^*man/o ^UV

1.

Ekstrema parto de ambaŭ brakoj de la homo, provizita per kvin fingroj kaj servanta por kapti kaj palpi: mi metis la manon sur la tablon [1]; etendi la manon al iu [2], al la buŝo [3], al la glavo [4], al floro [5], al koverto ^Marta ; per kora movo etendi la manon por manpremo ^Marta ; (figure) etendi la manon kontraŭ iu (atakanto aŭ atakato) [6] [7] [8]; teni ion per la mano [9] [10], en la (maldekstra) ~o [11] [12]; ŝi prenis la infanojn per la mano kaj kondukis ilin en la dometon [13].

dikfingro

montro- fingro

mezfingro

ringo- fingro

et- fingro

falangoj

manplato

manartiko

tipa homa mano
CC-BY-SA-3.0  [14]

2.

Tiu sama organo rigardata kiel ilo de agado: ankoraŭ la gajno ne estas en la mano (= certa, vd tro frue) ^PrV ; havi ion sub la mano (tute disponeblan kaj pretan) [15] [16]; ni havos en la manoj pruvojn, ke la ĉefpastroj estas perfiduloj [17]; (ekkapti iun) kun la peko en mano ^PrV (vd freŝa); kiel per turno de la mano (rapidege, subite) ĉio forpasis [18]; lasi fali la manojn (senkuraĝiĝi; paralizi) ^PrV ; energie meti la manon al (ekpartopreni en) la laboro; ligi la manojn al iu (senigi iun je la libera agado).

3.

Tiu sama organo rigardata kiel ilo de povo, potenco: preni la regadon en la manojn [19] [20]; la afero sidas en bonaj manoj (sub bona gvidado); teni [21] (preni ^DL ) en siaj manoj la sorton de [...]; la sorto de l' afero estas nun […] en la manoj (dependas) de ni ĉiuj ^DL ; fali en la manojn (sub la povo) de iu [22] [23] [24]. disponi, estri, mastri, posedi, regi

Granda, dika mano: la grakanta ĉifonulino havis en la manego krizantemon tiel bluan, kian vi povas nur deziri [25]; Dobroĥotov etendis sian larĝan haraĵan manegon ^Metrop ; la hundo petolante […] metis siajn larĝajn manegojn sur liajn ŝultrojn [26].

(tr)

Tuŝadi, prenadi, turnadi, movi permane; manuzi, manipuli¹: manumi bastonegon [27]; li povas manumi fosilon kaj pioĉon [28]; manumita de fortika brako, la ilo falis perforte sur la kverkaĵan tabulon en kiun ĝi kavigis profundan tranĉaĵon [29]; ŝi manumis siajn kartojn same lerte kiel plezure [30].

Ekstrema parto de la maniko, kiu ĉirkaŭas la manradikon, aŭ aparta peco da tolo almetebla al la maniko kaj ĉirkaŭanta la radikon: ĉemizojn, kolumojn, manumojn kaj ceterajn similajn objektojn ni nomas tolaĵo, kvankam ili ne ĉiam estas faritaj el tolo [31]; manoj, kiuj, blankaj kaj malgrandaj, elŝoviĝis el la blankaj manumoj ^Marta .

1.

Uzanta sian dekstran manon pli facile ol la maldekstran: oni estas dekstra- aŭ maldekstramana same denaske kiel oni estas ina aŭ malina [32].

2.

Rilata al la dekstra mano: serio de batoj per alterne dekstramana kaj maldekstramana bastonetoj interrompita de du sinsekvaj batoj per la sama mano ^RokPop .

(frazaĵo) Jam uzita, ne nova, brokanta; raportata, onidira: eblas multon fari […] aĉeti malpli, aĉeti duamanajn aferojn, partopreni en senmonaj interŝanĝaj retoj [33]; la homoj surstrate ekstere devos dependi de duamana raporto [34].

1.

Uzanta sian maldekstran manon pli facile ol la dekstran: oni estas dekstra- aŭ maldekstramana same denaske kiel oni estas ina aŭ malina [35].

2.

Rilata al la maldekstra mano: serio de batoj per alterne dekstramana kaj maldekstramana bastonetoj interrompita de du sinsekvaj batoj per la sama mano ^RokPop .

Sufiĉe proksime, ke per la mano oni tuŝas aŭ facile povas atingi: juna vidvino estis survoje al tombo kun sia knabeto ĉemane [36]; ĉu vi havas tri fotografaĵojn ĉemane [37]?

(evitinde)

Braceleto portata ĉe la manradiko: Sara estis kvazaŭ alnajlita al la loko ĉe la vido de la […] oraj ĉirkaŭmanoj kaj ĉirkaŭkoloj, de la tuta brilaĵaro [38]; ŝi portis grandajn briliantojn, […] sonorigis dek ĉirkaŭmanojn [39].

(tr)

1.

Meti en la manon: enmanigi leteron, skatolon ^Marta al iu; li enmanigis al mi pakaĵeton da buterpanoj [40];

2.

(figure) Meti sub la povon de iu: al mi vin la diino enmanigis (vian sorton komisiis) ^Ifigenio . konfidi

(prepoziciaĵo)

Kun, fide kaj akorde, per reciproka helpo: man-en-mane ili iras tra l' dimanĉo plu kaj plu [41]; Medicina Terminologia Centro, kiu laboru man-en-mane kun la Terminologia Centro de I.S.A.E [42].

(frazaĵo) Svati: kun flamo en la brusto mi petas vian manon [43]; morgaŭ vi povos peti ŝian manon de ŝia onklino [44].

(arkaismo)

Manpleno: la pastro prenu el ĝi plenmanon el la faruno [45]; pli bona estas plenmano da trankvilanimeco, ol ambaŭmano da penado kaj ventaĵo [46].

Per sia mano, mem², surprenante la taskon, la respondecon: propramane mi mortigis la drakon [47].

Duonmola mato, kiun oni kuŝigas sur skribotablo por faciligi skribadon: sur mia skribotablo kuŝas, kiel submanaĵo, mapo de Eŭropo [48].

(tr)

Transdoni de mano al mano: Kutime elprenis el sia buŝo la fiŝhokon, kaj transmanigis ĝin al li [49].

Artiko de mano kun brako: tiel mallonga jako, ke oni povis tre bone vidi la longon de liaj manartikoj [50]; la elfknabino prenis lin je manartiko, kaj li ridis […] [51].

Ekstera flanko de mano: lentugoj sur mandorso [52]; ni metis lin en la ĉerkon, kaj en ĝi ni metis necesaĵojn por lia ekvojaĝo, nome mandorso-kovrilojn, suro-bendojn, ŝtrumpetojn, pajlajn sandalojn, bastonon kaj glavon [53].

Tiom da io, kiom povas enteni mankavo: manpleno da ĉerizoj; la dioj faru al mi tion kaj pli, se la polvo de Samario sufiĉos, ke ĉiuj homoj, kiuj min sekvas, povu preni manplenon da ĝi [54]; li prenis el la teko manplenon da ĉervoncoj [55]; (figure) la manpleno da aktivuloj loĝis dise, kunvenis 1–2-foje jare por kelkaj horoj [56].

mezurunuo

Manartiko: kiel suflorslipeto servas ankaŭ propra polmo aŭ manradiko de trompema lernanto [57]; la pteroido, osto trovebla nur ĉe flugsaŭroj, konektiĝis al la manradiko kaj helpis subteni membranon, la propatagion, inter la manradiko kaj la ŝultro [58].

Mandorso: ĥamso estas same simbolo por daŭremeco, kuraĝo, parte lojaleco kaj pento, ĝi estas ofte portata kiel talismano en formo de mano, ofte kun okulo meze de la mansupro [59].