^*klar/a ^UV

1.

[klar.0a.malkonfuza]

Tra kiu oni povas distinge vidi, malkonfuza, pura: klara, freŝa akvo [1]; klara vetero [2]; klara, kiel la plej pura vitro [3]; farita el blanka klara marmoro [4]; li sidas sola en la klara lumo de la luno [5]; glacia malvarmo iris tra la naturo, […] sed ĉirkaŭe la montoj ricevis belegan verdan tonon, tiel klaran, tiel brilantan [6]; klaraj (serenaj) mallongaj someraj vesperoj [7]; li vidis inter la folietoj […] malgrandan knabinon, rigardantan per siaj klaraj okuloj [8]; (figure) ŝi estis tiel delikata kaj klara, kiel lunlumo [9]; el klara ĉielo tondro ekbatis (t.e. tute neatendite) ^PrV . diafana, hela ¹, luma, neta, preciza

2.

[klar.0a.malrauxka]

(pri sono) Ne obtuza, malraŭka; sonanta distingeble por la orelo: eksonis neforta, sed klara voĉo [10]; voĉo klara kaj forta ^Marta ; li aŭdis la klaran sonon de martelo kontraŭ amboso ^HsT ; Niko havis violonon […] kaj [li] eĉ sukcesis, kvankam iom palpe, aperigi kelkajn sufiĉe klarajn tonojn ^HsT ; sonorilo arĝentosona, klara kaj laŭta eksonis en la aero ^Marta . hela³.

3.

[klar.0a.komprenebla]

Facile komprenebla; distingebla por la spirito: ĉiu penso en nia animo estis klara por ni ambaŭ [11]; jen estas mia klara volo, kiun mi ne forlasos [12]; ne tute klaraj instinktoj ^Marta ; [tio estis] klara (senduba) rifuzo ^Marta ; neklara koncepto [13]; neklara demando [14]; konservu klarecon de la kapo [15]; pri [ties tago] graveco ŝi […] mem ne havis plenan klarecon ^Marta . evidenta, preciza

Rim.: PV asertas, ke „klara ne povas kvalifiki personon“. Tio estas ne tute ĝusta ― almenaŭ ja ekzistas la esprimo „klara kapo“, kiu karakterizas personon: vi havos tian klaran kapon, ke ĉion, kio en via ĉeesto estos rakontata aŭ legata, vi ĉion vidos antaŭ vi kiel vivantan [16]; Ivano konstatis, […] ke Stravinskij estas klara kapo kaj famulo [17]. [Sergio Pokrovskij]

Distingeble:

1.

[klar.0e.malkonfuze]

por la okulo aŭ imago: skribu tre klare sur la ŝtonoj ĉiujn vortojn de ĉi tiu instruo [18]; la jura konsilisto ekvidis tute klare antaŭ si brulantan lanternon [19]; [en la] lumo de la steloj […] ni vidis klare la konturojn de ĉiuj montoj [20]; ankoraŭ unu aferon ŝi vidis klare kaj precize: la blankan vizaĝeton de Janjo kaj la grandajn nigrajn okulojn […] kiel senĉesa, trudiĝa rememoro ^Marta ; mi preskaŭ tute klare povas tion prezenti al mi [21]! mi memoras ankoraŭ klare lian vizaĝon [22].

2.

[klar.0e.SON]

por la orelo: oni klare aŭdis sonon de rompiĝo [23]; ili kantis kaj Johano rekonis tre klare ĉiujn belajn melodiojn, kiujn li lernis [24]; ĉion, kion ĝi sentis silente, la malgranda alaŭdo tiel klare kaj bele kantis [25];

3.

[klar.0e.kompreneble]

por la spirito: mi klare avertis viajn patrojn [26]; hipokritulo, eligu unue la trabon el via okulo, kaj tiam vi klare vidos, por eltiri la lignereton el la okulo de via frato [27]; li povoscias konservi la ideojn kaj sentojn, ĝis ili klare kaj precize ricevas la formon de vortoj [28]; vi povos klare kaj precize rememori [ĉ]ion, [29]; la unua sento, kiu klare vekiĝis en ŝi, estis ― envio ^Marta . certe, kompreneble, evidente, precize, sendube

Igi klara; malkonfuzi:

1:

Marta viŝis per la mano siajn okulojn, kvazaŭ ŝi volus klarigi sian rigardon ^Marta ; la azeno malklarigas ĝin per siaj piedoj, tamen la akvo fluas pluen kaj fariĝas denove klara [30].

2:

tusetante, por klarigi la voĉon, Kruko komencas ^KrB ; li klarigis sian voĉon kaj jene rakontis […] [31].

3:

klarigi la uzadon de la vortaro ^FK ; mi klarigos tion ĉi per ekzemplo ^FK ; mi turnas la atenton […] al la klarigita punkto ^FK ; li signifoklarigis al ni niajn sonĝojn, al ĉiu li klarigis laŭ lia sonĝo [32]; neklarigebla malamikeco ^FK ; ni reciproke nin konas, klarigon ne bezonas ^PrV . ekspliki, komenti, komprenigi, malvolvi

Ago klarigi; io kio helpas komprenon: sur tri paĝoj kuŝas antaŭklarigo (kp antaŭparolo, enkonduko²) ^VivZam ; jen estas ĝia signifoklarigo: la tri branĉoj estas tri tagoj […] [33]; Jozefo krom la signifoklarigado de sonĝoj estas utiligebla ankaŭ por aliaj, pli gravaj aferoj ^{Skandal Jozef} ; ĉiu etikedo donu uz-klarigojn kaj listigu ingrediencojn [34]; se oni demandis, […] ŝi diris: „ĉio estas klarigita en la […] libro“, kvankam la libro efektive ne taŭgis, […] se kliento ne kontentiĝis per tiu evitklarigo, ŝi […] sendis la klienton al mi por klarigo ^KrM ; mi […] ankaŭ korektas la lingvaĵon de la leteroj laŭ vortklarigoj en PIV [35].

[klar.mal0a.konfuza]

Konfuza por la okulo, orelo aŭ spirito: malklaraj okuloj [36]; [li] vidante lian palan vizaĝon kaj malklaran rigardon, ekkriis kun timo [37]; malklara fonto [38]; mi ne volis trinki la vinon, ĉar ĝi enhavis en si ian suspektan malklaraĵon [39]; anstataŭ vino li enverŝis en mian glason ian malagrablan acidaĵon, kaj tiun ĉi malklaran fluidaĵon li devigis min eltrinki ^DL ; akvaj fluegoj […] malklaraj pro glacio [40]; iliaj oreloj aŭdas malklare [41]; lingvo malklara kaj nedistingebla [42]; la maljunulino […] havis malklaran vidon [43]; de la centro de la urbo flugis malklara bruo, mutigata de la interspaco ^IK ; la voĉoj en la komenco malklaraj, fariĝis pli kaj pli fortaj, kaj oni povis jam aŭdi ĉiun vorton [44]; la ĉagreno malklarigis la prudenton de la elpelitaj soldatoj [45]; leteroj […] kun sufiĉe malklaraj adresoj ^FK ; en akvo malklara oni fiŝkaptas facile ^PrV ; malklarigi rivereton. enigma, hieroglifa, mistera, nebula, nuba

[klar.mem0a.KOMUNE]

Evidenta, memkomprenebla: kelkaj el tiuj sintagmoj estas memklaraj, aliaj estas iom idiotismaj [46]; se la sekso de persono estas memklara, la in-sufikso superfluas [47]; kial grandskale okazas tia seksa aberacio inter pastroj? la kialo estas memklara, kaj la problemon povas solvi la papo [48].

[klar.map0igo.GEOG]

Parto de mapo kie estas klarigitaj la uzitaj simboloj kaj la skalo.

Rim.: En malnovaj mapoj, tiuj klarigoj ofte estis enkadritaj de kartuŝo.

Parto de grafika prezento (mapo, diagramo ks), kie la signifo de la grafikaj elementoj estas klarigitaj: la signoklarigo en nia horaro [49].