^*konfes/i

(tr)

1.

Malkaŝe diri, ke oni agis malbone, malprudente, malsaĝe.

a)

Malkaŝe deklari, ofte pro ekstera premo aŭ kulposento, ke oni faris ion mallaŭdindan: konfesi ŝuldon, kulpon, krimon, eraron, forgeson; filo konfesis, patro forgesis ^PrV ; [li] estas arestata, turmente pridemandata, kaj pro timego […] konfesas [1].

b)

(siajn pekojn) Pentante malkaŝi ilin al pastro aŭ al Dio, por ke ili estu pardonataj: mian pekon mi konfesis al Vi, kaj mian kulpon mi ne kaŝis [2]; bigotino konfesas: patro, mi trompis mian edzon [3].

c)

Malkaŝe diri malgraŭ eventualaj konsekvencoj de la diro: ni konfesas, ke kiom ajn ni rompis al ni la kapon, ni neniel povis kompreni, en kio nome konsistus la malfeliĉo por la homaro, se en unu bela tago montriĝus, ke ne ekzistas jam plu nacioj kaj lingvoj naciaj ^EE ; mi konfesas, ke li terure tedis min; li konfesis al ŝi sian amon; mi devas konfesi, ke oni longtempe ankoraŭ penos antaŭ ol atingi la celon; dono […] estus nura esprimo de kaŝita kaj kalkula intereso, konscia aŭ ne, konfesata aŭ nekonfesebla [4].

2.

Agnoski: via regno estos redonita al vi, kiam vi konfesos la potencon de la ĉielo [5]; se s-ro D. sin mem demandos, li devos konfesi, ke la tuta kulpo de tiuj terminoj konsistas nur en tio, ke ili estas „novaj“ [6]; konfesi ies meritojn; personoj, kiuj de la mondo esperantista estas konfesataj kiel plej bonaj verkistoj [7].

a)

(religion, fidon, opinion...) Publike deklari ĝin sia; konsideri ĝin sia; kredi je ĝi: la konfesantoj de unu religio estas samreligianoj [8]; en sia familia vivo ĉiu homo havas plenan, naturan kaj nedisputeblan rajton […] konfesi kian religion li volas [9]; deturn[u] vin for de la babiladoj kaj kontraŭparoloj de la falsenomata scio, kiun konfesante, kelkaj maltrafis rilate la fidon [10]; la Judoj jam interkonsentis, ke se iu konfesos, ke li estas la Kristo, tiu estu forigita el la sinagogo [11].

b)

(iun kiel sian amikon, filon, majstron, spiritan gvidanton...) Publike deklari lin tia; konsideri lin tia: se vi per via buŝo konfesas Jesuon Sinjoro, kaj kredas en via koro, ke Dio lin levis el la mortintoj, vi saviĝos [12].

1.

Deklaro de konfesanto: la idaro de Izrael […] faris konfeson pri siaj pekoj kaj pri la pekoj de siaj patroj [13]; post konfeso venas forgeso ^PrV ; en viaj rigardoj kuŝas konfeso ^Hamlet ; estas tute egale, ĉu fari unu pekon aŭ du, tiom pli, ke mi hodiaŭ faros mian konfeson kaj puriĝos de ĉiuj pekoj [14]; kial la junulinoj mallevas la okulojn, kiam aŭdas amkonfeson? [15].

2.

(evitinde) ^PV konfesio

Rim.: Ĉi tiu senco ne ŝajnas atestita.

En katolika preĝejo, izolita aŭ ŝirmita ejo aŭ meblo, kie sidas konfesprenanta pastro: juna pastro sidas unuafoje en konfesejo [16]; vi bezonas ĝeneralan purigadon, kompletan lavadon […] — sed kie vi operacios? — en la konfesejo, kompreneble [17].

1.

Tiu, kiu konfesis: la pastro absolvis la konfesinton ^VdE ; neniu, eĉ ne la konfesinto, rajtas nuligi la devon konservi la sekreton [18].

2.

Speciale: alte honorata persono kiu konfesis^2.a sian kredon malgraŭ danĝero, torturoj aŭ persekuto ― tamen sen esti ekzekutita pro tio (en kiu okazo temus pri martiro): Georgo la Konfesinto, kiu suferis sub la ikonrompista imperiestro Leono la Kvina la Armeno (komence de la 9a jc) [19]; je 1066, William (Vilhelmo la Konkerinto) […] konkeris la Anglion de Eduardo la Konfesinto [20].

^PV

1.

Igi konfesi: la punlaboro rompos lin, kaj per la promeso de pli bona traktado ni provos konfesigi lin [21]; la torturatoj, kiujn oni konfesigas en iu el la nigraj keloj [22].

2.

konfespreni

(tr)

Deklari, ke oni forĵetas ion, kion oni kredis aŭ amis: forkonfesi siajn erarojn, la teatron, siajn suspektojn; daŭris 1001 noktojn, ĝis la sultano forkonfesis sian rezolucion kaj deklaris, ke Ŝehrazad estos lia edzino plu [23]. konfesi^2.a, abĵuri, kasacii

(tr)

1.

Rifuzi konfesi^1.a ion; nei sian kulpon en tio: malkonfesi ŝuldon, kulpon; Sara malkonfesis, dirante: mi ne ridis ― ĉar ŝi timis [24]; ĝis la fino la akuzito malkonfesis la krimon.

2.

Rifuzi konfesi², ne agnoski: la pliboneco de Esperanto antaŭ Volapük estas tiel frapante granda, ke ĝi […] ne estas malkonfesata eĉ de la plej fervoraj Volapükistoj ^EE ; iru kaj rigardu la faktojn, la […] sendubajn kaj nemalkonfeseblajn faktojn ^EE .

a)

Ne plu rekoni sia, ne plu konsideri tia: se iu ne zorgas pri siaj propraj, kaj precipe pri siaj familianoj, tiu malkonfesis la fidon, kaj estas pli malbona ol nekredanto [25]; antaŭ ol krios koko, vi trifoje malkonfesos min [26]; kiu malkonfesos min antaŭ homoj, tiun mi ankaŭ malkonfesos antaŭ mia Patro, kiu estas en la ĉielo [27]; malkonfesi sian amikon, patrujon, religion, sian subskribon, sian verkon.

(tr)

Aŭskulti la pekojn de konfesanto por absolvi lin: petu la unuan renkontaton veni en nian domon por konfespreni la mortanton [28]; [la 25an de marto] li rekomencas konfespreni virojn kaj ekde la 12a de majo ankaŭ virinojn [29]; Talabera, la konfesprenanto de la reĝino, devas veturi Kordovon [30]; la vilaĝo denove agitiĝas pro kelkaj limigoj truditaj al patro Pio koncerne la sakramenton de konfespreno [31]; mi aŭskultos vin kun seriozeco de pastro, kiu sidas en la konfesprena seĝo ^Marta .

(tr)
(malofte)

Agnoski: la unuenaskiton […] li devas estkonfesi, por doni al li duoblan parton el ĉio, kio troviĝas ĉe li [32].

^PIV1

1.

(de eklezio, konfesio...) Resumo de la esencaj dogmoj kredataj de ties anoj: la Diservo estas definitive kristana laŭ karaktero sur la bazo de la Biblio kaj la Apostola Kredkonfeso [33]; la ekumena Kredkonfeso de Niceo‐Konstantinopolo [34].

2.

(figure) Publika deklaro de iu pri sia religia opiniaro: tiu sonora kredkonfeso favore al la farmaciaj patentoj estis eldirita ne de ĉefo de ĥemia multnacia konzerno, sed de [...] la ĝenerala direktorino de la Monda Organizo pri Sano [35].

(malofte)

Samreligiano: Viniciuson […] mirigis tiu singardemo kaj sekreteco, kun kiu ŝiaj samkonfesantoj kunvenis por aŭskulti sian ĉefpastron [36].