^*kant/i ^UV

(tr)

1.

[kant.0i.homo]

Muziki per sia voĉo: fraŭlino Delna kantis sian faman arion de „la Kantinistino“ [1]; ŝi dancas, ŝi tintas, ŝi kantas kun ĝojo ^FK ; mia onklo ekkantis kaj tuj ĉesis, sed mia frato kantadis la tutan vesperon ^DL ; ĉu iu estas gaja? li psalme kantu [2]; mi kantis preĝon [3]; kantu dorman kanton [4]! ŝi povosciis ankaŭ kanti, tiel […] ĉarme, kiel oni neniam antaŭe aŭdis [5]; ofte kantas la buŝo kiam ploras la koro^PrV ; facile estas danci, se la feliĉo kantas ^PrV . deklami

2.

[kant.0i.birdo]

(pri birdoj kaj kelkaj aliaj bestoj) Eligi kriojn aŭ sonojn harmonie modulitajn: la najtingalo kantas sian amdoloron [6]; la koko kantis sian kikeriki [7]; en la ĉina lingvo […] la koko kantas kiao-kiao [8]; birdo kantas laŭ sia beko ^PrV . bleki, ĉirpi, pepi

3.

[kant.0i.FIG]

(figure) Estigi melodiecan sonadon (p.p. aĵoj): ting-tang, ting-tang […], kantis la sonorilo [9]; hu-u-u! kantis la vento [10]; la akvo kantas boliĝante; la radŝpinilo kantis en la silenta ĉambro; la ventegoj kantis [11]; io kantis kaj sonis en la koro de la knabo [12]. murmuri¹, sonori¹, susuri

4.

[kant.0i.lauxdi]

Prikanti: mi kantos Vian forton [13]; ni […] ja ne konas tiujn, kiuj kantas nin konstante ^FK ; ili altrinkos vinon, dum iliaj lipoj kantos la gloron de la senmortaj dioj [14]; studentaj kunvenoj […], dum kiuj oni honoris aŭ kantis la svisan ideon [15]. glori

1.

[kant.0o.kantado]

Kantado: [ili] per kantoj pacigis la dion ^FK ; reiras herooj kantantaj, al kantoj iliaj aliĝas sopiroj ^FK ; kiuj semas kun larmoj, tiuj rikoltos kun kanto [16]; resonante al la kanto de l' mar' senfunda kaj bruanta ^FK .

2.

[kant.0o.kantajxo]

Kantaĵo: en la oreloj la malnova kanto jam forgesita al ni resonas ^Ifigenio ; amiko […] nelaŭte kantadis la kanton de Heine: „Mi ne scias, kion signifas...“ ^FK ; amikino en la rondo kantas kanton pri l' espero ^FK ; el kanto oni vortojn ne elĵetas ^PrV .

3.

[kant.0o.cxapitro]

Ĉapitro de poemo¹ resp. poemaro: DuliÄ¥io estas insulo kiu aperas en la unua kanto de Odiseado de Homero, kaj plue en la naÅ­a kanto [17]; Alta kanto de Salomono [18].

[kant.0ado.MUZ]

Homvoĉa muzikado; kanto¹: mortintoj kun kantado estis enterigataj ^DL ; la kantado de la sklavinoj ^FK ; la kantado de la birdoj [19]; (figure) ĝi aÅ­dis la kantadon kaj sibladon de kugloj [20]; oni aÅ­dis muzikon kaj kantadon ^FK .

[kant.0ajxo.MUZ]

Muzikaĵo kun paroloj eldirataj laÅ­ melodio; kanto²: li estis glitinta en dolĉan duondormon, en kiu li perceptis la vortojn kiel kantaĵo [21].

(tr)

[kant.0eti.MUZ]

Kanti duonvoĉe, mallaŭte, ne klare prononcante la silabojn: la sinjorino ludis kun sia ventumilo kaj kantetis valson ^FK ; li mallaŭte kantetis por si mem iun kanton [22]; kudrante ŝi kantetis la rekanton de unu malnova kanto, kiun la doktoro amis ^BdV . zumi

1.

[kant.0isto.profesio]

Muzikisto kiu voĉe prezentas melodiojn: mi iris en la teatron, por aŭdi la gloran kantiston ^DL ; fama kantisto pri bataloj ^VivZam ; ĥoroj de kantistoj [23].

2.

[kant.0isto.poeto]

Poeto: li fajfis kanton de la amkantisto Walther von der Vogelweide [24]. bardo

(tr)
(malofte)

Kanti antaÅ­ publiko: Mirjam antaÅ­kantis al ili [25].

(tr)

Komenci kanti: la granda aŭdantaro leviĝis por ekkanti unukore la himnon ^VivZam .

(tr)

[kant.pri0i.MUZ]

Glori per kanto aÅ­ per versoj; versfaradi honore al iu aÅ­ io; kanti⁴: ĉi tiuj estas sufiĉe konataj, oni ilin prikantis kaj pentris [27]. laÅ­di

[kant.re0ajxo.MUZ]

Parto de kantaĵo, kiun oni rekantas post ĉiu strofo: Hu-u-u! tia estas rekantaĵo de ŝia kanto [28]; ĉiu verso finiĝis per la rekantaĵo [29]; (figure) mi fariĝis mokataĵo por mia tuta popolo, ilia ĉiutaga rekantaĵo [30].

[kant.am0o.MUZ]

Kanto esprimanta sentojn de amantoj: al li denove venis en la kapon la malnova amkanto „El la arbaro en la valo, Al tio kantis najtingalo!“ [31]; [li] emas esprimi sin per kantado de fragmentoj el popularaj anglalingvaj amkantoj [32]; amkantoj kortuŝas min [33]

[kant.cxen0o.MUZ]

Plurvoĉa kanto, en kiu unu voĉo imitas la antaŭan; kanono: la ĉenkantoj Frat' Jakobo kaj Ĉarma estas vesperbrilo [34]. fugo

[kant.dank0o.kanto]

Kanto por danki ion al dio aŭ donacinto: glorkantoj kaj dankokantoj al Dio [35]; David la unuan fojon aranĝis dankokanton al la Eternulo [36].

[kant.glor0o.MUZ]

Kanto kiu laŭdas, glorigas iun aŭ ion: oni komponis belegan glorkanton kaj vespere […] la koruso grupiĝis kaj ekkantis [37].

Kanto plurvoĉa, kantata de ĥoro: vespere popolo kunvenas sur placoj, por per ĥorkantoj adiaŭi la subirantan Febon [38]; desupre oni klare aŭdis la ĥorkanton de la savarmeanoj [39]. ĥoraĵoĥoralo

[kant.lul0o.MUZ]

Murmura kanto por dormigi infanon, kvietigi doloron: tendara lulkanto […] Dormu, dormu, mia eta filo, ... [40]; „Feo de la Luno“ estas originala lulkanto en Esperanto, verkita de Liven Dek [41].

[kant.marsx0o.MUZ]

Ritma kanto, uzata dum takta irado, marŝado: ni kantu […] imponan marŝkanton [42].

[kant.mod0o.MUZ]

Dumtempe tre populara kanto; ŝlagro: ilia grandega modkanto Shine On, Harvest Moon (Brilu, rikolta luno), kiun la duopo unue prezentis [43]; tiu albumo enhavas la unuan gravan modkanton de la grupo [44]; „Marmorŝton' kaj fer' rompiĝos – sed ne nia am' perdiĝos“ – […]jarcentkvaronon post tiu furorkanto ni konstruigis nian domon [45].

[kant.mok0o.MUZ]

Kanto moka al iu: iu petolulo verkis pri tiu familio longan mokkanton [46].

Kantado sen vortoj, per vokaloj (plej ofte /a/) aŭ silaboj (ofte „tra la la“ aŭ solfeĝo).

a)

[kant.silab0o.ekzerca]

(precipe „silabkantado“) Tia kantado uzata kiel ekzerco.

b)

[kant.silab0o.verko]

(„silabkanto“) Muzika peco (memstara aŭ parto de pli granda verko) tiel komponita kaj kantata: la silabkanto de Raĥmaninov.

[kant.venko0o.MUZ]

Kanto esprimanta la ĝojon de venkanto: Nun silentu, vantaj venkokantoj, ⫽ Nun parolu faktoj kaj praktiko [47]!