^*ŝpar/i ^UV

(tr)

1.

Kolekti provizon de io, precipe de mono, danke al modera elspezo aŭ uzo: ŝparinte kelkajn dolarojn […] mi edziĝis kun mia Mario [1]; vi volis ŝpari la monon, pagatan al la gardistoj [2]; kiu[…] povas ŝpari iom da mono, komencas preparigadi al la estonta kongreso esperantista [3]; ŝi prenis interdoman, solecan vojeton por ŝpari tempon [4]; vi devas ŝpari viajn kisojn por via edzo [5]; iomete ŝpari, iomete dividi [6]; se vi ne ŝparis ĝis nun eĉ por sentrua mantelo, viaj meritoj ne estas verŝajne eminentaj [7]; bonan vorton […] ŝparu por amato de la dioj [8]! ŝparu groŝon, vi havos plenan poŝon ^PrV ; ŝparu kiam bone, vi havos kiam bezone ^PrV ; vivi de ŝparita kaso ^PrV . rezervi

2.

Modere kaj singarde uzi; domaĝi: la mastro ne ŝparis la poŝon de la junulo kaj diris, ke li devas aldoni ankoraŭ du orajn monerojn [9]; la senlaca loka organiza komitato […] ne ŝparis laboron por la plej bona aranĝo de nia kongreso [10]; la edzino ne ŝparis vortojn, nek mildajn nek akrajn [11]; oni povas sekve tre mallongigi al si la vojon, […] per tio mi ŝparas ja preskaŭ duonmejlon [12]; kiu ŝparas sian vergon, tiu malamas sian filon [13]; ŝparu viajn malbenojn [14]; vortojn ŝparu, agojn faru ^PrV . avari¹

3.

(al iu) Indulge, kompate evitigi; ŝparigi: mi diris nenion, por ŝpari al vi ĉagrenon [15]; Tualeton ŝi ne faras, ⫽ Kaj ŝi tiel al la patro ⫽ Ĉiujare sumojn ŝparas [16]; gloro estu al la dioj orientaj kaj okcidentaj, ke vi eliris viva […] oni ŝparis vin certe tial, ĉar vi estas patricio [17]; li nur petegis Kriston, ke Li ŝparu al Ligia la cirkan turmenton kaj lasu ŝin endormiĝi trankvile en la malliberejo [18]. domaĝi², indulgi, kompati

Tio, kion oni ŝparis: la lastaj ŝparaĵoj jam konsumiĝis [19]; Matildo senŝancele forlasis siajn tutajn ŝparaĵojn de fraŭlino (vd doto) [20]; en tia entrepreno troviĝas tiom da eblaj surprizaĵoj, ke estas […] krimo, englutigi en ĝin la ŝparaĵojn de neriĉuloj [21].

Ne elspezema: lia edzino estas tre laborema kaj ŝparema, sed ŝi estas ankaŭ tre babilema kaj kriema [22]; pro ŝparemeco ne lumigante la lampon ^Marta ; kontentigante siajn bezonojn […] pli ŝpareme ol ĝis nun, ŝi povis kun tiaj enspezoj vivi kun sia infano ^Marta ; ŝparema (ŝpariga) maŝino, inventita de laboristo ^Metrop . avara¹

1.

Ebligi, ke iu ŝparu ion: mi tuj skribis al li, […] ke mi atendas la duan leteron nur post du monatoj, tiel mi volis ŝparigi al li lian tempon [23]; ni ŝparigos, pere de la plej modernaj perfektigoj, al la sovetia ŝtato 50 milionojn ĉiujare ^Metrop ; grenplanto, kiu nature forpelus afidojn, […] ŝparigus insekticidon, laboron kaj monon [24].

2.

(figure) Evitigi ion malbonan al iu: ni volis ŝpari al li tiun dolorigan baton; ŝparigi al ŝi larmojn; kion vi nomas honesta? […] liberigi Dion de kelkaj tedaj pensiuloj, ŝparigi al li militon [25]. domaĝi², indulgi, kompati, ŝpari³

Ujo, en kiu oni konservas monerojn, ŝparaĵojn: Arne posedis ŝparujon, ĝi havis formon de leterkesto [26]; patro prenis ĉiun monon en mia ŝparujo, kaj tial nenion mi povis aĉeti [27]; estis malagrable por mi kaŝiri ŝtrumpete en la ĉambron de mia patrino, kaj preni mian ŝparujon el ŝia skribotablo [28].

(tr)

Elspezi multe kaj senprudente: li havis sufiĉe da mono, sed li ne sciis uzi ĝin, malŝparis, donacis kaj baldaŭ li havis plu nenion [29]; por kio ni vane malŝparas tempon [30]; ĉu ĉio jam estas malŝparita [31]? Fernando […] al ŝi redonis la karesojn, kiujn ŝi al li malŝparis [32]; malŝparulo ĝuas nelonge, avarulo neniam ^PrV . disipi, elspezi, fordiboĉi

Kiu facile malŝparas, volonte elspezas, fordonas: suno superŝutis lin per malŝparema brilo [33]; kvankam ne avara, ci ne estas malŝparema, kaj ci ne estus elspezinta kvin frankojn por kontentigi simplan kapricon [34].

Malŝparo de tempo, vana penado aŭ atendado: longa tempomalŝpara diskuto [35]; la monto naskis muson […], multege da monelspezoj kaj tempomalŝparoj estis simple forĵetitaj en vakuon [36]!