^*uz/i ^PV

(tr)

1.

[uz.0i.KOMUNE]

Preni ion kiel rimedon por atingi celon: mi devis uzi mian poŝan tranĉilon [1]; viajn plej bonajn junulojn kaj viajn azenojn li […] uzos por siaj laboroj [2]; se vi eĉ […] uzus por vi multe da sapo, via malvirto tamen restos [3]; ni uzu do ruzon [4]; oni uzis helpilojn, por subzoni la ŝipon [5]; uzi siajn proprajn piedojn [6]; mi posedis bototirilon kaj kombilon, kiujn mi neniam uzis [7]; mi uzis nenion el tiuj rajtoj [8]; anstataÅ­ la vorto je ni povas ankaÅ­ uzi akuzativon sen prepozicio [9]; la artikolo ‚la‘ estas uzata tiam, kiam ni parolas pri personoj aÅ­ objektoj konataj [10]; [la ĵurnalistoj] uzis la imagon por elverki artikolojn kun frapantaj titoloj ^KKl ; mi uzis la saman pretekston ^ChB ; uzi monon kaj admonon kaj flaton kaj baton (ĉiujn rimedojn) ^PrV ; ŝlosilo uzata ruston ne konas ^PrV . apliki², utiligi²

2.

[uz.0i.konsumi]

Konsumi por kontentigi bezonon: uzu iom da vino pro la stomako [11]; la princo uzis tri tagojn por ĉi tiu vojaĝo [12]; ni uzu bone la vivon, ĉar la vivo ne estas longa [13]. eluzi, foruzi, ĝui

[uz.0o.KOMUNE]

Preno de io kiel rimedo: la elfknabino jam dancis […] ĉarme farante uzon de siaj ŝaloj [14]; la brikoj […] rompiĝis, sed ili ankaŭ trovis […] uzon [15]; fari uzon el ĉiu parteto ^Marta ; post la uzo de la aerostato mi ĝin forbruligos [16]; oni bezonis jam helpi al si per priskriba uzo de kelke da vortoj ^EE ; li faris uzon de la rajto, kiun oni donis al li ^Marta ; mi jam per tiu ruz-uzo atingis la celon ^LSB . utilo

[uz.0ado.KOMUNE]

Daŭra, ofta uzo: li ordonis instrui al la Judoj la uzadon de pafarko [17]; ĝia uzado [de la artikolo] estas tia sama kiel en la aliaj lingvoj [18]; solvi la demandon, kia nome arta lingvo estos enkondukita en komunan uzadon [19]; la praktika uzado de nia lingvo fariĝas ĉiam pli kaj pli granda [20]; ĉambro, okupita de fraŭlino […] por ŝia propra uzado ^KPr ; junuloj tenis sub la brako grandajn librojn […] duone disŝiritajn de uzado ^Marta .

[uz.0ajxo.KOMUNE]

Ĉio, kion oni uzas: ambaÅ­ uzaĵoj sekve de tro multa frotado estis proksima al forviŝiĝo ^BdV ; ne ignoru klasikajn […] am-uzaĵojn [21]. aparato, ilo, materialo¹, rimedo

Tiu, kiu uzas ion: la malmultaj uzantoj de tiu strateto preterpasis rapide ^ChR ; la verko perdus sian eksterordinare necesan karakteron de dogma fundamenteco, kaj […] la uzanto ne havus la certecon, ke mi morgaŭ ne faros ian alian ŝanĝon [22]; la uzanto de Volapuk nepre devas ĝin konstante ripetadi, ĉar alie li ĝin baldaŭ forgesas ^EE ; la uzanto estas la eksperto kiu informas la farinton pri kiel bone aŭ malbone li faris instrumenton por ĝia celata uzo ^Rsp ; Esperanto-parolantoj ofte estas pli postulemaj komputil-uzantoj ol aliaj [23]; uzanto de Interreto [24]; post kiam la instalado finiĝis, la uzanto havas antaŭ si tre profesie aspektantan ekranon, kun pluraj pendomenuoj kaj amaseto da butonoj [25]. salutnomo

1.

[uz.0ebla.aplikebla]

Tia, ke oni povas uzi ĝin, kvankam eble ne perfekte taŭga aŭ en iom eluzita stato: tiom da konado de homoj […], tiel uzebla por la praktika vivo ^BdV ; oni devas favori per ĉiuj uzeblaj rimedoj la korajn, sciencajn, sindonemajn homojn, kiuj kuraĝas entrepreni tiun grandegan batalon [26]; tiu ĉi simbola skribado […] estas tre maloportuna kaj malfacile uzebla [27]. aplikebla, sendifekta

2.

[uz.0ebla.neperfekta]

Funkcianta malgraŭ iom da difektoj aŭ ne perfekta taŭgeco: la lanterno […] ankoraŭ estas uzebla [28]; ne ĉiuj violonĉeloj kostas tiom da mono, […] vi povos aĉeti uzeblan instrumenton por cent guldenoj [29]. provizora, surogata

Tia, ke valoras uzi ĝin; utila: la libro estas bona kaj uzinda por lernantoj kaj lernigantoj [30]; la broŝuro […] povas fariĝi tre taÅ­ga propagandilo, uzinda dum poresperantaj kampanjoj [31]. konvena^1.a, oportuna¹, taÅ­ga

(tr)

1.

[uz.el0i.elcxerpi]

Uzi tute, elĉerpe por tiri plenan utilon el io: Miajn sagojn Mi ĉiujn eluzos kontraŭ ilin [32]; lia spirita kapablo ne havis sufiĉe da forto, por eluzi tiujn trezorojn, kiujn li devas eluzi konforme al sia destino [33]; nu, knabino, eluzu viajn ungojn ^KPr ; [li] eluzis, kompreneble, tiujn pozitivajn rezultojn ^Ret ; [ili] eluzis el siliko faritajn kojnojn por bati, bori, fosi, tranĉi ^Ret ; malalta homo, ekzemple, aspektos ridinde, se li eluzos sian plenan voĉon kaj preskaŭ kriegante faros la tutan paroladon ^Ret ; nun li eluzas sian plej fortan atuton ^Ret ; mi povus pasigi la posttagmezon por agrable eluzi mian liberecon ^VaK . ekspluati, elĉerpi, profiti, utiligi

2.

[uz.el0i.foruzi]

Uzi ĝis difektiĝo; foruzi, trouzi: [ili] eluzos la produktojn de siaj manoj ĝis plena malnoviĝo [34]; la senĉesa movado de eliro kaj de aliro naskis senĉesan frotadon, kiu [la ŝnuron] rapide eluzis ^KPr ; la pivotoj estas eluzitaj kaj estas ne eble enmeti novajn [35]. trivi

[uz.el0itajxo.KOMUNE]

Afero, kiun longa aŭ intensa uzo tro difektis: la homoj mokadis la malnovan eluzitaĵon [36].

(tr)

[uz.for0i.KOMUNE]

Konsumi per uzado: ĉar la sumo estis pli granda, ol li iam antaŭe foruzis pojare, li provis trovi alian manieron forfluigi la monon ^HsT ; foruzi sian tempon de la neceso al la superfluo ^VaK ; vi foruzas vian energion de la kreanta laboro ^VaK ; oni foruzis ĉiun farbon, […] ĉu bruna, verda, viola, vermiljona, flava aŭ oranĝa [37]; presiloj havas nur normajn paperformatojn, do ankaŭ deklinia notico foruzas folion A4 [38]; pli rapida procesoro foruzas pli da elektro [39]; en Strasburgo oni foruzas sian tempon ne nur por muziko [40].

[uz.fusx0i.KOMUNE]

Difekti uzante, mallerte, malbone uzi: se ne ekzistas laborista organizo, la mono estos donacata al burĝa societo, kiu ĝin fuŝuzos por propagandi ĉe policistoj [41].

(tr)

[uz.kun0i.KOMUNE]

Plurhome, samtempe aŭ komune uzi: de tempo al tempo eblos ke 2 instruistoj kunuzos unu loĝejon [42].

(tr)

[uz.mis0i.KOMUNE]

Uzi en maniero, kiu ne estas ĝusta aŭ kiu havas malbonajn sekvojn: misuzi sian aŭtoritaton; vi misuzas tro da loko ^LSB ; mi misuzis la privilegiojn da la partia funkciulino ^Metrop ; mi sentas, ke mi misuzas vian amikecon, ke mi estas malhonesta, ke mi trompas vin ^Tor ; ne misuzu tiun ĉi figuron, ĉar facile povas okazi, ke la aŭskultantoj ne komprenos la sencon ^Ret ; mi malbonuzis la gastamon de via domo ^BdV . molesti

(tr)

[uz.tro0i.KOMUNE]

Uzi super la ĝusta, ordinara mezuro: unu vorton ankoraŭ, ŝi diris, se mi ne trouzas vian komplezon ^ChL ; oni ekstreme trouzis ĉi tiun komparon, kiu nun rememorigas ion tute alian [43]; mi timus trouzi vian tiel grandvaloran tempon ^KPr ; li estis dorlotata, trouzis sian sukceson, faris diversajn frenezaĵojn [44]; mia bona edukiteco detenis min trouzi ilian regalemon ^VaK ; fidante je la malfacila kontrolebleco de siaj rakontoj [ili] ofte trouzas la kredemon de la legantaro ^VaK . disipi, malŝpari

[uz.unu0a.KOMUNE]

Kiu estas uzebla nur unu fojon, poste ne plu: volontuloj disdonadis teon en unuuzaj tasoj [45].

[uz.frukt0o.JUR]

Leĝa rajto, laŭ kiu iu povas utiligi aferon, posedaĵon, heredaĵon, prenante por sia profito nur la produktaĵojn aŭ rentojn, sed ne tuŝante la bienon aŭ la kapitalon.