*larĝa [1]
- 1.
- Granda laŭ la dimensio larĝo; havanta difinitan grandon laŭ tiu dimensio: larĝa strato, lito, mano, pordo, brusto, fasado de domo; larĝa kvieta rivero [2]; larĝa ĉapelo [3]; ĉapelo kun larĝaj randoj; rubando larĝa je du centimetroj; vojeto du paŝojn larĝa; akvolilioj kun siaj larĝaj verdaj folioj [4]; faru ĉirkaŭ ĝi manlarĝan listelon [5].
- 2.
- (figure) Vasta, multampleksa: promeso estas larĝa, plenumo estas ŝarĝa PrV ; larĝa (ne alĝustigita) vesto; larĝa (vaste komprenanta; tolerema) spirito; havi larĝan (senskrupulan) konsciencon PrV ; vivi larĝe kaj lukse PrV ; vorto uzata larĝ(a)sence; plilarĝigi robon; larĝigi la debaton; tiam la ebloj de teknika progreso larĝiĝos.
1.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Universala Vortaro, larĝ'
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Floroj de la malgranda Ida
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Elinjo-fingreto
5. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 25:25
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Floroj de la malgranda Ida
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Elinjo-fingreto
5. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 25:25
- afrikanse:
- breë
- albane:
- gjerë
- amhare:
- ሰፊ
- angle:
- broad, wide
- arabe:
- واسع
- armene:
- լայն
- azerbajĝane:
- geniş
- beloruse:
- шырокі ~(a)sence: у шырокім сэньсе. pli~igi: пашыраць. ~igi: пашыраць.
- bengale:
- বিস্তৃত
- birme:
- ကျယ်ပြန့်
- bosne:
- široko
- bretone:
- ledan pli~igi: ledanaat.
- bulgare:
- широк
- ĉeĥe:
- široký
- ĉine:
- 宽 [kuān], 寬 [kuān], 摦 [huà], 闊 [kuò], 阔 [kuò], 宽阔 [kuānkuò], 寬闊 [kuānkuò], 广泛 [guǎngfàn], 廣泛 [guǎngfàn], 宽广 [kuānguǎng], 寬廣 [kuānguǎng]
- dane:
- bred
- estone:
- lai
- eŭske:
- zabal
- filipine:
- malawak
- france:
- ample, coulant (à l'esprit large), généreux, large ~(a)sence: au sens large. pli~igi: élargir. ~igi: élargir.
- galege:
- ampla
- germane:
- breit vivi ~e kaj lukse: auf großem Fuß leben.
- greke:
- πλατύς, φαρδύς
- guĝarate:
- વ્યાપક
- haitie:
- laj
- hinde:
- विस्तृत
- hispane:
- ancho
- hungare:
- széles, bő, tág, tágas, nagyarányú ~(a)sence: tág értelemben. pli~igi: bővít. ~igi: kiterjeszt.
- igbe:
- sara mbara
- indonezie:
- lebar, luas
- irlande:
- leathan
- islande:
- breið
- itale:
- largo
- japane:
- 幅広い [はばひろい]
- jave:
- godhongé amba
- jide:
- ברייט
- jorube:
- ọrọ
- kanare:
- ವಿಶಾಲ
- kartvele:
- ფართო
- katalune:
- ample 1. ample 2. vast, extens
- kazaĥe:
- кең
- kimre:
- eang
- kirgize:
- кенен
- kmere:
- ទូលំទូលាយ
- koree:
- 폭 넓은
- korsike:
- fisico
- kose:
- ebanzi
- kroate:
- široka
- kurde:
- fireh
- latine:
- lata
- latve:
- plašs
- laŭe:
- ຢ່າງກວ້າງຂວາງ
- litove:
- platus
- makedone:
- широк
- malagase:
- malalaka
- malaje:
- luas
- malajalame:
- വിശാലമായ
- malte:
- wiesgħa
- maorie:
- whanui
- marate:
- ब्रॉड
- mongole:
- өргөн
- nederlande:
- breed
- nepale:
- ठूलो
- njanĝe:
- yotakata
- okcidentfrise:
- breed
- panĝabe:
- ਵਿਆਪਕ
- paŝtue:
- پراخ
- perse:
- 1. پهن، عریض 2. پهناور، وسیع، گشاد، گشادهدست، گشادهروان ~(a)sence: در مفهوم وسیع، در معنای وسیع. pli~igi: گشاد کردن. ~igi: وسعت دادن.
- pole:
- szeroki, luźny, przestrzenny, rozłożysty pli~igi: poszerzyć. ~igi: poszerzyć.
- portugale:
- largo
- ruande:
- mugari
- rumane:
- larg, desprins, spațios, răspândit
- ruse:
- широкий, обширный
- samoe:
- lautele
- sinde:
- وسيع
- sinhale:
- පුළුල්
- skotgaele:
- farsaing
- slovene:
- široka
- somale:
- ballaaran oo
- ŝone:
- rwakafara
- sote:
- sephara
- sunde:
- lega
- svahile:
- pana
- taĝike:
- васеъ
- taje:
- กว้าง
- tamile:
- பரந்த
- tatare:
- киң
- telugue:
- విస్తృత
- turke:
- geniş
- ukraine:
- широкий
- urdue:
- وسیع
- uzbeke:
- keng
- vjetname:
- rộng
- zulue:
- ebanzi
larĝe
- Abunde, grandkvante, tiel ke ĝi estas larĝa: el fremda ledo oni tranĉas larĝe PrV ; larĝe malfermiĝis mia buŝo kontraŭ miaj malamikoj [6]; larĝe malfermante la okulojn ĉe la vido de la nova amaso da mono [7]; la fenestro larĝe malfermiĝis [8]; [la arbo] etendis larĝe siajn branĉojn [9].
6.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 2:1
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Malgranda Niko kaj granda Niko
8. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Persista stana soldato
9. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Abio
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Malgranda Niko kaj granda Niko
8. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Persista stana soldato
9. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Abio
- beloruse:
- шырока
- germane:
- weit (breit)
- japane:
- 幅広く [はばひろく], たっぷり, ゆったりと
- pole:
- szeroko
- rumane:
- lat, larg
- ukraine:
- широко
larĝo
- Dimensio mezurata laŭ direkto orta al longo aŭ alto: tricent ulnoj estu la longo de la arkeo, kvindek ulnoj ĝia larĝo, kaj tridek ulnoj ĝia alto [10]; la larĝo de ĉiu tapiŝo estu kvar ulnoj [11]; manstreĉo estu ĝia longo, kaj manstreĉo ĝia larĝo [12]; li ekmigris pluen al unu el la plej mallarĝaj stratoj, kies larĝo apenaŭ sufiĉis por bone ŝarĝita azeno [13]; (arkaismo) grado de larĝo (distanco de iu loko al la terekvatoro, mezurata laŭlonge de la meridiano de tiu loko latitudo) .
10.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 6:15
11. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 26:2
12. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 28:16
13. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Kupra porko
11. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 26:2
12. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 28:16
13. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Kupra porko
- angle:
- width
- beloruse:
- шырыня
- bretone:
- led, ledander
- bulgare:
- ширина
- ĉine:
- 宽窄 [kuānzhǎi], 寬窄 [kuānzhǎi], 宽度 [kuāndù], 寬度 [kuāndù]
- france:
- largeur (dimension)
- germane:
- Breite
- hispane:
- anchura
- hungare:
- szélesség (méret)
- indonezie:
- lebar (n), luas (n)
- japane:
- 幅 [ふく], 横幅 [よこはば]
- katalune:
- amplària
- perse:
- پهنا
- pole:
- szerokość, rozpiętość, zakres
- rumane:
- latitudine, lărgime, gamă
- ruse:
- ширина
larĝeco
- 1.
- Eco de tio, kio estas larĝa: larĝeco de ŝultroj; la larĝeco de la foso malhelpis la transsalton PIV1 ; Mi ne donos al vi el ilia lando eĉ larĝecon de plando [14]; la larĝeco de la ideoj.
- 2.
- (arkaismo) Larĝo 1: naŭ ulnoj estas ĝia longeco kaj kvar ulnoj estas ĝia larĝeco [15].
14.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Readmono 2:5
15. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Readmono 3:11
15. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Readmono 3:11
- angle:
- 1. wideness
- beloruse:
- шырыня
- bretone:
- ledander
- bulgare:
- ширина, широчина
- ĉine:
- 宽 [kuān], 寬 [kuān], 宽阔 [kuānkuò], 寬闊 [kuānkuò], 宽度 [kuāndù], 寬度 [kuāndù], 宽窄 [kuānzhǎi], 寬窄 [kuānzhǎi], 闊度 [kuòdù], 阔度 [kuòdù]
- france:
- 1. largesse, largeur (fait d'être large)
- germane:
- Breite 1. Breitsein 2. Breite
- greke:
- πλάτος, φάρδος
- hispane:
- amplitud
- hungare:
- szélesség
- indonezie:
- kelebaran, keluasan
- japane:
- 幅の広さ [はばのひろさ], 幅 [ふく]
- katalune:
- amplitud
- perse:
- 1. پهنی، پهناوری 2. پهنا
- pole:
- szerokość, rozpiętość, zakres
- portugale:
- largura
- rumane:
- latitudine, lărgime, gamă
- ruse:
- ширина
- ukraine:
- ширина
*mallarĝa
- Malgranda laŭ ĝia larĝo; havanta ĝenajn limojn: mallarĝa rubando, strato; mallarĝa kanalo [16]; mallarĝa strio [17]; mallarĝa vesto, cerbo; li estas tiel dika, ke li ne povas trairi tra nia mallarĝa pordo [18]; mallarĝa vojeto kondukas tra tiu ĉi kampo al nia domo [19].
16.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
17. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Sovaĝaj cignoj
18. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 33
19. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 38
17. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Sovaĝaj cignoj
18. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 33
19. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 38
- angle:
- narrow
- beloruse:
- вузкі, абмежаваны
- bretone:
- enk, strizh
- bulgare:
- тесен
- ĉine:
- 窄 [zhǎi], 狭窄 [xiázhǎi], 狹窄 [xiázhǎi], 戋 [jiān], 戔 [jiān], 狭小 [xiáxiǎo], 狹小 [xiáxiǎo], 隘 [ài]
- france:
- étroit, mince (étroit), limité (étroit)
- germane:
- eng, schmal
- greke:
- στενός
- hispane:
- angosto, estrecho
- hungare:
- keskeny, szűk
- indonezie:
- sempit
- japane:
- 幅の狭い [はばのせまい], 狭苦しい [せまくるしい]
- katalune:
- estret
- nepale:
- पातलो
- perse:
- باریک، تنگ، تنگنظر
- pole:
- wąski, ciasny
- portugale:
- estreito
- rumane:
- îngust, strâmt
- ruse:
- узкий
- tibete:
- གུ་དོག་པོ་
- ukraine:
- вузький, тісний
* laŭlarĝe [20]
- Transverse: laŭlarĝe de la korto, sur la flanko okcidenta, estu kurtenoj [21]; trairu la landon laŭlonge kaj laŭlarĝe [22].
20.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Universala Vortaro,
laŭ'larĝ'
21. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 27:12
22. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 13:17
21. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 27:12
22. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 13:17
- angle:
- across, in width
- beloruse:
- па шырыні, праз, упоперак
- france:
- à travers, en large
- germane:
- quer
- hispane:
- de ancho
- pole:
- wszerz
- rumane:
- peste, prin
- ukraine:
- упоперек, поперек, вшир