

[distan.0o.MAT]

Valoro de metriko d, kaj pli precize:

a)

[distan.0o.inter_punktoj]

[21] (inter punktoj a kaj b) La valoro d(a,b).

b)

[distan.0o.de_punkto_al_aro]

[22] (de punkto a al aro A) La infimo de la distancoj ^3.a de a al ĉiu punkto de A.

c)

[distan.0o.inter_aroj]

[23] (inter aroj A kaj B) La infimo de la distancoj ^3.a de ĉiu punkto de A al ĉiu punkto de B.

Malproksima; estanta, aganta je distanco: li sendis al ŝi distancan, mokan kison [24]; aŭtobuso sekvata de kelkaj taksioj, ĉiu iom distanca de la aliaj [25]; la ses sekvantoj elektu pli malpli distancajn sidlokojn [26]; mi sentis min iom distanca de tio, kio okazas ĉe la alia flanko [27]; plibonigita komunikado havigas multajn avantaĝojn por distanca lernado [28]; (figure) la ŝatantoj de tia sublingvo probable nekonscie deziras krei en esperantujo ian nobelan klason, distancan de la amaso [29]; (figure) poeto ĉiam akravida, sed kun iom distanca rigardopunkto [30].

Iom for; malproksime: Zozo lin atendis ĉe la elirejo de la kontrolĉambro kaj lin distance sekvis [31]; tricent paŝojn distance de la kajo [32]; ni staris tre distance, dum li elprenis ĝin [33]; mi laboras distance, el mia hejmo en Italujo [34].

^MatVort

[distan.angula0o.MAT]

(inter du punktoj de cirklo) La mezuro de la centra angulo, kies lateroj trairas la punktojn: la angula distanco inter du punktoj de la sama tera meridiano egalas al la diferenco de iliaj respektivaj latitudoj.

[distan.fokus0o.FOT]

Distanco inter objektivo kaj fokuso: por kalkuli la grandig-povon de teleskopo, oni dividas la fokusdistancon de la objektivo per la fokusdistanco de la okulario [35]; [ni povis] supreniri en la kupolon de la instituto por vidi […] ties 90-centimetran teleskopon, kun fokusdistanco de 10 metroj [36].

[distan.paf0o.ARM]

Distanco ĝis kiu oni povas trafi per pafo. trafpovo

(de punkto en afina spaco) Distanco de la punkto al la origino de koordinatoj: polusa distanco estas la unua koordinato en la polusa kaj sfera koordinatsistemoj; la polusa distanco de punkto en ebeno egalas al la modulo de ĝia bildo en la kompleksa ebeno. radiusvektoro

Rim.: Pro teĥnikaj kialoj oni foje toleras negativajn valorojn de la polusa distanco, ekz-e en polusaj ekvacioj de kurboj.

[distan.sin0igi.FIG]

(malofte) (figure) Elmontri, ke oni ne partoprenas, ne subtenas, ne respondecas: la iamaj amikoj distanciĝis [37]; en sia instruado Jesuo sin distancigas de la normoj de la pasinteco [38]; necesis, do, klare kaj eksplicite distanciĝi por „savi la aferon“ [39]; okaze de disfalo de la sistemo la registaro – tre ruze – povas sin distancigi [40]; la kvin membroj de la apelacia ĉambro distancigis sin de la liberiga verdikto [41]. deadmoni, deturniĝi, kritiki², malaprobi, malkonfesi, negi

Intertempo, tempintervalo: [ĉ]iam koleras ŝin la hundoj, se ŝi en trikvartaga tempdistanco kuraĝe ekiras al la urbo [42].

La distanco kiun oni veturas sub difinitaj kondiĉoj, en difinita tempo: duhora veturdistanco disigas ilin [43]; kvar aŭ kvin flosistoj stiris, veturdistanco estis inter 10 kaj 90 km [44]; la povumo de la elektraj motoroj estis nur dek kilovatoj, la maksimuma […] veturdistanco per unu plena baterio 45 km [45].

La distanco en kiu oni povas ankoraÅ­ distingi objektojn, depende de tereno, nebulo ktp: mi konis ŝipon, kiu […] ankoraÅ­ preskaÅ­ en viddistanco de bordo, glate alfundiĝis [46]; en lia viddistanco li ne povis percepti ion alian malantaÅ­ la pordego krom senfina malplena ebenaĵo, nek konstruaĵon nek templon [47]. horizonto¹