^*lud/i ^UV

1.

(x)
Sin amuzi, sin distri, agante, ne por ia utilo, sed por nura plezuro de agado: ludi per pupo, pilko, kartoj, vortoj, siaj okuloj; ludi keglojn ^Hamlet ; sur la strato ludis amaso da infanoj [1]; ili ludas pilkon [2]; urbaj infanoj, kiuj ĝis nun ludis je skribistoj kaj pastroj, imitante la plenaĝulojn, komencis ludi je soldatoj [3]; li vidis plej ĉarmajn malgrandajn elfojn, kiuj gaje ludis unuj kun la aliaj [4]; la infanoj ludis „Ni ricevas gastojn“ [5]; angiloj […] ludis malsupre en la akvo [6]; (figure) ŝi sidis kaj lasis la venton ludi kun ŝiaj longaj haroj [7]; (figure) la radioj ludis tie supre kiel flugetanta malpeza teksaĵo [8]; (figure) ĉirkaŭ la buŝo […] ludis svarmo da ridetoj ^Marta ; ludi kun iu ludon de pugnoj ^PrV .

2.

Prezenti spektaĵon, vivan artaĵon.

a)

(x)
Muziki per instrumento por sin distri aŭ distri aliajn: la muzikisto ludis [9]; li komencas ludi sian improvizitan kompozicion ^EE ; [li] povoscias ludi harpon [10]; [ili] ludis sur buŝharmoniko [11]; la orgeno ludis, kaj la homoj tiel bele tie kantis [12]; la bela muziko ludis ĉiam plue [13]; Petro […] penis ludi sur la gitaro […] valson [14]; gloru la Eternulon […], per dekkorda psaltero ludu al Li [15].

b)

(tr)
Distri la aliajn, prezentante teatraĵon, aktori, roli: ludi teatron, rolon; oni ĝuste en tiu momento ludis komedion [16]; „vi do ludu ion novan,“ ŝi diris al siaj aktorinoj [17]; (figure) [li] ludis la ĉefan rolon [18]; (figure) religio devas esti nur afero de sincera kredo, sed ne ludi la rolon de hereda genta disigilo [19].

3.

(tr)
Ŝajnigi, hipokriti: ludi piulon; la vic-reĝo […] ludis la rolon de diboĉanta junulo [20].

4.

(tr)
Vetludi, riski la ŝancojn pri gajno aŭ perdo: ludi en la internacia borso [21]; li ludis kun ili kaj perdis iom da mono [22]; vetludi por 8 [23]; blindulo kartojn ludi ne devas (ne devas ludi je mono, sed povas almozojn peti) ^PrV .

1.

Ago ludi; aparta speco de tiu ago: tri aŭ kvar ludkartaroj […] aranĝita por ludo [24]; la ludo de la fluto ^Fab3 ; ĝui la ludon [25]; oran globon [ŝi] ĵetis supren kaj kaptis, tio estis ŝia plej amata ludo [26]; kolektiĝis grandaj amasoj antaŭ la lokoj de ludoj, kie faris spektaklojn la dresistoj de bestoj [27]; pasis neniu tago sen ludoj, festenoj, triumfaj procesioj [28]; [ili] estis miaj kamaradoj de ludo [29]; li taŭgas nek por studo, nek por ludo ^PrV ; en ŝerco kaj ludo ofte sidas aludo ^PrV ; pro vorta ludo li eĉ patron ne domaĝas ^PrV ; ludo de kato kaj muso [30]; pano kaj ludoj [31]; someraj olimpiaj ludoj [32]; duono de la gastaro sidis jam ĉe la ludotabloj [33]; la valoro de la akcioj de dek firmaoj altiĝis je 700 % en borsaj ludoj [34]. ĉu la tutaĵo estis kaj estas nur ludo de la hazardo [35]?

2.

Maniero laŭ kiu oni ludas: bela ludo de la orgeno, de la orkestro; malbona ludo de aktoro; la glacia ludo de la prudento [36]; ĝi estis malfacila kaj tamen aspektis kiel infana ludo (facila), kvazaŭ la arĉo nur simple kuradis tien kaj reen super la kordoj [37]. rolo

3.

Tuto da ŝancoj aŭ atutoj, pri kiuj oni disponas: mieno fiera al ludo mizera ^PrV .

Ema al ludoj kaj amuzoj: li forigis la oficirojn drinkemajn kaj ludemajn [38]; Ivar Arosenius […] estis ludema, ŝajne facilhumora tipo de artisto [39]; ludema itala socio [40]; (figure) ludema buklo de ŝia kaŝtankolora hararo falis sur ŝian glatan frunton [41].

Objekto, per kiu oni (aparte infanoj) ludas: en la postporda ĉambro kuŝis […] ĉiuj ŝiaj ludiloj [42]; turbo kaj pilko kuŝis inter aliaj ludiloj [43]; Elizo […] ludis kun verda folio, ĉar aliajn ludilojn ŝi ne havis [44]; (figure) al la virino ili diras: estu ludilo, servu kiel amuzilo al la viroj ^Marta ! (figure) eble li rigardis min ludilo por momenta distro [45]. ludiloj

(tr)
(malofte)

Ludi antaŭ publiko: la tridek-kvaran fojon estis antaŭludita al ili la sama peco, sed ili ĉiam ankoraŭ ne konis ĝin perfekte [46]. enscenigi

Elspezi tute, perdi per ludado: vi povas elspezi monon por regali knabinojn, […] rajtas forludi vian monon, ĉion vi rajtas [47]; kio ankoraŭ restis al mi, post kiam mi forludis mian nomon kaj la hejmlandon [48]? ili eble jam forludis kaj monerigis ĉion, kion ili povis savi [49]. disipi, fordiboĉi

(malofte)

Io, kio antaŭas ludon: (figure) la voĉoj de dioj, nevideblaj manoj, homo martirata per bolanta peĉo, tio estis nur antaŭludoj! [50]; antaŭlude, oni ĵetas rapidan rigardon al la situo kaj historio de Roterdamo [51]. preludo

1.

Infana ludo per baskulo.

2.

Politika manovro, kiu konsistas en la alterna favorado de jen unu, jen alia el la du inter si malamikaj partioj, landoj ktp.

Konkurso, sportludoj kun la celo eltrovi ĉampionon: tuteŭropa ĉampionludo [52]; la piedpilka klubo Juventus […] gajnis sennombrajn ĉampionludojn kaj pokalojn [53].

La lasta decida ludo de konkurso: finludanto; en la Olimpia stadiono la du lastaj kvalifikitaj skipoj faros la finludon [54]; la kongreslando kompreneble partoprenis en la finludo [55].

Kajto, ludaviadilo ks: li faradis flugludilojn el spesmilaj banknotoj, kaj en la lagon li ĵetadis orajn monerojn anstataŭ ŝtonetoj [56].

Surglacia sporto en kiu ludantoj glitigas pezajn ŝtonojn kiom eble proksimen al celloko: mi televidile rigardis olimpikan glitŝtonludon [57].

Ludo, en kiu gajno aŭ malgajno dependas de neantaŭvideblaj, hazardaj okazaĵoj: enspezo el hazardludo konsistigas 30-50 % de la financa enspezo de Makao [58]; litovoj per hazardludoj perdis ĉirkaŭ 38 milionojn da eŭroj [59]. vetludo

Ludo aŭ sporto, en kiu oni provas lerte, precize ĵeti objektojn: li ofte distris sin per ĵetringoj, sagetoj, bastoncela pafado, globludo, kegloj kaj aliaj trankvilaj ĵetludoj [60].

Ludi per ludkartoj: ĉio alia en la bieno pro drinkado kaj kartludado forte malkreskis ^Fab3 ; la diablo, vidinte la unuan fojon la Biblion, volis krei karikaturaĵon, kiu estus simila al ĝi, kaj tiam li elpensis la kartludadon ^Fab3 ; je la fino de la leciono ĉiuj elkuras por kartludi [61]; Anna Sergeevna majstre kartludis [62]; ŝatantoj de kartludoj tutmonde ne mankas [63].

1.

(figure) Tre detaleca tasko postulanta multan paciencon: trovi elementojn estas paciencludo [64].

2.

Kartludo por unu ludanto, kies celo estas aranĝi kartojn laŭ difinitaj reguloj: klondiko estas paciencludo [65]; paciencludo bonsolviĝis, bone rezultis [66]; paciencludo fiaskis [67]. ermitludo

Ludi teatraĵon aŭ muzikpecon sen publiko, por spertiĝi kaj plibonigi la ludadon: [ni] estis vokitaj hieraŭ posttagmeze, post la provludo, en la oficejon de la direktoro, sinjoro Hadda [68]; tamburritmaj provludoj okazas la 6an kaj 5an dimanĉojn [69]; li […] kune kun mi iris al la pupteatra trupo por rigardi ilian lernadon kaj provludon [70].

Ludo en kiu ludantoj kunkreas rakonton, surprenante respektivajn rolojn en ĝi: [la] kursanaro deziras enscenigi rolludojn bazitajn, pli-malpli, sur la dramoj en la libro [71]; Cantr II estas interreta rolludo, kiu havas celon simuli socion [72].

(ntr)

Sekse ludi, erotike inciteti: ŝi […] perceptis en si inklinon longe seksludi kun ĉi tiu junulo [73]; urogaloj maloftiĝis pro tio, ke ĉiam pli rare ili trovas taŭgajn lokojn por siaj printempaj seksludoj [74].

Objekto uzata en seksumado: nur 14 elcentoj de la francoj, kiuj seksumas, uzas seksludilojn [75].

Ludforma konkuro en kiu la partoprenantoj strebas per konvencia ludilo (plej ofte, pilko) trafi konvencian celon (ekz-e golejon): el la sportludoj, plej popularaj en Ruslando estas la pilkoludoj, precipe la piedpilko; li festis kun kamaradoj venkon en sportludo [76]; la plejparto de la glitŝtonludantoj loĝas en Kanado, kie multaj opinias ke ĝi estas la nacia sportludo [77]; ringo estas pola sportludo […], en kiu oni ĵetas guman ringon kaj celas trafi kontraŭan kampon [78].

sporto

Ludo kiu postulas de ĉiu ludanto planadon kaj enkalkulon de la decidoj de aliaj ludantoj: en la strategiludo „Command and Conquer Generals“, Usono kaj Ĉinio, fariĝinte amikaj nacioj, batalas kune [79].

Ludo taŭga por ludi sur tablo aŭ simila surfaco, ekzemple per ludtabulo, kartoj, ĵetkuboj, k.s.: se nek la naĝejo nek la oficialaj programeroj plaĉis al oni, eblis ĉiam lerni ludi novan tabloludon [80]; [en la gufujo] haveblas teo kaj oni ofte ludas tabloludojn [81]; la nunaj surtablaj ludoj proponas multajn temojn por la tuta familio: regi la fervojan entreprenon, estri piratan boaton, intrigi en la XVIa Hispanio [82].

Rim.: Tabloludoj inkludas plurajn similajn grupojn de ludoj. Ekzemple tabulludojn, kartludojn, ĵetkubajn ludojn, surtablajn rolludojn, k.s.

Ludo en kiu oni uzas ordinare pecojn (ŝtonetojn, diskojn, figuretojn, bastonetojn...), kiujn oni movas sur tabulo aŭ desegnita spaco: se vin interesas la klasika azia strategia tabulludo goo, mi rekomendas ludi interrete ĉe KGS [83]; tabulludoj kun nomoj kiel „Batalo por Karelio“ kaj „Lukto por nutrovaroj“ [84]. tabloludo

(x)
Riski la ŝancojn pri gajno aŭ perdo: oni vetludis grandajn sumojn, Kandid estis tre mirigita, ke neniam la asoj trafis lin [85]; [en] la literatura vespero […] amatoraj esperantistoj sukcese vetludis kun profesian artistoj, muzikistoj kun deklamantoj [86]; dum pluraj jaroj li ŝoforis taksion antaŭ ol […] li vetludis sian veturilon je zanzi-ludo […] kaj perdis ĝin [87].

Ludo pri kies rezulto oni vetas, precipe vetas monon: vetludo je danĝere altaj sumoj [88]; paĉinko oficiale ne estas vetludo [89]; estas notitaj la rezultoj de preskaŭ ĉiuj piedpilkaj vetludoj [90]. hazardludo

Interaga ludo, en kiu la okazaĵojn prezentas surekranaj videaj bildoj: regilo de videoludo […] por 10-minuta preskaŭ senspira batalo [91]; la videludindustrio ne kuraĝis defii la malpermeson de videludoj, kiuj enhavas seksumaĵojn [92].

1.

Ludo en kiu ludantoj devas diveni, kombini, elfari vortojn el literoj aŭ responde al demandoj, ekzemple skrablo, krucvortenigmo...: Vorto-Mozaiko […] kiu estis kreita de Nisikawa Sirosi kaj Serizawa Kiyosi de la Tokio Esperanto-Kooperativo […] estas vortludo kiu ekzistas nur en Esperanto [93]. ŝarado

2.

Ŝerco kiu amuzas per eluzo de similsoneco, dusenceco aŭ aliaj vort-apartaĵoj, ekz. LA-STRANGA-BUTIKO – LAST-RANGA-BUTIKO (vd kalemburo) [94]; la aŭtoroj volonte uzas vortludojn – ofte netradukeblajn [95]; plej ofte oni ne povas perfekte traduki vortludojn de unu lingvo al alia ^Plumamikoj ; plaĉa vortolirlado, rimoj kaj superrimoj foje belaj, trafaj vortludoj, indaj aliteracioj [96].