^*dolĉ/a ^UV

1.

[dolcx.0a.gusto]

Agrable impresanta guston, kiel sukero aŭ mielo: la patro donis al mi dolĉan pomon [1]; pli dolĉa ol mielo [2]; dolĉa nektaro ^FK ; dolĉaj fruktoj [3]; [li] kuiris por li dolĉan vinon [4]; glaciaĵo estas dolĉa glaciigita frandaĵo [5]; eĉ per dolĉa kuko vi min ne allogos ^PrV ; post dolĉa vino restas acida vinagro ^PrV ; akvoj ŝtelitaj estas dolĉaj [6].

2.

[dolcx.0a.gxuiga]

Agrabla por la sentumoj: dolĉa kantado [7]; dolĉa voĉo, agrablega sono ^Ifigenio ; dolĉa odoraĵo ^Ifigenio . ĉarma, glata, ĝuiga, plaĉa, velura.

3.

[dolcx.0a.milda]

Agrabla por la korsento, milda, malsevera, karesa: dolĉa homo, vizaĝo; dolĉaj anĝelaj infanoj ^DL ; dolĉaj sonĝoj ^DL ; dolĉa estas la dormo de laboranto [8]; en plej dolĉaj tremoj tuj ekbatis homa koro ^FK ; dolĉa kora ĝojo ^FK ; dolĉa la morto por la maljunulo, la laca de vivo ^FK ; pri dolĉa (karesa) vorto ne fieru, maldolĉan ne koleru ^PrV ; dolĉa melankolia rideto ^FK ; el [lia] buŝo fluadis dolĉamiela parolo ^FK ; la malbono estas dolĉa en lia buŝo [9]; dolĉanimeco de Kristo [10]. delikata 2, facila, glata, kvieta, malakra, miela, modera

En dolĉa maniero: li parolas, kaj lia parolo fluas dolĉe kaj agrable [11]; dolĉe dormadi [12]; la ĉarmaj malgrandaj infanoj dormas kaj sonĝas tiel dolĉe [13]; [la] najtingalo […] kantadis tiel dolĉe [14]; dolĉe ŝmiri al iu la lipojn (flati) ^PrV ; paroli dolĉe en la orelon ^PrV .

[dolcx.0ajxo.KUI]

Manĝaĵo kun precipe dolĉa gusto pro mielo, sukero aŭ aliaj dolĉaj konsistaĵoj: la ursoj amas dolĉaĵojn [15]; manĝu grasaĵon kaj trinku dolĉaĵon, kaj sendu porciojn al tiuj, kiuj nenion pretigis por si [16]; Nebukadnecar, reĝo de Babel, […] plenigis sian ventron per miaj dolĉaĵoj, kaj forpelis min [17]; la konsilo de amiko estas dolĉaĵo por la animo [18]. frandaĵo

[dolcx.0ajxejo.vendejo]

Vendejo kie oni vendas dolĉaĵojn: posttagmeze ili iris en dolĉaĵejon por manĝi torton [19]; okaze de la sendependiĝo de Kosovo la dolĉaĵejo […] pretigis eksterordinaran kukon [20]. sukeraĵejo

(tr)

1.

[dolcx.0igi.gusto]

Igi dolĉa (per mielo, sukero kc): akvo dolĉigita per mielo ^QuV ; dolĉigi la adiaŭon per bombonoj [21]. sukeri

2.

[dolcx.0igi.FIG]

(figure) Igi agrabla, tenta, ĝua: via kolero nur dolĉigos al li la triumfon [22]; ĉu ne ekzistas rimedo, kiu ebligus dolĉigi la sorton de tiuj kompatinduloj ^ChL ? aŭskultu, […] li diris per pli dolĉigita tono, kiu strange kontrastis kun tiu, kiun li estis uzinta [antaŭe] ^ChL ; per ruzaj vortoj vi min ne dolĉigos! ^Hamlet ; la bona servisto sin demandis per kia dolĉigita rimedo li povos anonci al sia mastro tiu pereon ^KPr ; reciproka amo kaj harmonio dolĉigas al ni la vivon ^Iŝtar .

1.

[dolcx.mal0a.gusto]

Havanta akran, mordan guston, kiel galo aŭ pipro: maldolĉa kiel absinto [23]; maldolĉa migdalo [24]; maldolĉa akvo [25]; macojn kun maldolĉaj herboj ili manĝu [26]; maldolĉa por la lango, sed saniga por la sango ^PrV . amaraacida

2.

[dolcx.mal0a.sento]

(figure) Doloriga, prema, peza por la psiĥo aŭ rilata al tia sento: kaj ili faros al si pro vi kalvaĵon, ĉirkaŭzonos sin per sakaĵo, kaj ploros pri vi kun maldolĉa koro maldolĉan ploron [27]; ŝi verŝis maldolĉajn larmojn ^BonaS-ino ; tiel denove pasis iom da tempo, longa kaj maldolĉa [28]; neniu pokalo de la vivo enhavas ekskluzive nur vermuton, neniu bona homo povus regali homon nur per la maldolĉa kaliko da suferoj [29]; ia maldolĉa ironio sonis en la voĉo de la nejuna virino ^Marta ; maldolĉa sento de neplenumita espero [30]. amara

(tr)

1.

[dolcx.mal0igi.gusto]

Igi maldolĉa.

2.

[dolcx.mal0igi.sento]

(figure) Igi malagrabla: maldolĉigis al ĝi la vivon Parasko, ukraina servistino [31].