¹real/a ^JED , ³realism/o ^JED

[real.0a.KOMUNE]

Efektive ekzistanta kaj kontrolebla: nia reala, proza tempo ^FK ; la fantoma lago fariĝos reala, kaj la tero senakva fariĝos fonto de akvo [1]; li ne sciis, ke reala estas tio […] sed li pensis, ke li vidas vizion [2]; la ordinaraj historioj, da kiuj ni havas tute sufiĉe en la reala vivo [3]; la ŝanĝiĝantaj pensoj en ŝia sonĝo akceptis la formon de realaj bildoj [4]; ne malbonigu al mi miajn knabinojn kaj ne parolu kun ili, se vi ne havas pli realajn intencojn [5]; veran viron mongajnantan kaj realan vi elektu, ne revulon ^VivZam ! la imagataj teruroj malaperis en la ĉeesto de la realaj torĉoj [6]. efektiva, fakta, karna, objektiva, palpebla, praktika.

1.

[real.0o.ekzisto]

Tio, kio reale ekzistas: perdi kontakton kun la realo; revo kaj realo ^VivZam ; la svagaj limoj inter realo kaj sonĝo, inter efektivo kaj imago, inter frenezo kaj racio [7]; nenio estas pli danĝera ol blinda entuziasmo, kiu ne vidas la realon [8]; tiuj nombroj ne spegulas la realon [9]; la brazilaj amasinformiloj plene maskis la realon [10]; la aŭtoro ne konas la realon de la kuba situacio kaj simple ripetas la opinion distrumpetatan de la amaskomunikiloj [11].

2.

[real.0o.MAT]

(arkaismo) [12]reelo.

realo (monero)

1.

[real.0ajxo.ARK]

(arkaismo) Realo: ŝi rememoris sian sonĝon, kiu staris ankoraŭ antaŭ ŝi tiel vive, kvazaŭ ĝi estus realaĵo [13]; liaj sonĝoj estas bazitaj sur realaĵo [14]; li opiniis, ke li enveturas rekte en la landon de aventuroj, kaj tamen ĉirkaŭe estis nuda realaĵo [15].

2.

[real.0ajxo.fenomeno]

Fenomeno de la reala vivo, precipe apartaĵo de epoko aŭ loko; fakto: tio ne estas plu plano, sed realaĵo [16]; en multaj partoj de l' mondo milito pro akvo povus fariĝi brutala realaĵo [17]; [per tiu nomŝanĝo la aŭtoro] eble volis eviti plenan identigon kun la historiaj realaĵoj [18].

(tr)

[real.0igi.fari]

Fari ion (planitan, projektitan, kontraktitan) reale ekzistanta: la unuan fojon la revo de miljaroj komencas realiĝi [19]; realigi sian programon; sinjoro Eduardo havis simpation al mi, […] mi havis la aĝon de dekok jaroj kaj mi estis bela... li realigis tiun simpation en tia maniero, kiu certe estis por li agrabla ^Marta ; kiam la aŭtoroj de tiuj ĉi projektoj alpaŝas al ilia realigado, ili tuj konvinkiĝas... ke tio, kio en teorio ŝajnis afero tiel facila, en la praktiko montriĝas tre malfacila kaj neplenumebla [20]; sukcese realigitaj projektoj [21]; realigi politikon celantan egalrajtecon [22]. efektivigi, plenumi.

[real.0igo.efektivigo]

Efektivigo: la fido estas realigo de esperataĵoj, provado de aferoj ne vidataj [23]; la grandegajn elspezojn por la realigo de siaj artprojektoj ambaŭ artistoj mem transprenis [24]; la partipolitika konstelacio ĉiam malhelpis realigon de tia reformo [25]; por tiu komputilo estas pluraj realigoj de C.

(ntr)

[real.0igxi.KOMUNE]

Iĝi reala, ne plu virtuala, efektiviĝi: la revo de miljaroj komencas realiĝi [26].

[real.0isma.prudenta]

Prudenta, bazita sur la realo, realigebla: liaj postuloj, planoj ne estas realismaj; realisme pensante, ni ne atendu ke la Fina Venko okazos jam morgaŭ; tio ŝajnas bedaŭrinde realisma, sed ne centprocente vera [27]; ni restu realismaj: dekstregaj partioj ekzistas ne nur en Germanio, sed ankaŭ en aliaj demokrataj ŝtatoj [28]; oni levas la elspezkriterion al pli realismaj niveloj [29].

1.

[real.0ismo.FIL]

Platona kaj skolastika doktrino, kiu konsideras la ĝeneralajn ideojn kiel objektive ekzistantajn: Se vi estus filozofo / El la skol' de l' realism', / Vi komprenus, ke […] [30]. nominalismo.

2.

[real.0ismo.BELA]

Ĉia arta stilo, kiu celas prezenti la mondon real-konforme sen plinobligo aŭ fantaziemo: eŭropaj kritikistoj emas paroli pri realismo aŭ kubismo aŭ ekspresionismo aŭ surrealismo [31]; Jorge Camacho pintas mejloŝtone en la realisma tradicio de la esperanta literaturo [32].

Iu kiu prioritatas la realon super la idealo en sia pensado, agado, arto, politiko: Szilagyi estas realisto: liaj noveloj fontas el la ĉiutaga vivo, kaj ĝenerale sekvas ties preskribitajn vojojn [33]; ne denuncu min pro tiu ĉi tezo pesimisto, simple mi estas sperta realisto [34]; realistoj, real-politikistoj, emas eĉ eviti paroli pri Esperanto, unu el tiuj utopioj pri justeco kaj samrajteco, kiuj ne havas civitanecajn rajtojn en ĉi tiu mondo, en kiu la merkato, la fortuloj regas [35]; Bob Sulavi konsideris sin realisto, eĉ troviĝis […] trajto en lia personeco, […] tiu de aŭtenta partoprenanto en danĝera politika ludo tutmonda [36].

idealisto

[real.ne0a.iluzia]

Iluzia: Dio elektis [objektojn] nerealajn, por neniigi la realajn [37]; la rakonto ŝajnas al mi tre nereala [38]; ŝi ektimis nereale [39]; (figure) Peterburgo la fantasta, malreala, freneziga, groteska urbo [40]. aera, fantoma, reva, subjektiva, trompa, utopia, venta

(evitinde)

[real.sur0ismo.superrealismo]

Superrealismo: surrealismo (enkondukanta imagitan realecon) [41]; la pentraĵoj de Germaine Hoffmann pere de esprimivaj rimedoj estas formale simbolismaj kreaĵoj, portantaj iufoje surrealisman signifon [42]; alia fonto [de] surrealismo estas la psikanalizo [43].

[real.super0isma.konforma]

Konforma al superrealismo: la germana dadaisto kaj superrealisma Max Ernst [44].

[real.super0ismo.BELA]

Arta stilo, kiu gravigas fantazion aŭ hazardon kaj prezentas surprizajn kunmetojn; precipe tia internacia skolo el la komenco de la 20a jarcento: Marc Chagall […] ― lia verkaro, sen ligilo al iu ajn skolo, havas karakterizojn de superrealismo kaj de nov-primitivismo [45].

[real.magia0ismo.BELA]

Arta movado, kiu mikse prezentas realismajn kaj fantaziajn elementojn; precipe tia beletra skolo sudamerika el la dua duono de la dudeka jarcento: „Cent jaroj da soleco“ estas superba ekzemplo de magia realismo [46]; Herman Thiery […] kiel flandra verkisto enkondukis la magian realismon en la nederlandlingvan literaturon [47].

[real.pliigita0o.KOMP]

Aldono al la perceptata realo aŭ al aŭdvida registraĵo de pliaj informoj vidaj, sonaj... per programaro: ili kriegis kaj ekzamenis lian domon per la ekranoj de siaj saĝtelefonoj, serĉante la famajn kreitaĵojn de la pliigita realo nomatajn pokemonoj [48].

[real.socialisma0ismo.BELA]

Arta movado precipe sovetia el la dudeka jarcento, celanta konformon al la laborista vivo, emfazon de sociaj progresoj: dum la 50-aj jaroj de la 20-a jarcento iom post iom komencis en konstruado montriĝi karakteroj de la t.n. socialisma realismo [49].

[real.virtuala0o.KOMP]

Vidigo, aŭdigo, sentigo de fikcia realo per aparataro (okulvitroj, aŭdiloj...) kaj programaro: mi […] feliĉas kun la ilo kaj mi jam volas plu ludi kelkajn ludojn nur en virtuala realeco [50].