dimensio
- 1.
[1]
Ĉiu el la grandoj uzataj por priskribi la amplekson de
objekto; kutime temas pri
longo,
larĝo kaj
diko,
aŭ larĝo,
alto kaj
profundo:
doni la dimensiojn de ŝranko, barelo, aŭtomobilo
PIV1
;
cirkla cilindro estas difinita per nur du dimensioj: ĝia
alto kaj ĝia diametro.
Rim.: Ĉar objekto povas estis rigardata de diversaj flankoj kaj la difino de ĉiu aparta dimensio ofte enhavas supozon pri la direkto de la rigardo, necesas memori, ke la profundo de objekto povas esti ankaŭ ĝia alto, k.t.p.- 2.
- a)
-
(en vektora spaco,
rilate bazon super
ĝi) Ĉiu el la vektoroj de la bazo aŭ
ĉiu rekto, direktata de tia vektoro:
en afina ebeno oni ofte signas per `x`
la
koordinaton laŭ la unua dimensio, kaj per `y` laŭ la
dua.
Rim.: Tiu senco estas limigita nur al kelkaj ŝtoniĝintaj esprimoj. Ĝi tamen estas grava pro sia rolo en elementa geometrio kaj pro la evidenta rilato kun la komunuza senco „dimensio 1“, ekz-e de meblo.
- b)
- MatVort
(de vektora spaco)
Nombro de elementoj en ĝiaj
bazoj, se ĝi estas
finia, aŭ malfinio aliokaze:
dimensio de afina spaco
(dimensio de ĝia
direkto);
la dimensio de vektora spaco `bb K^n`
super korpo `bb K` estas `n`.
dimensinombro 2.Rim.: Oni diras egale, ke spaco „havas dimension `n`“, „estas `n`-dimensia“, aŭ „havas `n` dimensiojn“. Tiaj ekvivalentoj emfazas, ke la nocio „dimensio 2.b“ sinonimas kun „nombro da dimensioj 2.a“. Tial kelkaj preferas paroli pri la „dimensinombro“ aŭ „dimensieco“ de spaco. - c)
-
(de matrico)
(n,p)-matrico.
- 3.
Grado (eventuale nula), je kiu baza grando aperas en
derivita grando:
la dimensioj de la energio estas
`kg xx m^2//s^2` aŭ pli
ĝenerale `ML^2T^-2`
(kie `M`, `L`, `T` respektive simbolas
mason, longon kaj tempon);
la dimensio de energio rilate al tempo estas -2;
sendimensia grando (kun dimensio 0 rilate al ĉiuj
bazaj grandoj).
- 4.
Ĉiu el la intervaloj en kiuj varias indicoj de
tabelo.
- angle:
- dimension 2.a dimension 2.b dimension (of a vector space) 2.c order (of a matrix), size (of a matrix)
- beloruse:
- памер, вымер, вымернасьць
- ĉeĥe:
- dimenze, rozměr, rozsah, velikost
- ĉine:
- 1. 維數 [wéishù], 量綱 [liànggāng]
- france:
- dimension, taille 2.a dimension 2.c dimension (d'une matrice), type (d'une matrice)
- germane:
- 1. Dimension, Ausdehnungsrichtung 2.a Dimension 2.b Dimension (eines Vektorraumes) 2.c Format (einer Matrix), Typ (einer Matrix)
- hebree:
- מֵמַד
- hispane:
- dimensión, talla 2.a dimensión 2.c dimensión (de una matriz), orden (de una matriz)
- hungare:
- 1. méret 2.a dimenzió 2.b dimenzió (vektortéré) 2.c dimenzió (mátrixé) 3. egység, mértékegység 4. dimenzió, kiterjedés
- japane:
- 寸法 [すんぽう], 次元 [じげん], 規模 [きぼ], 広がり [ひろがり]
- pole:
- rozmiar, wymiar 1. rozmiar, wymiar 2.a wymiar 2.b wymiar (przestrzeni liniowej) 2.c wymiar (macierzy) 3. jednostka, wymiar, wielkość
- portugale:
- dimensão
- ruse:
- 1. размер (по каждому измерению) 2.a измерение 2.b размерность (линейного пространства) 2.c размер (матрицы) 3. размерность 4. измерение
- slovake:
- dimenzia, rozmer
- ukraine:
- розмір, вимір
dudimensia, 2-dimensia
-
Ekzistanta en ebena spaco,
plata,
havanta nur alton kaj larĝon, ne profundon:
kalkultabelo estas dudimensia aranĝo de ĉeloj
[2].
grafika
2.
Vikipedio,
Kalkultabelo, 2011-01-06
- angle:
- two-dimensional
- beloruse:
- двухвымерны
- ĉeĥe:
- dvourozměrný
- ĉine:
- 两种尺寸 [liǎngzhǒngchícun], 二維 [èrwéi]
- france:
- bidimensionnel, en deux dimensions
- hebree:
- דו-מימדי
- hispane:
- bidimensional, en dos dimensiones
- japane:
- 二次元の [ふたじげんの]
- slovake:
- dvojrozmerný
n-dimensia
[3]- (p.p. vektora spaco aŭ afina spaco) Kies dimensio 2.b egalas al `n`; kiu havas `n` dimensiojn 2.a: nuldimensia afina spaco konsistas el nur unu punkto; unudimensia spaco estas nomata rekto; finidimensia spaco; malfinidimensia spaco; tridimensia kurbo (neebena kurbo).
3.
Raoul Bricard: Matematika Terminaro kaj Krestomatio, p. 25, noto
- angle:
- n-dimensional fini~a: finite-dimensional. malfini~a: infinite-dimensional.
- beloruse:
- n-мерны
- france:
- (espace) à n dimensions fini~a: (espace) de dimension finie. malfini~a: (espace) de dimension infinie.
- germane:
- n-dimensional (-er Raum) fini~a: endlichdimensional. malfini~a: unendlichdimensional.
- hispane:
- (espacio) n-dimensional fini~a: (espacio) de dimensión finita. malfini~a: (espacio) de dimensión infinita.
- hungare:
- n-dimenziós (tér) fini~a: véges dimenziós. malfini~a: végtelen dimenziós.
- pole:
- (przestrzeń) n-wymiarowa fini~a: (przestrzeń) o skończonym wymiarze. malfini~a: (przestrzeń) nieskończenie wymiarowa.
- ruse:
- n-мерное (пространство) fini~a: конечномерный. malfini~a: бесконечномерный.
tridimensia, 3-dimensia
-
Reliefa,
volumena, havanta formon en la ordinara spaco
kun alto, larĝo kaj profundo:
el ĉiuj tridimensiaj figuroj, simetria kvaredro
havas la malplej grandan volumenon proporcie al
la surfaco
[4].
plastika,
stereo-
4.
S. Norvell: La Platonaj Korpoj,
Inter Ni, 2003-01
- angle:
- three-dimensional space, three‐dimensional
- beloruse:
- трохвымерны
- ĉeĥe:
- trojrozměrný
- ĉine:
- 三維 [sānwéi], 立体 [lìtǐ]
- france:
- tridimensionnel, en trois dimensions
- hispane:
- tridimensional, en tres dimensiones
- japane:
- 三次元の [みっじげんの]
- slovake:
- trojrozmerný
dimensinombro
- 1.
-
La nombro de indicpozicioj necesaj por atingi elementon de
tabelo: 1 por vektoro, 2 por
matrico ktp.
- 2.
dimensio 2.b.
- angle:
- 1. dimensionality
- beloruse:
- памернасьць
- ĉeĥe:
- dimenze, rozměr
- france:
- 1. dimension
- hebree:
- מספר ממד
- hispane:
- 1. dimensión
- hungare:
- 1. dimenzionalitás, kiterjedés 2. dimenzió
- ruse:
- 1. размерность 2. размерность
- slovake:
- dimenzia, rozmer
administraj notoj
pri
~o 3.:
n-~a: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~nombro: Mankas dua fontindiko.
~nombro: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
Indus enkonduki ie ĉiujn bazajn fizikajn grandojn.
[MB]
pri
n-~a:
Anstataux nia "malfinidimensia" MatVort havas
"nefinie dimensia". [MB]
~o:
Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
n-~a: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~nombro: Mankas dua fontindiko.
~nombro: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.