organo
- 1.
-
Ero plenumanta apartan funkcion ene de tuto.
- a)
- Difinita ĉelaro en vivanta korpo, t.e. (organismo) plenumanta specialan funkcion: la dentoj, stomako, intestaro de la viandomanĝanta leono estas esence malegalaj je la samaj organoj de la kreskaĵomanĝanta elefanto FK ; la helpantoj de Tifono […] en ĉiun el la urnoj metis iun internan organon de l' mortinto [1]; iliaj voĉaj organoj tute ne montris ian grandan antaŭkapablon por la kantarto [2]; la organoj de parolo (lango, gorĝo, voĉkordo...) EE .
- b)
- Grupo da komisiitoj kajaŭ oficistoj, plenumantaj apartajn funkciojn en organizo, partio aŭ ŝtato: Dum pli ol 130 jaroj la Esperanto-movado estas batalanta … por ke la decidorganoj (politikaj kaj sciencaj) ne konsideru ĝin kiel fenomenon negravan kaj hobian [3].
- c)
-
En maŝino,
ĉiu ero destinita por plenumi specialan funkcion:
la organoj de lokomotivo, de horloĝo.
pecoRim.: Bloko implicas kunan aranĝon (pecoj kune muntitaj), organo emfazas difinitan funkcion.
- 2.
- Iu aŭ io esprimanta la pensojn de grupo da homoj: la fondo de centra organo hilelista [4]; la Gazeto estis […] oficiala organo grava por advokatoj, militistoj, k.t.p. BdV ; la SAT-organoj ankaŭ ebligas objektivan, seninsultan diskutadon pri ĉiuj teorioj, pri ĉiuj vidpunktoj Lanti ; paroli antaŭ difinita juĝa organo Ret ; la internaj regularoj de lokaj aŭ provincaj konsilantaroj, de parlamentoj, de diversaj organoj de Unuiĝintaj Nacioj […] kutime antaŭvidas kiu rajtas paroli, kiam oni rajtas paroli, eĉ kiom oni povas paroli seninterrompe Ret .
1.
B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro IV
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, La najtingalo
3. Zlatko Tišljar: Ŝtata agnosko de Esperanto-kulturo, Monato, 2019/06, p. 8
4. L. L. Zamenhof: Homaranismo, Dogmoj de Hilelismo
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, La najtingalo
3. Zlatko Tišljar: Ŝtata agnosko de Esperanto-kulturo, Monato, 2019/06, p. 8
4. L. L. Zamenhof: Homaranismo, Dogmoj de Hilelismo
- afrikanse:
- orrel
- albane:
- organ
- amhare:
- አካል
- angle:
- organ
- arabe:
- عضو
- armene:
- մարմին
- azerbajĝane:
- orqan
- beloruse:
- ворган
- bengale:
- অঙ্গ
- birme:
- ကိုယ်အင်္ဂါ
- bosne:
- organ
- ĉeĥe:
- instituce, orgán
- ĉine:
- 机构 [jīgòu], 機構 [jīgòu], 內臟 [nèizàng], 内脏 [nèizàng]
- dane:
- orgel
- estone:
- organ
- eŭske:
- organoaren
- filipine:
- organ
- france:
- organe
- galege:
- órgano
- germane:
- 1.a Organ 1.c Teil, Bauteil, Aggregat 2. Organ (einer Organisation), Sprachrohr
- guĝarate:
- અંગ
- haitie:
- ògàn
- haŭse:
- sashin jiki
- hinde:
- अंग
- hispane:
- órgano
- hungare:
- 1.a szerv 1.c működő egység 2. orgánum
- igbe:
- ngwa
- indonezie:
- organ
- irlande:
- orgán
- islande:
- orgel
- itale:
- organo
- japane:
- オルガン
- jide:
- אָרגאַן
- jorube:
- ara eniyan
- kanare:
- ಅಂಗ
- kartvele:
- ორგანოს
- kazaĥe:
- орган
- kirgize:
- орган
- kmere:
- សរីរាង្គ
- koree:
- 기관
- korsike:
- organi
- kose:
- ilungu lomzimba
- kroate:
- orgulje
- kurde:
- perçe
- latine:
- organo
- latve:
- ērģeles
- laŭe:
- ອະໄວຍະວະ
- litove:
- organas
- makedone:
- орган
- malagase:
- taova
- malajalame:
- ശരീരാവയവം
- malte:
- organu
- maorie:
- whēkau
- marate:
- शरीराचा अवयव
- monge:
- hloov
- mongole:
- байгууллага
- nederlande:
- 1.a orgaan 1.c onderdeel 2. orgaan
- nepale:
- अंग
- njanĝe:
- limba
- okcidentfrise:
- orgaan
- panĝabe:
- ਅੰਗ
- paŝtue:
- ارګان
- pole:
- narząd, organ
- portugale:
- órgão
- ruande:
- urugingo
- ruse:
- 1.a орган 1.b орган 1.c функциональный компонент 2. орган
- samoe:
- tōtōga
- sinde:
- عضوو
- sinhale:
- ඉන්ද්රිය
- slovake:
- inštitúcia, orgán
- slovene:
- organov
- somale:
- xubin
- ŝone:
- nhego
- sote:
- le lekala
- svahile:
- chombo
- svede:
- 1.a organ
- taĝike:
- маќомоти
- taje:
- อวัยวะ
- tamile:
- உறுப்பு
- tatare:
- орган
- telugue:
- అవయవ
- ukraine:
- орган
- urdue:
- عضو
- vjetname:
- cơ quan
- zulue:
- sitho
organa
- 1.
- Rilata al organo: se mi havus saman organan lezaĵon kiel mia onklino, ŝi pensis, mi povus morti subite ChL ; la nekuracista laiko ne povis rimarki la organan mankon VaK ; ili kredigas, kvazaŭ lingvo estas objekto natura, organa, kiu dependas de apartaj fiziologiaj ecoj de la organoj de parolo EE .
- 2.
- Organhava, posedanta organojn: en la Malviva Maro, kiel oni almenaŭ pensis ĝis nun, nenia viva organa kreitaĵo povas ekzisti FK .
- angle:
- organic
- beloruse:
- арганічны
- ĉeĥe:
- organický
- ĉine:
- 有机 [yǒujī], 有機 [yǒujī]
- france:
- organique
- germane:
- 1. organisch
- hungare:
- szerves 1. szervi
- indonezie:
- organik
- itale:
- organico
- japane:
- 器官の [きかんの], 器官を備えた [きかんをそなえた]
- nederlande:
- organisch
- pole:
- narządowy, dotyczący organu
- portugale:
- orgânico
- slovake:
- organický, ústrojný
- ukraine:
- органічний
organaro
- Tuto de organoj, ordinare kun komuna rolo aŭ utilo; aparato1.b: li havas iujn problemojn pri la digesta organaro [5]; per tio estas korpo limigita nur al pure materia karaktero: ĝi estas nura organaro, funkciaro kaj fortaro, kiujn oni uzadas nur laŭ postuloj de ĝuo kaj povumo [6]. organismo, sistemo1.e
- angle:
- system (biological)
- beloruse:
- сыстэма ворганаў
- ĉeĥe:
- soubor orgánů
- ĉine:
- 器官系統 [qìguānxìtǒng], 器官系统 [qìguānxìtǒng]
- france:
- appareil (anatomie), système (organique)
- germane:
- Organsystem
- indonezie:
- sistem organ
- itale:
- organismo (l'insieme di organi), sistema (apparato organico), apparato (sistema di organi)
- japane:
- 系統 [けいとう], 系 [けい]
- pole:
- system organów
- slovake:
- súbor orgánov
- ukraine:
- сукупність, система органів, організм
organeto
- Iu el la grajnetoj videblaj en ĉeloplasmo, plenumanta propran funkcion: eŭkariotoj estas pli grandaj ol prokariotoj, kaj havas pli komplikan internan strukturon, kun diversaj organetoj [7]; restas nur kelkaj genoj, kiuj necesas por la reproduktado kaj la funkciado de la organeto [8]; la ribosomoj estas etaj enĉelaj organetoj, [kiuj] konstruas la proteinan ĉenon laŭ la […] vicordo de la nukleotidoj [9].
7.
K. Lendon: Proterozoika Erao,
aeko, 2002-06-20
8. Heredo funkcias ne kiel pensite
9. Steĉjo Norvell: Vivo ― Riboj, Monato, 2000/11, p. 16
8. Heredo funkcias ne kiel pensite
9. Steĉjo Norvell: Vivo ― Riboj, Monato, 2000/11, p. 16
- beloruse:
- арганэла
- ĉine:
- 細胞器 [xìbāoqì], 细胞器 [xìbāoqì]
- france:
- organite
- germane:
- Organell
- indonezie:
- organel
- itale:
- organello, organulo
- pole:
- organellum
- ukraine:
- органоїд, органела
senorgana
10.
Sándor Szathmári: Urania ―
Novelo
- beloruse:
- бяз ворганаў
- france:
- anorganique
- germane:
- organlos
- hungare:
- szervetlen
- indonezie:
- anorganik
- japane:
- 器官を備えていない [きかんをそなえていない]
- nederlande:
- orgaanloos
- pole:
- nieożywiony, nieżywotny
lumorgano
- Organo nature lumanta, trovebla precipe ĉe fiŝoj kaj cefalopodoj de profunda maro: tiu […] markankreto posedas, kiel Acanthephyra kaj aliaj, lumorganojn [11]. lampiro
11.
J. Richard:
Scienca krozado de la ŝipo Princesse Alice dum
1904, Bulletin du Musée Océanographique de Monaco, 1905-06-25
(41)
- beloruse:
- фатафор (ворган)
- france:
- photophore (organe)
- germane:
- Leuchtorgan
- indonezie:
- fotofor
- pole:
- organ świecący
sensorgano
- Organo kun sensa funkcio: bedaŭrinde ni ne povas tiel fidi niajn proprajn sensorganojn [12]; bhikŝuo restadas inter la aĵoj, observante la aĵojn, nome la ses sensorganojn [13]. sensilo1
12.
Diversaj aŭtoroj: Kontakto 2011-2019, Wendel Pontes: Scienco kaj Scienca Metodo
13. -, trad. G. Gällmo: La Granda Meditadosutro, 2011
13. -, trad. G. Gällmo: La Granda Meditadosutro, 2011
- beloruse:
- ворган пачуцьцяў
- ĉine:
- 感官 [gǎnguān], 感覺器 [gǎnjuéqì], 感觉器 [gǎnjuéqì], 感覺器官 [gǎnjuéqìguān], 感觉器官 [gǎnjuéqìguān], 五官 [wǔguān]
- france:
- organe des sens
- germane:
- Sinnesorgan
- indonezie:
- indra
- japane:
- 感覚器官 [かんかくきかん]
- pole:
- narząd zmysłu
- ukraine:
- орган чуття
administraj notoj
~aro:
Mankas verkindiko en fonto.