^*parti/o ^UV

1.

Grupo, kies anoj solidaras, luktas por komuna celo aŭ sindefendo: la popolo sin dividis en du partiojn [1].

a)

Grupo da homoj havantaj samajn politikajn aŭ sociajn opiniojn: kelkaj skribistoj el la partio de la Fariseoj [2]; mi timas, ke […] estos malpaco, ĵaluzo, koleroj, partioj, kalumnioj […] [3]; li jam trovis en la cionistaj rondoj tro da ŝovinismo, la kontraŭa partio de la „asimilistoj“ ankaŭ ne plaĉis al li ^VivZam ; esperantista partio, kiu nomas sin homaranoj [4]; novaj partietoj kaj splitogrupoj gajnis konsiderindan kvanton da voĉoj, ja iuj el ili eĉ fariĝis grandetaj partioj [5]; maldekstraj partioj [6]; opozicia partio [7]; dekstrema, konservativa partio [8]; popolpartioj […] volas ligi al si laŭeble grandan nombron da civitanoj [9]. tendaro²

b)

Iu el la du aŭ pluraj kontraŭstarantoj en milito, batalo, proceso, kontrakto: la korpuso de Ramzes estis la plej forta, sed ĝi havis antaŭ si preskaŭ ĉiujn libiajn fortojn, nombre ambaŭ partioj estis egalaj [10]; ili […] kondukadis multajn malgrandajn batalojn por multaj militantaj partioj ^BdV .

c)

Iu el la du aŭ pluraj kontraŭstarantoj en sporto. taĉmento, teamo

2.

Parto de socia aranĝo:

a)

de turniro; maĉo: partio de kartoj, de bilardo; ludi partion, tre malfacilan partion ^BdV .

b)

de edz(in)iĝo: Anna […] atendis bonan partion por sia filino [11]; ili interfianĉiĝis kaj efektive tio estis tre ĝusta partio, ambaŭ estis junaj [12]; oni devas beni la junan paron, la partio estas bona en ĉiuj rilatoj, la havo de Kirsanov estas ne malgranda, li estas la sola filo kaj lia patro estas brava homo ^PatrojFiloj .

1.

Apartenanta al partio: mi ne apartenas al ia nacia aŭ partia religio [14]; partiaj disputoj [15]; parlamentanoj elektitaj per partia listo [16].

2.

Maljusta pro favoro al la sampartianoj: ne faru maljustaĵon en la juĝado, ne estu partia por malriĉulo kaj ne estimu potenculon [17]; farante nenion pro partieco [18]; tion ĉi malpermesas […] partia ambicio [19]; Patrino ĉia estas de naturo / Ja tre partia kaj ne povas havi / Sufiĉan severecon en la juĝo ^Hamlet ; senpartiaj juĝistoj [20]; liveri al la leganto historion de Esperanto liberan de partia rigardo [21]. partieca, tendencaneŭtrala

Ani en partio, subteni partion, subteni opinion: — vi eraras! — mi partias kun la cezaro ^QuV ; la epigramoj de Thorsen partias al la idealoj de la homara progreso [22].

Membro de partio: partiano de la Eternulo [23]; partianoj de l' dinastio […] pretaj servi al ĝi kun vera fervoro [24]; la uzado de la lingvo Esperanto, neniun devigas esti partiano de tiu aŭ alia ideo [25]; sampartianoj [26]; ekspartianoj [27]; pluraj lojalistoj estas murditaj de siaj iamaj kunpartianoj [28].

(ntr)

Elekti partion, iĝi malneŭtrala: en la tiutempa neologisma batalo, ŝi partianiĝis al la konservativa tendaro [29]; Radio Romo vigle partianiĝis por la heroa sindefendo de malgranda Finnlando [30].

Partia²: [kiel] orientiĝi en tiu senorda amaso de partiecaj eldiroj [31].

Apartenanta al neniu ajn partio: eksterpartia kandidato [32]; venkis la ĝisnunaj urbestroj […], subtenataj ne de partioj sed de propraj eksterpartiaj listoj [33].

Politika sistemo, reĝimo¹, permesanta funkciadon de pluraj partioj^1.a en kiu la ŝtata regado povas esti gvidata de unu aŭ alia: ekde 1992, plurpartiismo estis establita, kaj kun ĝi, la flago kun komunistaj simboloj estis forĵetita; ekde tiam la nuna flago ekvalidis [34]; Togolo jam diris ne al tiu plurpartiismo; tion decidis la lasta konsilio de la unusola partio RPT, kiu okazis en majo 1990 [35]; estos multpartiismo, kiel en Sirio, estos balotoj, sed de nun, neniu baloto estos perdita de tiu kliko ĉekape de la Ŝtato [36].

Ano de sama partio: la […] epigramo elvokis aproban ĝojon inter liaj sampartianoj kaj koleron de la kontraŭuloj [37]; demisio kaj anstataŭigo per sampartiano [38].

1.

(io) Eksterpartia; objektiva, scienca: politika enmiksiĝo malhelpas la senpartian agadon de la justico [39]; espereble, iu simila honestulo kaj klarvidulo verkos senpartian kaj senpropagandan historian libron [40]; senpartie prepariĝi por la venontaj diskutoj [41]; senpartie elektita […] Lingvan Komitaton [42].

2.

(iu) Montranta neniun favoron al tiu aŭ alia partio; juste juĝanta, ne konsiderante opiniojn aŭ personojn: skriba ekzameno ĉe alesto de senpartiaj kaj konformaj atestantoj ^FK ; en ĉiu senpartia, sentanta homo vivas abomeno al detruado de vivo ^FK ; la elektitoj estu homoj prudentaj kaj senpartiaj [43]; ni do komparu liajn asertojn kun tiuj de la senpartiaj historiistoj [44].

Ne aliĝemo al iu partio, nefavorado de iu aŭ alia partio; neŭtraleco: sagaca senpartieco [45].

Forlasi partion kaj aniĝi en alia: venkito ordinare transpartianiĝis al venkinto [46].

Politika sistemo, reĝimo¹, permesanta nur unu partion^1.a kiu ĉiam gvidas la ŝtatan regadon: Ĉinio ne rekomendas unupartiismon al la ekstera mondo kiel okcidentaj landoj disvastigas sian politikan sistemon [47].