^*lud/i ^UV

1.

[lud.0i.SPO]

(x)
Sin amuzi, sin distri, agante, ne por ia utilo, sed por nura plezuro de agado: ludi per pupo, pilko, kartoj, vortoj, siaj okuloj; ludi keglojn ^Hamlet ; sur la strato ludis amaso da infanoj [1]; ili ludas pilkon [2]; urbaj infanoj, kiuj ĝis nun ludis je skribistoj kaj pastroj, imitante la plenaĝulojn, komencis ludi je soldatoj [3]; li vidis plej ĉarmajn malgrandajn elfojn, kiuj gaje ludis unuj kun la aliaj [4]; la infanoj ludis „Ni ricevas gastojn“ [5]; angiloj […] ludis malsupre en la akvo [6]; (figure) ŝi sidis kaj lasis la venton ludi kun ŝiaj longaj haroj [7]; (figure) la radioj ludis tie supre kiel flugetanta malpeza teksaĵo [8]; (figure) ĉirkaŭ la buŝo […] ludis svarmo da ridetoj ^Marta ; ludi kun iu ludon de pugnoj ^PrV .

2.

[lud.0i.BELA]

Prezenti spektaĵon, vivan artaĵon.

a)

[lud.0i.MUZ]

(x)
Muziki per instrumento por sin distri aŭ distri aliajn: la muzikisto ludis [9]; li komencas ludi sian improvizitan kompozicion ^EE ; [li] povoscias ludi harpon [10]; [ili] ludis sur buŝharmoniko [11]; la orgeno ludis, kaj la homoj tiel bele tie kantis [12]; la bela muziko ludis ĉiam plue [13]; Petro […] penis ludi sur la gitaro […] valson [14]; gloru la Eternulon […], per dekkorda psaltero ludu al Li [15].

b)

[lud.0i.TEA]

(tr)
Distri la aliajn, prezentante teatraĵon, aktori, roli: ludi teatron, rolon; oni ĝuste en tiu momento ludis komedion [16]; „vi do ludu ion novan,“ ŝi diris al siaj aktorinoj [17]; (figure) [li] ludis la ĉefan rolon [18]; (figure) religio devas esti nur afero de sincera kredo, sed ne ludi la rolon de hereda genta disigilo [19].

3.

[lud.0i.sxajnigi]

(tr)
Ŝajnigi, hipokriti: ludi piulon; la vic-reĝo […] ludis la rolon de diboĉanta junulo [20].

4.

[lud.0i.veti]

(tr)
Vetludi, riski la ŝancojn pri gajno aŭ perdo: ludi en la internacia borso [21]; li ludis kun ili kaj perdis iom da mono [22]; vetludi por 8 [23]; blindulo kartojn ludi ne devas (ne devas ludi je mono, sed povas almozojn peti) ^PrV .

1.

[lud.0o.ago]

Ago ludi; aparta speco de tiu ago: tri aŭ kvar ludkartaroj […] aranĝita por ludo [24]; la ludo de la fluto ^Fab3 ; ĝui la ludon [25]; oran globon [ŝi] ĵetis supren kaj kaptis, tio estis ŝia plej amata ludo [26]; kolektiĝis grandaj amasoj antaŭ la lokoj de ludoj, kie faris spektaklojn la dresistoj de bestoj [27]; pasis neniu tago sen ludoj, festenoj, triumfaj procesioj [28]; [ili] estis miaj kamaradoj de ludo [29]; li taŭgas nek por studo, nek por ludo ^PrV ; en ŝerco kaj ludo ofte sidas aludo ^PrV ; pro vorta ludo li eĉ patron ne domaĝas ^PrV ; ludo de kato kaj muso [30]; pano kaj ludoj [31]; someraj olimpiaj ludoj [32]; duono de la gastaro sidis jam ĉe la ludotabloj [33]; la valoro de la akcioj de dek firmaoj altiĝis je 700 % en borsaj ludoj [34]. ĉu la tutaĵo estis kaj estas nur ludo de la hazardo [35]?

2.

[lud.0o.maniero]

Maniero laŭ kiu oni ludas: bela ludo de la orgeno, de la orkestro; malbona ludo de aktoro; la glacia ludo de la prudento [36]; ĝi estis malfacila kaj tamen aspektis kiel infana ludo (facila), kvazaŭ la arĉo nur simple kuradis tien kaj reen super la kordoj [37]. rolo

3.

[lud.0o.sxancoj]

Tuto da ŝancoj aŭ atutoj, pri kiuj oni disponas: mieno fiera al ludo mizera ^PrV .

[lud.0ema.KOMUNE]

Ema al ludoj kaj amuzoj: li forigis la oficirojn drinkemajn kaj ludemajn [38]; Ivar Arosenius […] estis ludema, ŝajne facilhumora tipo de artisto [39]; ludema itala socio [40]; (figure) ludema buklo de ŝia kaŝtankolora hararo falis sur ŝian glatan frunton [41].

[lud.0ilo.SPO]

Objekto, per kiu oni (aparte infanoj) ludas: en la postporda ĉambro kuŝis […] ĉiuj ŝiaj ludiloj [42]; turbo kaj pilko kuŝis inter aliaj ludiloj [43]; Elizo […] ludis kun verda folio, ĉar aliajn ludilojn ŝi ne havis [44]; (figure) al la virino ili diras: estu ludilo, servu kiel amuzilo al la viroj ^Marta ! (figure) eble li rigardis min ludilo por momenta distro [45]. ludiloj

(tr)
(malofte)

Ludi antaŭ publiko: la tridek-kvaran fojon estis antaŭludita al ili la sama peco, sed ili ĉiam ankoraŭ ne konis ĝin perfekte [46]. enscenigi

Elspezi tute, perdi per ludado: vi povas elspezi monon por regali knabinojn, […] rajtas forludi vian monon, ĉion vi rajtas [47]; kio ankoraŭ restis al mi, post kiam mi forludis mian nomon kaj la hejmlandon [48]? ili eble jam forludis kaj monerigis ĉion, kion ili povis savi [49]. disipi, fordiboĉi

(malofte)

Io, kio antaŭas ludon: (figure) la voĉoj de dioj, nevideblaj manoj, homo martirata per bolanta peĉo, tio estis nur antaŭludoj! [50]; antaŭlude, oni ĵetas rapidan rigardon al la situo kaj historio de Roterdamo [51]. preludo

1.

[lud.baskul0o.SPO]

Infana ludo per baskulo.

2.

[lud.baskul0o.POL]

Politika manovro, kiu konsistas en la alterna favorado de jen unu, jen alia el la du inter si malamikaj partioj, landoj ktp.

Konkurso, sportludoj kun la celo eltrovi ĉampionon: tuteŭropa ĉampionludo [52]; la piedpilka klubo Juventus […] gajnis sennombrajn ĉampionludojn kaj pokalojn [53].

[lud.fin0o.SPO]

La lasta decida ludo de konkurso: finludanto; en la Olimpia stadiono la du lastaj kvalifikitaj skipoj faros la finludon [54]; la kongreslando kompreneble partoprenis en la finludo [55].

[lud.flug0ilo.SPO]

Kajto, ludaviadilo ks: li faradis flugludilojn el spesmilaj banknotoj, kaj en la lagon li ĵetadis orajn monerojn anstataŭ ŝtonetoj [56].

[lud.glitsxton0o.SPO]

Surglacia sporto en kiu ludantoj glitigas pezajn ŝtonojn kiom eble proksimen al celloko: mi televidile rigardis olimpikan glitŝtonludon [57].

[lud.hazard0o.SPO]

Ludo, en kiu gajno aŭ malgajno dependas de neantaŭvideblaj, hazardaj okazaĵoj: enspezo el hazardludo konsistigas 30-50 % de la financa enspezo de Makao [58]; litovoj per hazardludoj perdis ĉirkaŭ 38 milionojn da eŭroj [59]. vetludo

[lud.jxet0o.SPO]

Ludo aŭ sporto, en kiu oni provas lerte, precize ĵeti objektojn: li ofte distris sin per ĵetringoj, sagetoj, bastoncela pafado, globludo, kegloj kaj aliaj trankvilaj ĵetludoj [60].

[lud.kart0i.SPO]

Ludi per ludkartoj: ĉio alia en la bieno pro drinkado kaj kartludado forte malkreskis ^Fab3 ; la diablo, vidinte la unuan fojon la Biblion, volis krei karikaturaĵon, kiu estus simila al ĝi, kaj tiam li elpensis la kartludadon ^Fab3 ; je la fino de la leciono ĉiuj elkuras por kartludi [61]; Anna Sergeevna majstre kartludis [62]; ŝatantoj de kartludoj tutmonde ne mankas [63].

1.

[lud.pacienc0o.FIG]

(figure) Tre detaleca tasko postulanta multan paciencon: trovi elementojn estas paciencludo [64].

2.

[lud.pacienc0o.karta]

Kartludo por unu ludanto, kies celo estas aranĝi kartojn laŭ difinitaj reguloj: klondiko estas paciencludo [65]; paciencludo bonsolviĝis, bone rezultis [66]; paciencludo fiaskis [67]. ermitludo

[lud.prov0i.TEA]

Ludi teatraĵon aŭ muzikpecon sen publiko, por spertiĝi kaj plibonigi la ludadon: [ni] estis vokitaj hieraŭ posttagmeze, post la provludo, en la oficejon de la direktoro, sinjoro Hadda [68]; tamburritmaj provludoj okazas la 6an kaj 5an dimanĉojn [69]; li […] kune kun mi iris al la pupteatra trupo por rigardi ilian lernadon kaj provludon [70].

[lud.rol0o.SPO]

Ludo en kiu ludantoj kunkreas rakonton, surprenante respektivajn rolojn en ĝi: [la] kursanaro deziras enscenigi rolludojn bazitajn, pli-malpli, sur la dramoj en la libro [71]; Cantr II estas interreta rolludo, kiu havas celon simuli socion [72].

(ntr)

[lud.seks0i.AMOR]

Sekse ludi, erotike inciteti: ŝi […] perceptis en si inklinon longe seksludi kun ĉi tiu junulo [73]; urogaloj maloftiĝis pro tio, ke ĉiam pli rare ili trovas taŭgajn lokojn por siaj printempaj seksludoj [74].

[lud.seks0ilo.AMOR]

Objekto uzata en seksumado: nur 14 elcentoj de la francoj, kiuj seksumas, uzas seksludilojn [75].

[lud.sport0o.SPO]

Ludforma konkuro en kiu la partoprenantoj strebas per konvencia ludilo (plej ofte, pilko) trafi konvencian celon (ekz-e golejon): el la sportludoj, plej popularaj en Ruslando estas la pilkoludoj, precipe la piedpilko; li festis kun kamaradoj venkon en sportludo [76]; la plejparto de la glitŝtonludantoj loĝas en Kanado, kie multaj opinias ke ĝi estas la nacia sportludo [77]; ringo estas pola sportludo […], en kiu oni ĵetas guman ringon kaj celas trafi kontraŭan kampon [78].

sporto

[lud.strategi0o.SPO]

Ludo kiu postulas de ĉiu ludanto planadon kaj enkalkulon de la decidoj de aliaj ludantoj: en la strategiludo „Command and Conquer Generals“, Usono kaj Ĉinio, fariĝinte amikaj nacioj, batalas kune [79].

[lud.tablo0o.SPO]

Ludo taŭga por ludi sur tablo aŭ simila surfaco, ekzemple per ludtabulo, kartoj, ĵetkuboj, k.s.: se nek la naĝejo nek la oficialaj programeroj plaĉis al oni, eblis ĉiam lerni ludi novan tabloludon [80]; [en la gufujo] haveblas teo kaj oni ofte ludas tabloludojn [81]; la nunaj surtablaj ludoj proponas multajn temojn por la tuta familio: regi la fervojan entreprenon, estri piratan boaton, intrigi en la XVIa Hispanio [82].

Rim.: Tabloludoj inkludas plurajn similajn grupojn de ludoj. Ekzemple tabulludojn, kartludojn, ĵetkubajn ludojn, surtablajn rolludojn, k.s.

[lud.tabul0o.SPO]

Ludo en kiu oni uzas ordinare pecojn (ŝtonetojn, diskojn, figuretojn, bastonetojn...), kiujn oni movas sur tabulo aŭ desegnita spaco: se vin interesas la klasika azia strategia tabulludo goo, mi rekomendas ludi interrete ĉe KGS [83]; tabulludoj kun nomoj kiel „Batalo por Karelio“ kaj „Lukto por nutrovaroj“ [84]. tabloludo

(x)
Riski la ŝancojn pri gajno aŭ perdo: oni vetludis grandajn sumojn, Kandid estis tre mirigita, ke neniam la asoj trafis lin [85]; [en] la literatura vespero […] amatoraj esperantistoj sukcese vetludis kun profesian artistoj, muzikistoj kun deklamantoj [86]; dum pluraj jaroj li ŝoforis taksion antaŭ ol […] li vetludis sian veturilon je zanzi-ludo […] kaj perdis ĝin [87].

[lud.vet0o.SPO]

Ludo pri kies rezulto oni vetas, precipe vetas monon: vetludo je danĝere altaj sumoj [88]; paĉinko oficiale ne estas vetludo [89]; estas notitaj la rezultoj de preskaŭ ĉiuj piedpilkaj vetludoj [90]. hazardludo

[lud.vide0o.SPO]

Interaga ludo, en kiu la okazaĵojn prezentas surekranaj videaj bildoj: regilo de videoludo […] por 10-minuta preskaŭ senspira batalo [91]; la videludindustrio ne kuraĝis defii la malpermeson de videludoj, kiuj enhavas seksumaĵojn [92].

1.

[lud.vort0o.SPO]

Ludo en kiu ludantoj devas diveni, kombini, elfari vortojn el literoj aŭ responde al demandoj, ekzemple skrablo, krucvortenigmo...: Vorto-Mozaiko […] kiu estis kreita de Nisikawa Sirosi kaj Serizawa Kiyosi de la Tokio Esperanto-Kooperativo […] estas vortludo kiu ekzistas nur en Esperanto [93]. ŝarado

2.

[lud.vort0o.LIN]

Ŝerco kiu amuzas per eluzo de similsoneco, dusenceco aŭ aliaj vort-apartaĵoj, ekz. LA-STRANGA-BUTIKO – LAST-RANGA-BUTIKO (vd kalemburo) [94]; la aŭtoroj volonte uzas vortludojn – ofte netradukeblajn [95]; plej ofte oni ne povas perfekte traduki vortludojn de unu lingvo al alia ^Plumamikoj ; plaĉa vortolirlado, rimoj kaj superrimoj foje belaj, trafaj vortludoj, indaj aliteracioj [96].