^*17sistem/o

1.

[sistem.0o.tuto]

Harmonia tuto da interdependaj aĵoj kunordigitaj laŭ malmultaj fiksitaj principoj: konstruita en la stilo ĥaldea [ĝi] tute diferencis de la egiptaj temploj […] per la sistemo de l' etaĝoj [2]; [lingvo estas] sistemo da sonoj por la esprimado de pensoj ^EE ; internacia monsistemo, horsistemo [3]; la sistemo monata ^FK ; la muzika nota sistemo ^FK ; sistemo ĉifrada ^FK ; planeda sistemo ^FK ; nia sunsistemo [4]; la sistemoj naturkuracaj ^FK .

a)

[sistem.0o.SCI]

Laŭprincipa ordigo de objektoj aŭ fenomenoj; klasifiko: profesoro de botaniko […] pririgardis la kreskaĵon, gustumis ĝin, sed […] li neniel povis trovi, al kiu klaso ĝi apartenas ‐ „tio estas variaĵo“ ‐ li diris, „mi ĝin ne konas, ĝi ne estas registrita en la sistemo!“ [5]; li studadis la sistemon de sufiksoj kaj prefiksoj en diversaj lingvoj ^VivZam ; la metra sistemo [6].

b)

[sistem.0o.TEK]

Aparato, maŝino aŭ alispeca aranĝo de teĥnikaj elementoj plenumanta planitan funkcion: la prezoj de la komputiloj kaj de la tradukaj sistemoj malplialtiĝis [7]; ekspluatado de novaj minejoj […] per nova sistemo de tuboretoj, verŝante akvofluetojn laŭlonge de la rokoj por forporti la argilan sablon [8].

c)

[sistem.0o.POL]

Regularo laŭ kiu funkcias organizo, ŝtataj institucioj: politikistoj kulpigas la edukan sistemon kaj „malbonajn“ instruistojn pri la angla [9]; inflaciego malriĉigis la popolon kaj la politika sistemo estis nestabila [10]; reformi la juĝsistemon kaj ŝanĝi la konstitucion [11].

d)

[sistem.0o.FIL]

Doktrino: la sistemo de Platono; la plej diversaj religioj kaj filozofiaj sistemoj [12].

e)

[sistem.0o.FIZL]

Organaro aŭ tuto de korpaj elementoj kun komunaj funkcioj: la digesta sistemo [13]; la osta kaj nerva sistemoj [14]; la sistemoj kardiovaskula (korangia), nerva […] [15]; la virusoj restas dumvive en la ganglioj de la nerva sistemo [16].

strukturo, organaro

2.

[sistem.0o.plano]

Antaŭe pripensita plano aŭ direktanta ideo, laŭ kiu oni konstante agas por trafi difinitan celon: vivi per sistemo de el mano al buŝo ^PrV ; la tiamaj pastroj trovis sistemon gvidi sian popolon same avangardan kaj konvinkan kiel, nuntempe, televidaj elsendoj kun brilaj statistikoj [17]; donacoj estis grava parto de lia sistemo, kies esencon oni povas priskribi tiel: kio estis bona por Kohl, estis bona por la partio [18]; la registaro promesis ŝanĝi la sistemon, laŭ kiu kuracistoj atestas mortojn [19].

3.

[sistem.0o.ekvacioj]

^PIV1 (de ekvacioj) Ekvaciaro.

[sistem.0e.metode]

Metode, agante laŭ plano, laŭ sistemo² por atingi celon: mi ekprovis sisteme venki ĉiujn barojn ^FK ; ni analizos sisteme la sekvantajn demandojn ^EE ; pro sistemeco de mia analizo ^EE ; pruvi ilian sistemecan mensogadon kaj trompemon [20]; en iuj landoj oni jam sisteme trejnas soldatojn por „inform-militado“ [21].

[sistem.0estro.KOMP]

Administranto de mastrumsistemo: mi estas 27-jara kaj mi laboras kiel sistemestro [22]; en uniksaj operaciumoj ofte necesas privilegioj de sistemestro por malprepari aparaton [23]; KVM-komutilo estas flankaparato por komuti multajn komputilojn al unu muso, unu klavaro kaj unu ekrano […] tiamaniere sistemestro povas ruli diversajn komputilojn sen rekomuto de stirorganoj [24].

[sistem.sub0o.SCI]

Parto de sistemo, prezentata aparte: kiam oni projektas komplikan sistemon, estas rekomendinde aranĝi ĝin en subsistemojn [25]; faklingvo estas subsistemo aŭ parto de natura lingvo [26]; sistemo kiu havis lambda-kalkulon kiel konsekvenca subsistemo [27]; procesoro […] estas subsistemo de datum-prilabora sistemo, centra unuo de la komputilo [28]; en komputado protokolo estas aŭtomate generata raporto pri la aktivado de komputila sistemo aŭ subsistemo [29].

[sistem.centranervo0o.FIZL]

Centra parto de organizita nervosistemo konsistanta el la cerbo kaj la mjelo, kiu kunordigas la grandajn nervarajn funkciojn: kokaino estas kristala alkaloido eltirita el la folioj de la kokao-planto; kiam oni konsumas ĝin, ĝi stimulas la centran nervosistemon [30]. striaj muskoloj (skeletaj muskoloj) aktiviĝas vole per la centra nerva sistemo [31]; apopleksio estas supernocio de diversaj malsanoj, kies komuna trajto estas subita perturbo de la sangocirkulado en la centra nervosistemo [32].

[sistem.digesto0o.FIZL]

Organaro kiu digestas la manĝaĵojn: stomako, intestoj...: en Duszniki eblas kuraci kormalsanojn kaj ginekologiajn problemojn, malsanojn de la spir- kaj digestosistemoj kaj ankaŭ ostoporozon [33]; la digestosistemo de sovaĝa leopardo evoluis, spertante iom putrajn bestokadavrojn, kaj ne ĉiu parto de morta besto estas egale nutra por sovaĝa leopardo [34].

[sistem.eduk0o.PED]

Tuto de la lernejoj, programoj, administroj pri edukado: la pli multaj italoj povas paroli kaj kompreni la italan, pro la influo de la komunikiloj, la eduksistemo [35]; el 580 000 instruistoj laborantaj en la pola eduksistemo nur ĉirkaŭ 30 000 estas lektoroj de fremdaj lingvoj [36]; malbona eduksistemo do rekte kontribuas al tragedioj en la sansektoro [37].

[sistem.genera0o.FIZL]

Organaro dediĉita al la generado de novaj vivuloj: persistaj organikaj malpuraĵoj […] provokas malordon en funkciado de reprodukta sistemo [38]; mi kredas ke vivkondiĉoj, ĉar ili efikas sur la genera sistemo, estas plej gravaj kaŭzoj de variemo [39].

[sistem.impost0o.EKON]

Leĝaro kaj administraj aranĝoj pri impostoj: la ĉefa ero de ekonomia politiko, la impostsistemo, pli emas disiĝi ol kuniĝi [40]; la ĉefa temo diskutita estis kian impostan sistemon devas elekti la registaro [41].

[sistem.imun0o.FIZL]

Tuto de la defendoj de korpo aŭ de organo kontraŭ malsanigaj fremdaĵoj: okaze de limigita funkciado de la sistemsistemo […] ne kreskas signife la ofteco de la tumoroj [42]; la malfortiĝo de homa energio signifas la malfortiĝon de rezistkapablo kontraŭ malsano, kaj la malbona funkcio de sistema sistemo de nia korpo [43].

[sistem.komputa_0o.KOMP]

Kombino de malvastsenca komputilo kun ĝiaj periferiaĵoj (la aparataro) unuflanke, kaj de programaro aliflanke, ebliganta komputadon: fiaskis nova komputila sistemo por pagi salajrojn al nov-zelandaj instruistoj [44]; atako kontraŭ la komputila sistemo ĉe la centralo [45].

1.

[sistem.komunik0o.TEL]

Aro da informaj vojoj inter diversaj lokoj: tion ebligis modernaj komunik-sistemoj, laste kaj precipe la mondvasta reto [46].

2.

[sistem.komunik0o.lingvo]

Lingvo: komuniksistemo por homoj kun kognitivaj handikapoj aŭ aliaj komunikadaj malfacilaĵoj, nomata Makaton, estis originale ellaborita uzante signojn pruntitajn de la brita signa lingvo [47].

[sistem.limfo0o.FIZL]

La tuto de limfaj angioj kaj nodoj kaj vastasence ankaŭ rilataj organoj kaj histoj, kiaj lieno, timuso, medolo...: antisepsaĵoj estas ĝenerale distingitaj de antibiotikoj per la posta kapablo esti transportitaj tra la limfosistemo por detrui bakteriojn ene de la korpo [48]; uzante la herbajn kandelojn oni […] aktivigus la limfosistemon [49].

[sistem.mastrum0o.operaciumo]

Operaciumo: Unikso, kiel aliaj mastrumaj sistemoj, havas sian propran kulturon [50]; [la programoj] funkciis per la tiam plej ofte uzata mastruma sistemo, DOS, la antaŭulo de Vindozo [51]. en Monato de februaro 1999 aperis artikolo pri la milito de Microsoft, posedanto de la mastruma sistemo Vindozo, kontraŭ la libera sistemo Linukso [52]; li ne atendis, ke mondklasa mastruma sistemo kunfandiĝus kvazaŭ magie el la partatempa programado de miloj da programistoj dise ĉirkaŭ la mondo [53]; la mastruma sistemo kaj programoj havas uzantinterfacon taŭgan por enmana uzo [54].

[sistem.mezur0o.TEK]

Tuto da mezurunuoj kaj ties uzmanieroj: en mezursistemo SI unuo de rezistanco estas omo [55]; pli[ ]multaj homoj nombras laŭ dekuma bazo, sed pli[ ]multaj mezursistemoj evoluis laŭ bazo dek du [56]; la internacia mejlo […] egalas […] 1609,344 metrojn, ĝiaj radikoj estas en la Brita mezursistemo [57].

[sistem.mon0o.EKON]

Regularo pri mono, ĝiaj unuoj, valoroj, permesataj uzoj: oni povas proponi al niaj kongresoj internaciajn sistemojn […] kiel ekzemple internacian monsistemon [58]; svedoj, kiuj ne volas havi la monsistemon „eŭro“ [59]; [Bitcoin] estis kreita de iu Satoŝi Nakamoto (eble kaŝnomo) en 2009, […] monsistemo bazita sur kriptografia reto [60]. valuto

[sistem.muskoloskeleta0o.FIZL]

Tuto de la organoj kaj histoj, kiuj havigas al animaloj la kapablon sin movi fizike, konsistanta el muskolaro, ostaro kaj la koneksaj elementoj (kartilagoj, ligamentoj kaj tendenoj): malsanoj de la muskolo-skeleta sistemo [61].

[sistem.nervo0o.FIZL]

Tuto de la kunfunkcianta nervaro de besto: ĉe la bestoj disvolviĝas la kapablo de konsciaj laŭplanaj agoj en la rilato al la evoluo de la nervosistemo [62]; tra la nervsistemo kaj tra la hormonsistemo signaloj transiras [63]; la akvo estas alkali-hidrogenkarbonata […] ĝi estas utila kaze de metabolisma malordo kaj problemoj de la nerva sistemo [64].

[sistem.periferianervo0o.FIZL]

Parto de organizita nervosistemo, kiu tra la korpo kolektas sensaĵojn por la centra nervosistemo kaj al la diversaj partoj de la korpo kondukas movajn impulsojn: en la ripozejo estas kurac-diagnoza centro pri nespecifaj malsanoj de pulmoj, kormalsanoj, periferia nerva sistemo [65].

[sistem.politika0o.POL]

Reĝimo ¹: ili travivis ne malpli ol kvin diversajn politikajn sistemojn [67]; transformado en la naŭdekaj jaroj de la politika sistemo en Nord-Irlando [68]; en ĉiu lando, ĉiu politika sistemo ekzistas burokratoj [69].

[sistem.porci0o.EKON]

Sistemo de disdono de manĝaĵoj kaj eventuale aliaj necesaĵoj, en kiu ĉiu ricevas sian porcion ordinare kontraŭ kupono: mencio pri la bona kvalito de la viskio kiun Donald akiris en tiu ĉi milittempo stimulis diskuton inter kvar virinoj pri la genaĵoj de la porcisistemo [70].

[sistem.reg0o.POL]

Aranĝo de la ŝtata kaj alinivela oficiala regado: parlamenta plimulto tamen volas, ke komisiono diskutu la ŝtatan regsistemon [71]; li sendependigis Rumanion de Sovetio kaj daŭrigis stalinisman regsistemon tre severan, ĝis kiam, en 1989, kontraŭkomunista ribelo en Rumanio ekzekutis lin [72]; ĉiu provinco organizas la municipojn en sia teritorio laŭ sia propra municipa regsistemo [73]. administracio

[sistem.skrib0o.KOMUNE]

Sortimento da literoj aŭ aliaj skribsignoj kaj la uzreguloj pri skribado per ili: racia, fonetika, etimologia skribsistemo; la skribsistemo de ĉiu lingvo […] spegulas ties fonologian strukturon [74]; se Esperanto havus fonetikan skribsistemon, ni verŝajne devus uzi tri diversajn literojn por „r“ de hispanoj, francoj kaj angloj [75]; la unua vaste uzata skribsistemo aperis ĉe la osetoj en la jaro 1844 [76]; spertuloj pri kelta arto kaj skribsistemo prelegis pri la beleco kaj signifo de la artelementoj [77]. skribo²sonsistemo

[sistem.son0o.FON]

Tuto da bazaj sonoj de lingvo kaj da iliaj kombinoj, uzataj en koncerna lingvo por distingi la fonemojn kaj vortojn: limigoj de la sonsistemo kreis multajn homonimojn [78]; la akada lingvo uzis kojnoskribon, kiu havis pli ol 600 signojn por vortoj kaj silaboj, la sonsistemo enhavis 20 konsonantojn kaj 4 mallongajn vokalojn [79]; la Leĝo de Grimm […] montras la laŭregulan manieron per kiu la ĝermanida sonsistemo diverĝis de la hindeŭropa sonsistemo [80]. skribsistemo