^*son/i ^UV

(ntr)

1.

[son.0i.SON]

Estigi aŭdeblan aervibradon: barelo malplena sonas plej laŭte (tiu plej fanfaronas, kiu malplej meritas) ^PrV ; ĉe la ronda tablo du tondiloj sonis akre ^Marta ; sonis tamburoj kaj flutoj [1]; [tio] sonis kiel kvakado de ranoj, tio sonis kiel plenda kriado de birdoj [2]; la horloĝo sonis tri kvaronojn [3]; denove eksonis krakoj [4]; la Alpa korno sonis profunde melankolie [5]; eksonis voko ^FK ; eksonis rapidaj paŝoj [6]; tiu ĉi frazo estas nur bele sonanta kolekto da vortoj ^EE ; aplaŭdoj tondre rulsonis tra la plenega salono. brui

2.

[son.0i.impresi]

Aŭdeble iel esprimiĝi: en la malaltaj tonoj de lia voĉo sonis kvazaŭ malkontenteco ^Marta ; jen la horloĝo sonis tri kvaronojn de la dek-dua [7]; denove sonos en la urbo la lingvo de Zamenhof; tiu ĉi sama peco en stilo Esperanta sonus tiamaniere […] [8].

[son.0o.SON]

Aŭdebla aervibrado: harmoniaj sonoj; poton taksu laŭ sono, sinjoron laŭ tono ^PrV ; vi aŭdos la sonon de trumpeto [9]; kiam vi ekaŭdos la sonon de paŝoj […], tiam ataku [10]; de malproksime alflugis sonoj de flutoj kaj kornoj [11]; bronzaj sonoj [12]; la sono de rulfalanta ŝtono [13]; la sonoj de l' pluvo [14]; mia plej alta sono ^Hamlet ; la pordo sensone glitis flanken [15]; ni devas elparoli ĉiun sonon severe aparte[16]; [lingvo estas] sistemo da sonoj por la esprimado de pensoj ^EE ; la fina leĝo por nia ortografio estos: „por unu sono unu litero“ [17]. sonoj

1.

[son.0anto.silabiga]

^PIV1 Silabiga parolsono. silabo, vokalo,

2.

[son.0anto.sonoranto]

^PIV2 sonoranto

(tr)

[son.0igi.KOMUNE]

Tuŝi, frapi, movi, tiel ke estiĝas sono; ludi^2.a: la pianisto sonigis la preludon, kiun ŝi sciis parkere [18].

[son.bon0a.SON]

Agrabla por la orelo: ili interkonsentis, ke Luzita Louice Jenkins estas bela kaj bonsona nomo, kiu ne sonas kvazaŭ ĝi apartenus al ĉek-falsigistino aŭ bankrabistino [19]; aktuala, belsona muzikaĵo, facile kantebla de grupoj [20]. harmonia, melodia, orelplaĉa

[son.bon0eco.MUZ]

Kvalito de tio, kio agrable sonas aŭ kunsonas, eŭfonio: oni prenas ordinare la purajn radikojn, sed, se la bonsoneco aŭ la klareco postulas, oni povas ankaŭ preni la tutan vorton [21]; pro belsoneco ordinare estas preferinde starigi la „ĉi“ antaŭ la montra vorto [22].

[son.for0i.SON]

Soni pli kaj pli mallaŭte, ĝis silento: forsonis la tondro de la kanono [23]; liaj paŝoj forsonis sur la ŝtuparo [24]; kiam la lasta vorto de tiu ĉi penso forsonis en ŝia kapo, la rulpaketo, kiun ŝi portis, elglitiĝis el ŝia mano kaj falis sub ŝiajn piedojn ^Marta . dampi

[son.malbon0a.SON]

Kiu sonas malbone, malagrable: je kio propre la vorto “kaj” estas kulpigata? ĉu ĝi estas malbonsona? tro longa? ne preciza? [25]; tiam la Mikado respondante al la Mikadino diris: „kia malbelsona vorto! por kio vi diras Hayasagari, Sinjorino?“ [26];

[son.malbon0eco.SON]

Malbona, malagrabla kvalito de sono: vortojn kunmetitajn mi proponas fari el plenaj vortoj, por eviti malbonsonecon [27]. kakofonio,

(x)

[son.re0i.KOMUNE]

Resendi la sonon: la popolo muzikis per flutoj kaj estis tre gaja, tiel ke la tero resonis de iliaj krioj [28]; „bonan nokton“ resonigis la amaseto ^FK ; nur eĥo senanima resonadis miajn plendojn [29]; la bruo kaj la pretiĝado por la estonta ekzekuto resonadis malproksime [30]; (figure) la terura novaĵo resonadis de la plej kvietaj kortoj en la centro [31]; la malespero resonadis ankoraŭ ĝeme en lia animo [32]; kia sono, tia resono ^PrV . eĥi

1.

[son.re0ado.KOMUNE]

Malforta eĥo, resendo, reflekto de brila sono: la malgranda birdo […] tiel laŭte kantis, ke oni aŭdis resonadon [33].

2.

[son.re0ado.FIZ]

Resonanco: li ŝanĝis sian pozicion, direktante sian voĉon al la fundo de la bankuvo por atingi basan resonadon [34]; la metodoj, kiuj baziĝas je kernomagneta resonado, estas gravaj en la medicina diagnostiko [35].

[son.re0ilo.TEK]

Aranĝaĵo por estigi resonadon: cikonioj […] bruege klakadas per beko […], tiu fraposono estas amplifikita en la gorĝa sako, kiu funkcias kiel resonilo [36].

a)

[son.re0ilo.kamero]

Malplena kamero kies dimensioj ebligas estigon de akustika aŭ elektromagneta resonado: ĝi (la katodo) estas ĉirkaŭigita per kupra anoda bloko, kaj en tiu anod-ringo situas resoniloj [37].

b)

[son.re0ilo.cirkvito]

Elektra cirkvito aranĝita tiel ke elektra oscilado de dezirata frekvenco atingu maksimuman amplitudon: li amplifis sian gitaron kiel akompaninstrumento per resonilo [38].

[son.post0i.MUZ]

Plu soni post la ĉesigo de la impulso estiginta la sonon: la voĉo […] ankoraŭ postsonis en lia memoro [39]; la dampiloj ne ĉesiĝas rigore la sonon, sed lasas la kordojn ankoraŭ iomete postsoni [40]. sonori

[son.sen0eco.SON]

Foresto de sono, silento: silento estas senbrueco, sensoneco, do la foresto de ĉia aŭdebla aervibrado [41]; ŝajnis al li kvazaŭ malsanktigo rompi tiun sensonecon [42].

(tr)

[son.super0i.SON]

Soni pli laŭte, pli aŭdeble ol io alia: ĉiam pli laŭtiĝanta bruo plenigis la aeron, […] ĝi supersonis la ruliĝadon de la maro [43]; la kornistoj ludas la finan temon starantaj, por supersoni la […] simfoniorkestron [44]; ili baldaŭ estis supersonataj de laŭta knarado de neĝo sub la glitveturilo [45].

[son.parol0o.FON]

Ĉiu el la sonoj uzataj en homa lingvo, la studobjekto de fonetiko: ĉiu fonemo do estas klaso de parolsonoj (aŭ „familio da sonoj“) uzataj en iu lingvo en tia maniero, ke la diferencoj inter ili ne estas ekspluatataj por distingi vortojn [46]; parolsintezaj sistemoj bone funkcias ĉe lingvo kiel la japana, kies parolsonoj estas normigitaj [47].

[son.0sento.MUZ]

Homa kapablo rekoni muzikajn sonojn sen instrumento. absoluta sonsento, relativa sonsento.

[son.absoluta0sento.MUZ]

Homa kapablo rekoni absolutan alton de pura muzika sono (tono, senrilate al aliaj tonoj): homoj kun absoluta sonsento alkutimiĝ[…]as al diferencaj ĉambrotonoj depende de sia regiona kaj socia deveno kaj siaj aŭskultadkutimoj [48].

Rim.: Do, tio ne estas sinonimo por „perfekta sonsento“; oni povas havi malbonan absolutan sonsenton. Fakte, por muzikisto pli gravas la relativa sonsento.

[son.relativa0sento.MUZ]

Homa kapablo rekoni malsimplajn muzikajn sonojn (intervalojn kaj akordojn).