¹kultur/o ^JED

(tr)

1.

Flegi la naturajn rimedojn kaj kondiĉojn por homa utilo.

a)

Prilabori la teron, por fari ĝin fruktodona, plugi, sterki kaj tiel plu: kulturi kampon; la kamparano kulturas la teron [1]; tio estas bele dirita, respondis Kandid, sed ni devas kulturi nian ĝardenon [2]. kultivi²

b)

Speciale flegi vivaĵojn, precipe vegetaĵojn, por favori kaj perfektigi ilian evoluon: kulturi florojn [3]; oni kulturis plej belajn rozojn, kies oleon oni dissendis [4]; kulturado de grenoj kaj legomoj [5]; malgranda ĝardeno, en kiu oni kulturis malgrandajn aloojn, palmojn, oranĝarbojn kaj cedrojn [6]. kultivi¹

Rim.: Rilate al bestoj oni prefere diras bredi.

eduki, nutri, zorgi

2.

Perfektigi spiritan evoluon de homo per edukado: la esperantismo enhavas ankoraŭ ideon internan, kiu ne estas deviga por ĉiuj, sed kiun memvole kulturas en si ĉiuj esperantistoj idealistoj [7]; kulturi la komunan senton ^VivZam ; ĉu ne parolis greke la tuta mondo kulturita en epoko aleksandra ^VivZam ? kulturaĵo de malvirtuloj estas peko [8]. civilizi, klerigi

1.

Kulturita: por la plimulto de la kulturaj popoloj estis enkondukita jam longe unu kondiĉa kolekto da mezuroj, unu kondiĉa alfabeto ^EE ; cent milionoj da kulturaj amerikanoj estas fremduloj en sia hejmo, homoj sen patrujo, ĉar ankoraŭ antaŭ kelkaj jarcentoj iliaj prapatroj loĝis ne en Ameriko [9].

2.

Rilata al kulturo, havanta kulturon: egaligo kultura ŝanĝus tion post kelkaj generacioj ^VivZam ; fama kultura ĉefurbo [10]; li daŭre partoprenis en la sveda kultura vivo [11].

1.

Flego, bonteno de la naturaj kondiĉoj: la vjetnama agrokulturo travivis veran revolucion [12].

a)

terkulturo

b)

Flegado de vivaĵoj, precipe vegetaĵoj por favori kaj perfektigi ilian evoluon: kulturo de legomoj, floroj.

2.

Prizorgo de homaj artoj, de ilia progreso, komunigo kaj transdono: en vilaĝo de montaroj, for de l' bruo de l' kulturo [13]; ili rajtas havi propran centron de kulturo ^VivZam ; parlamenta diskutkulturo [14].

a)

Prizorgado kaj perfektigado en spirita evoluo de homo: ĉiuj dezirantoj povu ĉerpi kulturon kaj eduki siajn infanojn en senŝovinisma spirito neŭtrale-homa [15]; scienco kaj kulturo [16].

Rim.: Kulturo estas ĉefe spirita, civilizo estas ankaŭ materia; kulturo postulas komprenon kaj senton pri belartoj, sed civilizo postulas krome la mildiĝon de sociaj rilatoj kaj la teĥnikan progreson de vivrimedoj.

b)

Tuto de transgeneraciaj moroj, artoj, ideoj kaj vivmanieroj flegataj de iu popolo: la tutan nian altan kulturon kaj civilizacion ni dankas nur al […] la posedado de lingvo ^EE ; la azteka kulturo [17]; oni diris al mi: dank' al tradukado, la plej malproksimaj kulturoj nun alireblas al ĉiu [18]. tradicio

Koncernanta la rilatojn inter pluraj kulturoj^2.b: homoj kun minimuma kompreno pri interkulturaj aferoj [19]; gravas interkulturaj kaj komunumsubtenaj projektoj de Eŭropa Unio [20]; agnoskigi la krestimulan naturon de la lingvo kaj veki miron pri ĝia tuja kompreneblo interkultura [21]; konferenco pri Interkultura Dialogo [22]; interkultura alproksimiĝo [23]; digesti interkulturajn problemojn [24]; interkultura edukado kaj internacia praktika kunlaboro [25]. internacia, interpopola

Kulturmetodo, en kiu oni preparas novajn kampojn per bruligo de la natura vegeta kovraĵo: por multaj brulkulturoj ĉirkaŭ ĉi tiu monto li faligis kaj bruligis arbojn [26]. brulsarki

Korpa ekzercado, gimnastika aŭ alia: neni[o…] faros el homo superhomon, tion oni ne povas atingi sole per la fizika kulturo [27]; li ŝanĝis sian fakon al la alia – korpkultura [28].

Intensa kulturo de vegetaĵoj en ĝardenoj: estas belaj la floroj de la kampoj kaj arbaroj […] tamen la ĝardenkulturo povas perfektigi ilian belecon [29]; bone konata ĝardenkulturisto […] estis elektita kiel la ĉefinstruisto por ĝardenkulturo [30].

Kulturo, arta movado, modo, rigardata kiel kontraŭa al la kutimoj de la ĉirkaŭa socio: la verko venis el la plumo de kontraŭkulturema ekstremisto eŭska [31]; granda procento de Idistoj estas eks-Esperantistoj ‐ ĉiu kulturo havas sian kontraŭkulturon, ĉu ne [32]? subkulturokonformismo

Kunekzisto de pluraj kulturoj en sama socio, socia diverseco, bunteco²: Itala Esperantista Junularo invitas […] al evento kiu celas prezenti plurkulturecon en lernejoj [33]; plurkultureco havu limojn, opiniis 60 % de la enketitoj [34].

1.

(pri vegetaĵo, besto, pejzaĝo) Nekulturita, kruda, sovaĝa: al ĉi tiu senkultura bordo nin sendis Apolono kun espero ^Ifigenio .

2.

(pri homo) Nekulturita, bruta, malklera, kruda: senkulturaj ekscentraj esperantistoj [35]; fiartefaritaĉaĵo, kiu senkulturigus la homaron [36]!

Senkultivejo: li longpaŝe supreniris laŭ la senkulturejo [37]; la vojo kondukis tra senkulturejo [38].

Kulturo aŭ moroj de eta homgrupo, parte similantaj, parte malsimilantaj la kulturon de la ĉirkaŭa socio: junularaj subkulturoj [39]; usona subkulturo kolaa, burgera kaj dolara [40]; la verkaro de Tolkien [estas] bazo de aparta subkulturo [41].

Prilaborado pri tero, por igi ĝin fruktodona; kulturo, agrikulturo: Egipto jam posedis altan socian organizon, terkulturon, metiojn kaj literaturon [42]; nordaj landoj plu subvencias sian terkulturon en grado, kiu malhelpas disvolviĝon [43]; la dioksina skandalo en majo 1999 la belga terkultura industrio forte suferis [44].

Persono profesie laboranta en la kulturado de tero, kreskigo de vegetaĵoj, bredado de bestoj; agrikulturisto, kampisto: egipta popolo dividiĝis en du klasojn: terkulturistoj kaj metiistoj [45]; terkulturisto en la tria mondo devas vivi per enspezo de 500 dolaroj jare [46]; ĉu vi aŭdis pri terkulturisto, kiu printempe semas siajn kampojn, sed aŭtune, kiam la greno maturiĝis, ne rikoltas ĝin [47]?