al/o

alo

serĉi 'alo'

[al1.0o]

[al1.0o.objekto]

Objekto forme (sed ne funkcie) iom simila al birda flugilo: sekaj abioj denspremiĝis unu al la alia, ĉirkaŭprenante sin per la branĉoj kaj malalten mallevinte siajn alojn ^Metrop. Kaj specife:

a): [al1.0o.ANA]; ĉiu ekstrema flanka parto de la nazo. lobonazalo
b): [al1.0o.helica]; ĉiu flugilforma peco de rotoro: en la aero komencas io zumi, ie sub la suno mem briletas arĝenta alo kaj sur niajn kapojn ŝutiĝas pluvo de agitfolioj ^Metrop; la aloj de mueliloj ŝajnis gigantaj brakoj ^DKM. padelo
c): [al1.0o.ARKI]; ĉiu ekstrema flanko de konstruaĵo, pordego ks: Poncio Pilato, la prokuratoro de Judujo, […] eliris en la portikon inter la du aloj de la palaco de Herodo ^MkM; la geknaboj larĝe malfermis la du alojn de la malhela ĉambro kaj la etere delikata Luĉia […] kun sia bonodora kafo enpaŝis ^KKr; oni elprenis eksplod-tubegon […], fiksis ĝin al la kverka pordego kaj kun surdiga tondro detruis ties ŝtalplatajn alojn [1]. transepto
d): [al1.0o.POL]; ĉiu ekstrema flanko de armeo aŭ partio: oni ne povis eviti skismon, kiam la porsoveta alo (SEU) forlasis SAT ^DanĝLng; la respublikisma partio, rigardata kiel politika alo de la Irlanda Respublikisma Armeo, kaj la sola tutinsula partio, gajnis ses [deputitojn] [2]; nun necesis igi la partion akceptinda […] per forigo de la plej „bruna“ alo [3].
e): [al1.0o.sxaka]; vertikala duono de la ŝaktabulo.

Rim.: Laŭ BL: Prefere diru flugilo, flankulo; (piedpilkludanto en unu flanko) prefere diru flankludanto; (ĉiu el la lamenoj de helico) prefere diru padelo; (en la kazo de floroj kaj fruktoj) prefere diru folio.

1. Jozefo Horvath: Győr aŭ kie ekkokerikis ventokoko, Monato, 2002/08, p. 22
2. Garbhan MacAoidh: Irlando ― Ili fruktis kaj multiĝis, Monato, 2002/07, p. 14
3. Baard Hekland: Triumfas tedulo, Monato, 2001/11, p. 6

angle:: 1.a nostril 1.c wing 1.d branch 1.e wing
beloruse:: крыло, лопасьць
bulgare:: крило 1.a ноздра
ĉeĥe:: křídlo (domu| chrámu| letadla)
france:: aile
germane:: Flügel 1.a Nasenflügel 1.b Schaufelblatt, Flügel (Rotor) 1.c Seitenflügel, Flügel (Tür) 1.d Flügel (Politik, Armee) 1.e Flügel (Schachbrett)
hispane:: 1.c ala
itale:: ala 1.a pinna (del naso) 1.b estremità 1.c ala, braccio (arch.) 1.d ala 1.e ala (scacchi), fianco (scacchi), lato (scacchi)
japane:: 翼 [つばさ], 羽根 [はね], 鼻翼 [びよく], 小鼻 [こばな]
katalune:: ala 1.a ala del nas 1.b pala, paleta 1.c ala (constr.) 1.d flanc (mil.)
nederlande:: vleugel 1.a neusvleugel
portugale:: 1.a aba 1.b pá 1.c ala 1.d ala
ruse:: крыло 1.b лопасть
slovake:: krídlo
ukraine:: крило (літака)

administraj notoj

pri ~o:

    PV markis la vorton kiel Zamenhofan, en PIV1 tiu atribuo
    malaperis.