*materialo
- 1.
-
Ĉio materia, kio estas necesa por iu ago:
ŝi aĉetos […] manĝmaterialojn (nutraĵoj),
por pretigi fortigan manĝaĵon al la infano
Marta
;
ligno estas bona brula materialo
[1];
betula arbareto […] liveris hejtan materialon en vintro
Marta
;
ni prirabis magazenon kaj ni alportas materialon
(provizaĵon)
por kvindek el ni
[2];
(figure)
[ili] estas mizera materialo por soldatoj
[3];
(figure)
vi ne estas vera Dano, kiel ni ĉiuj hejme, ni estas ankoraŭ el malnova materialo,
sed al vi plaĉas nur fremdaj landoj (kp karaktero2,
tipo1)
[4]!
- a)
- Krudaĵo el kiu oni povas produkti fabrikaĵojn: tiutempe oni uzis kiel tradician konstrumaterialon miksitan kaj densigitan argilon kaj nebakitajn brikojn [5]; konstruaĵo, kiu estos tute konforma al la klimato kaj materialo de la lando [6]; en la keloj estis tenejoj de krudaj materialoj [7]; ĉambroj de diversa grandeco kaj el diversaj materialoj FK ; reto, plektita el facila sed fortika materialo FK ; ili konsilis al li porti tiujn ĉi belegajn vestojn el tiu ĉi belega materialo (vd ŝtofo1) [8]. materio1, substanco1
- b)
- Ĉio, kio estas necesa por funkciado de entrepreno, ekspluatado, ofico kc: materialo de muelejo, de segejo, de panfarejo; Marta ankoraŭ ne laboris, kvankam ĉiuj materialoj de ŝia estonta laboro, la libro, papero, plumo, kuŝis antaŭ ŝi Marta ; materiale tiu juna patrino posedis nenion, aŭ preskaŭ nenion Marta . rimedo
- 2.
- Ĉiuspecaj sciigoj, faktoj, datumoj necesaj por verki libron, raporton kaj ceterajn aŭ por fari spiritan laboron: la kolekto da bildoj kreskis, sed ĝis nun nur senvivaj objektoj donis por tio la materialon (kp modelo1.c, temo1) [9]; ĉio, kion vi ektuŝas, donas al vi materialon por historio [10]; la junulo […] serĉis materialon por vortaro VivZam ; la fundamenta materialo estis malpli la gramatiko, ol la tekstoj kaj la stilo VivZam ; la Grimm'aj fabeloj [servas] kiel materialo por folkloraj studoj [11]; ĉiu neĝa floko […] aspektis kiel belega floro aŭ dekpinta stelo […] tio donas multe […] da materialo por pripensado [12].
1.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 31
2. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Dua
3. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro II
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Sub la saliko
5. Monato, Anatoli Ionesov: Perlo ĉe la Silka Vojo, 2006
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Io
7. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XIX
8. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La novaj vestoj de la reĝo
9. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Kupra porko
10. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Sambuka virineto
11. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Antaŭparolo de la tradukinto
12. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Neĝa reĝino
2. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Dua
3. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro II
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Sub la saliko
5. Monato, Anatoli Ionesov: Perlo ĉe la Silka Vojo, 2006
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Io
7. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XIX
8. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La novaj vestoj de la reĝo
9. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Kupra porko
10. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Sambuka virineto
11. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Antaŭparolo de la tradukinto
12. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Neĝa reĝino
- afrikanse:
- materiaal
- albane:
- material
- amhare:
- ቁሳቁስ
- angle:
- material
- arabe:
- مادة
- armene:
- նյութական
- beloruse:
- матэрыял konstru~o: будаўнічы матэрыял.
- bengale:
- উপাদান
- birme:
- ပစ္စည်း
- bosne:
- materijala
- ĉeĥe:
- materiál, materiálie (zast.), surovina
- ĉine:
- 料 [liào], 材 [cái], 物料 [wùliào], 物質 [wùzhì], 物质 [wùzhì], 材料 [cáiliào], 物資 [wùzī], 物资 [wùzī], 器材 [qìcái], 材質 [cáizhì], 材质 [cáizhì]
- dane:
- materiale
- estone:
- materjal
- eŭske:
- materiala
- filipine:
- materyal
- france:
- matériau
- galege:
- material de
- germane:
- Material, Rohstoff 1.a Werkstoff konstru~o: Baumaterial, Baustoff. 1. Zutat
- guĝarate:
- સામગ્રી
- haitie:
- materyèl
- hinde:
- सामग्री
- hungare:
- anyag, matéria konstru~o: építőanyag.
- igbe:
- ihe
- irlande:
- ábhar
- islande:
- efni
- japane:
- 材料 [ざいりょう]
- jave:
- materi
- jide:
- מאַטעריאַל
- jorube:
- ohun elo ti
- kanare:
- ವಸ್ತು
- kartvele:
- მასალა
- kazaĥe:
- материал
- kimre:
- deunydd
- kirgize:
- буюм
- kmere:
- សម្ភារៈ
- koree:
- 재료
- korsike:
- a materia
- kose:
- imathiriyeli
- kroate:
- materijal
- kurde:
- mal
- latve:
- materiāls
- laŭe:
- ອຸປະກອນການ
- litove:
- medžiaga
- makedone:
- материјал
- malagase:
- fitaovana
- malaje:
- bahan
- malajalame:
- വസ്തു
- malte:
- materjal
- maorie:
- rauemi
- marate:
- साहित्य
- monge:
- cov ntaub ntawv
- mongole:
- материал
- nederlande:
- grondstof, materiaal
- nepale:
- भौतिक
- njanĝe:
- zakuthupi
- okcidentfrise:
- materiaal
- panĝabe:
- ਸਮੱਗਰੀ
- paŝtue:
- د مادي
- pole:
- materiał
- portugale:
- materialo
- ruande:
- ibikoresho
- rumane:
- material
- ruse:
- материал konstru~o: стройматериал.
- samoe:
- mea
- sinde:
- مواد
- sinhale:
- ද්රව්ය
- skotgaele:
- stuth
- slovake:
- materiál
- slovene:
- material
- somale:
- wax
- ŝone:
- zvinhu
- sote:
- lintho tse bonahalang
- svahile:
- vifaa
- taĝike:
- моддї
- taje:
- วัสดุ
- tamile:
- பொருள்
- tatare:
- материал
- telugue:
- పదార్థం
- tibete:
- རྒྱུ་ཆ་
- ukraine:
- матеріал
- urdue:
- مواد
- uzbeke:
- ashyo
- vjetname:
- tài liệu
materiala
- 1.
- Rilata al materialo: elglitiĝis el sub ŝiaj piedoj ankaŭ la fundamento de ŝia materiala ekzistado Marta ; tiuj objektoj, kiuj videble estis forprenataj de ŝi, havis por ŝi valoron ne sole materialan Marta ; [malgraŭ] sufiĉe da kuraĝo, sed li ne havas la materialajn rimedojn FK ; moralaj kaj materialaj oferoj DL ; en la nuna materiala tempo riĉeco estas unu el la plej necesaj kondiĉoj de feliĉo FK ; helpo teknika, financa kaj materiala [13]; skulptaĵoj ĉiamaterialaj [14]; konstrumaterialaj entreprenoj [15].
- 2.
- Rilata al la monrimedoj: [li] parolis detale pri la loĝantaro de la urbo, pri ĝiaj klasoj, pri la materiala stato de ĉiu el ili IK ; la Esperantistoj agadis la tutan tempon preskaŭ tute sen iaj materialaj rimedoj EE ; [ili] donis al nia kongreso sian moralan kaj materialan subtenon [16]; se la aŭtoro (Zamenhof) havus la materialan eblon, li kun plezuro prenus la tutan aferon sur nian propran respondecon, sed bedaŭrinde li la eblon ne havas [17]; estas investita granda monsumo kaj la kompanio postulos materialan kompenson [18]. mona, financa
- 3.
- Materia, perceptebla por la sentumoj, videbla kaj palpebla: komencante de aferoj pure materialaj kaj transirante al ĉiuj flankoj de la homa spirito kaj moralo, oni proponados al ni diversajn rimedojn [19].
13.
Monato, Jérémie Sabiyumva: Burunda futbalo
profesiiĝas, 2009
14. Monato, Franz-Georg Rössler: Arto kreas arton, 2012
15. Monato, Bardhyl Selimi: Venkis malŝparemo kaj koruptado, 2005
16. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Oka Kongreso Esperantista en Krakow en la 11a de aŭgusto 1912
17. Zamenhof: OV, p. 64.
18. Monato, Antanas Grincevičius: Ĉokolada konflikto, 2003
19. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Tria Kongreso Esperantista en Cambridge en la 12a de aŭgusto 1907
14. Monato, Franz-Georg Rössler: Arto kreas arton, 2012
15. Monato, Bardhyl Selimi: Venkis malŝparemo kaj koruptado, 2005
16. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Oka Kongreso Esperantista en Krakow en la 11a de aŭgusto 1912
17. Zamenhof: OV, p. 64.
18. Monato, Antanas Grincevičius: Ĉokolada konflikto, 2003
19. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Tria Kongreso Esperantista en Cambridge en la 12a de aŭgusto 1907
- angle:
- material
- beloruse:
- матэрыяльны
- ĉine:
- 物質 [wùzhì], 物质 [wùzhì], 質料 [zhìliào], 质料 [zhìliào]
- france:
- matériel (adj.)
- germane:
- materiell
- hungare:
- anyag-, anyagi, materiális
- japane:
- 材料の [ざいりょうの], 物質的な [ぶっしつてきな], 実質的な [じっしつてきな], 功利的な [こうりてきな]
- nederlande:
- materieel, stoffelijk
- pole:
- materialny
- ruse:
- материальный, телесный, физический
materialismo
- 1.
- Vivmaniero prioritatiganta la materialajn bezonojn super la spiritajn: la multeco de varoj en la merkato puŝas homojn en materialismon [20]; nia kulturo estas tiom superregata de materialismo kaj do havas malmultan spiritan kaj etikan edukon [21]; oni sekve povas pravigi la neceson agi juste eĉ je pure egoisma, materialisma vidpunkto [22]. idealismohedonismo
- 2.
- (evitinde) Materiismo: la ideologia gvidilo de marksisma mondkoncepto kaj dialektika materialismo EeP .
20.
Remigiusz Mielcarek: Enmigrintoj en ora kaĝo, Monato, 1994/01, p. 15
21. Monato, Christian Declerck: Spirituala materialismo, 2009
22. E. Lanti: Vortoj de k-do Lanti, Kiel naskiĝas ideoj?
21. Monato, Christian Declerck: Spirituala materialismo, 2009
22. E. Lanti: Vortoj de k-do Lanti, Kiel naskiĝas ideoj?
- angle:
- materialism
- beloruse:
- матэрыялізм
- ĉeĥe:
- hmotařství, materializmus, prospěchářství
- ĉine:
- 唯物主义 [wéiwùzhǔyì], 唯物主義 [wéiwùzhǔyì], 唯物論 [wéiwùlùn], 唯物论 [wéiwùlùn]
- france:
- 1. matérialisme (attachement aux choses)
- germane:
- Materialismus
- hungare:
- materializmus, anyagelvűség
- japane:
- 実利主義 [じつりしゅぎ], 物質万能主義 [ぶっしつばんのうしゅぎ]
- nederlande:
- 1. materialisme
- pole:
- materializm
- ruse:
- 1. материализм (моральный)
- slovake:
- hmotárstvo, materializmus, prospechárstvo
- ukraine:
- матеріалізм
materialisto
- 1.
- Fakulo pri materialoj: ili havas nur iajn ĥemiistojn kaj materialistojn PatrojFiloj .
- 2.
- Homo zorgante prioritate pri materialalaj bezonoj: tute perfekta socialisto devus samtempe esti malriĉulo kaj kapitalisto, idealisto kaj materialisto Tor ; „liberpensuloj“ ofte fariĝis fanatikaj materialistaj sektuloj VivZam . asketo, idealisto1
- angle:
- materialist
- beloruse:
- матэрыяліст
- ĉeĥe:
- materialista, čl. starající se jen o svoje blaho
- france:
- matérialiste (subst., attaché aux choses)
- germane:
- 1. Materialkundler, Materialwissenschaftler, Werkstofftechniker 2. Materialist
- hungare:
- materialista, anyagelvű
- japane:
- 実利主義者 [じつりしゅぎしゃ], 物質万能主義者 [ぶっしつばんのうしゅぎしゃ]
- pole:
- materialista
- slovake:
- materialista
- ukraine:
- матеріаліст
krudmaterialo
- Prilaborota materialo, krudaĵo2 kontraste al produkto: montriĝas la kialoj de krizoj: trokresko de loĝantaro, malabundiĝo de krudmaterialo, poluado [23]; regionaj krudmaterialoj, precipe ligno, metalo, ledo, ŝtofo, ŝtono [24]; rubopapero estas tre valora krudmaterialo por la paperindustrio [25]; kia estas la krudmaterialo de duonkonduktantoj [26]? (figure) transformi la krudmaterialon, liveritan de la vivo, en arton [27]. naturmaterialo
23.
Walter Klag: De perforto al paco, Monato, 2000/08, p. 12
24. Monato, Rita Rössler-Buckel: Metio kaj formo tradicio kaj progreso, 2007
25. Monato, Walter Klag: Rubo neniu dubo!, 2005
26. K. Georgiev: De sablo ĝis ĉipo, Fokuso, 1987:1, p. 7a
27. Monato, Reinaldo Marcelo Ferreira: Ne nur intimaj temoj, 2005
24. Monato, Rita Rössler-Buckel: Metio kaj formo tradicio kaj progreso, 2007
25. Monato, Walter Klag: Rubo neniu dubo!, 2005
26. K. Georgiev: De sablo ĝis ĉipo, Fokuso, 1987:1, p. 7a
27. Monato, Reinaldo Marcelo Ferreira: Ne nur intimaj temoj, 2005
- angle:
- raw material, crude material (often plural)
- beloruse:
- сыравіна
- ĉeĥe:
- surovina
- ĉine:
- 原料 [yuánliào], 原材料 [yuáncáiliào]
- france:
- matière première
- germane:
- Rohstoff, Grundstoff
- japane:
- 原料 [げんりょう], 素材 [そざい]
- slovake:
- surovina
- ukraine:
- сировина, необроблений матеріал
naturmaterialo, natura materialo
- Ĉia materialo trovebla en la naturo, sen homa estigo aŭ prilaborado: gaso produktita laŭ naturaj metodoj el naturaj materialoj, ekzemple gaso el best-urino [28]; Valdorfpupoj estas faritaj ĉefe el naturmaterialoj [29]. krudmaterialo
- angle:
- natural material (often plural)
- beloruse:
- натуральны матэрыял
- france:
- matériau naturel, ressource naturelle
- germane:
- Naturmaterial
administraj notoj
~a:
Mankas verkindiko en fonto.