²komplement/o ^JED

1.

[komple1.0o.GRA]

Iu ajn frazrolo rilate al la predikato, aŭ la frazparto aperanta en tia frazrolo: antaŭstaranta komplemento [1]; nominativa komplemento [2]; ankaŭ la subjekton oni povas rigardi komplemento; cirkonstanca komplemento; frazo, kiu havas nur unu komplementon, estas ordinare ankaŭ tute klara, ĉar la forestado de la dua komplemento per si mem jam montras la sencon de la frazo [3]; la frazo ‚morti gloran morton‘ havas falsan rektan objekton, kiu estas nur instrumenta komplemento de la frazo ‚morti per glora morto‘ (vd cirkonstanca komplemento) [4]. objekto⁶

2.

[komple1.0o.kompletigajxo]

Kompletigaĵo: [la] dua eldono […] estas la vera komplemento de Universala Vortaro ^Ifigenio ; finas la libron albumo kaj statistika komplemento [5]. suplemento, dualismo¹, respondi³, inverso, simetria, matrico¹, kontraŭaĵo, kliŝo

3.

[komple1.0o.MAT]

a)

[komple1.0o.angulo]

^PIV1 (de angulo) Angulo komplementa ^2.a al ĝi: la sinuso de la komplemento egalas al la kosinuso de la originalo (`sin(pi/2-theta)=cos theta`).

b)

[komple1.0o.aro]

[6] (de subaro `bb A` rilate al `bb E`) La aro, kies elementoj apartenas al `bb E`, sed ne al `bb A`: la komplementon oni foje signas per `C_(bb E)bb A`; la komplemento de `bb E` rilate al si mem estas la malplena aro.

c)

[komple1.0o.vektorasubspaco]

(de vektora subspaco) Subspaco, al kiu ĝi estas komplementa ^2.c: ajna komplemento de la kerno de homomorfio estas izomorfia al ties bildaro.

1.

[komple1.0a.KOMUNE]

Kompletiga; rilata al komplemento: komplementa infinitivo [7]; dilatiĝo kaj kuntiriĝo [estas] du komplementaj, „parencaj“, fenomenoj [8]; violkolor[o] estas la komplementa koloro de flavo (en la kolormodelo de Goethe) [9];

2.

[komple1.0a.MAT]

a)

[komple1.0a.angulo]

[10] (p.p. du anguloj) Kies sumo egalas al orto.

b)

[komple1.0a.subaro]

(p.p. du subaroj de `bb E`) Tiaj, ke ili estas disaj, kaj ke ilia kunaĵo egalas al `bb E`.

c)

[komple1.0a.vektorasubspaco]

(p.p. subspacoj de vektora spaco `bb E`) Tiaj, ke ilia sumo egalas al `bb E` kaj estas rekta: en tridimensia vektora spaco ajna ebeno estas komplementa al ajna rekto, kiun ĝi ne inkluzivas.

Rim.: Ĉi-sence troviĝas ankaŭ „suplementa“, ekz-e en [11].

d)

[komple1.0a.latiso]

[12] (p.p. latiso `(bb E,vv,^^)`) Tia, ke por ĉiu elemento `x` de ĝi ekzistas tia elemento `x′`, ke `x vv x′` estas maksimumo de `bb E` kaj `x ^^ x′` estas minimumo de `bb E`.

Kompletigi kiel komplemento: Kalocsay kaj Baghy iasence komplementis unu la alian [13]; ekzistas du legoŝlosiloj, kiuj komplementas unu la alian [14]; nova fabriko en Dresden, Germanio, […] komplementas la usonan fabrikon en Austin [15].

[komple1.rekta0o.GRA]

Komplemento kunigata sen prepozicio al sia determinato: vi simple esprimas vian opinion, ke en Esperanto oni uzas la infinitivon nur aŭ en formo de rekta komplemento (ekzemple „mi amas danci“), aŭ en formo de nerekta komplemento kun la prepozicioj „por“, „antaŭ (ol)“, „anstataŭ“ [16]. akuzativa objekto

[komple1.nerekta0o.GRA]

Komplemento kunigata per prepozicio al sia determinato: en Esperanto oni uzas la infinitivon nur aŭ en formo de rekta komplemento (ekzemple „mi amas danci“), aŭ en formo de nerekta komplemento kun la prepozicioj „por“, „antaŭ (ol)“, „anstataŭ“ [17].

[komple1.objekta0o.GRA]

Komplemento montranta la celon de la ago esprimata de la verbo: en Esperanto la objektaj komplementoj povas esti egale rektaj (obei iun) aŭ nerektaj (obei al iu).

[komple1.cirkonstanca0o.GRA]

Komplemento montranta unu el la cirkonstancoj de la ago aŭ stato esprimata de la verbo: en Esperanto ekzistas cirkonstancaj komplementoj rektaj (la tutan tagon li dormas), kaj nerektaj (dum la tuta tago li dormas).