^*kutim/i ^UV

(x)

1.

[kutim.0i.KOMUNE]

Forte inklini al ia ago, pro ofta ripetado: ĉe tiu festo la provincestro kutimis liberigi al la homamaso unu malliberulon, kiun ili deziris [1]; Sargon eĉ unu fojon ne eksplodis de rido, kiel li kutimis ordinare [2]; en la pastra lernejo li kutimis (kutimiĝis) regi sin mem [3]; la Asiriano […] kutimis al la orienta malrapideco en la vojaĝoj kaj aferoj [4]; post du jaroj li jam kutimas al la glavo kaj lanco [5]; vi kutimis rilati kun estimo nur al tiaj argumentoj, kiuj estas plenigitaj per multo da citatoj [6]; ŝi ne kutimis fari kalkulon pri la spiritaj provizoj, kiujn ŝi posedas ^Marta ; kiu kutimis ĉion juĝi, nenie povas rifuĝi ^PrV .

2.

[kutim.0i.sperti]

Tolere akcepti ion pro ofta spertado: oni kutimis esti bruligata de la suno [7]; ŝi ne havis ankoraŭ sufiĉe da tempo por kutimi al la novaj impresoj [8]; la knabinoj jam kutimis al lia nedankemo [9]; sonis murmuroj kaj tintoj, kiajn ne kutimis aŭdi la homa orelo [10]; ŝi ne kutimis vidi homojn, kiuj […] pelas sin pro peco da pano ^Marta ; la loĝantoj de Vallegrande kutimis traveturadojn de la militistoj [11].

Rim.: Tiun sencon oni povas ankaÅ­ konsideri kiel kutimi¹ kun subkomprenita ago „sperti“, „toleri“, „elteni“, „elmetiĝi“ ks.

1.

[kutim.0a.io]

(io) Bazita sur kutimo; ordinara: ŝiaj veluraj okuloj ree rigardis kun la kutima dolĉa melankolio [12]; vespere en la kutima horo li kuŝiĝis [13]; Panglos estis pendigata, kvankam tio estis ne kutima [14]; prezentante la kutiman raporton [15]; laÅ­ la kutima maniero [16]; sur ŝia kutima loko sidis sinjorino [17]; defendu min per ciaj kutimaj talento kaj elokventeco [18]. banala, ĉiutaga, normala¹, triviala, vulgara²

2.

[kutim.0a.iu]

(iu) Alkutimita: mi ne estas kutima je tio [19]; la laboristoj devas esti kutimaj al ĉia vetero ^Metrop ; kial vi maltrankviliĝas […]? la infanoj estas kutimaj ^Metrop !

1.

[kutim.0o.PSI]

Inklino fari ian agon, akirita pro ofta ripetado de tiu ago: laŭ sia kutimo li eniris en la sinagogon en la sabata tago [20]; liaj filoj havis la kutimon faradi festenon […] ĉiu en sia tago [21]; ŝi babilis sufiĉe laŭte, kaj vi havas la kutimon subaŭskulti [22]; ne estis lia kutimo paroli tiel multe [23]; la homo estas sklavo de la kutimo [24]; la mastro faris al si kutimon ne doni kandelojn [25]; li serĉis en la aro da skribaĵoj kun tiu rapidmoveco, kiun nur granda kutimo (kp sperto, praktiko) povas doni [26]; kutimo estas dua naturo ^PrV ; kiaj kolegoj, tiaj kutimoj ^PrV . rutino

2.

[kutim.0o.MOR]

Agmaniero, starigita de longa uzado ĉe iu popolo: [ili] pikis sin laŭ sia kutimo per glavoj kaj lancoj, ĝis sango verŝiĝis [27]; laŭ la sovetia kutimo, tosto sekvis toston [28]; en Tibeto virino havas rajton havi pli ol unu edzon, […] – kiel malfeliĉa mi estas, ŝi pensis unue, tial ke en mia lando tia kutimo tute ne povas akordiĝi kun la moralo [29]! la tuta kanajlaro salutis lin, kiel estas kutimo, kiam eminenta persono eniras en la galeron, dirante: hu, hu, hu, tri fojojn [30]; la amerikano ekzemple havas la kutimon meti tuj sub la nomo de la adresato la straton kaj numeron [31]; la vikingedzino konforme al la tempo kaj kutimoj havis firman volon kaj fortan karakteron [32]; uzante la dialektan kutimon infinitivi post ia ajn prepozicio [33]; popola kutimo havas valoron de leĝo ^PrV . moro, tradicio, uzanco

(tr)

[kutim.0igi.KOMUNE]

Fari, ke iu akiru kutimon: la mizero kutimigis lin levi sin el la lito tre frue [34]; oni de infaneco kutimigas sklavon al [obeado] [35]; li ne alkutimigis sian koron al serĉado de la Eternulo [36]; duonmalfermante malrapide la palpebrojn por kutimigi siajn okulojn al la heleco de la suno [37]; spite la dusencaj kaj ne precizaj frazoj uzitaj por lin malrapide kutimigi al la ebleco de tia katastrofo, tuj kiam Leopoldo eksciis, ke lia amegatino ne ekzistas plu, […] la febro, kiu jam lin manĝegis, subite pligrandiĝis [38]; alkutimigis li sin, ke pento pri la farita estas senutila ^Metrop . akomodi

(ntr)

[kutim.0igxi.KOMUNE]

Akiri kutimon: alkutimiĝinta al lukso [39]; kiel mi povus akcepti edzon, kiu ne similas viron? […] se li estus nur malbela, mi povus kutimiĝi [40]; ŝi alkutimiĝis al la malĉastado kaj ne povas ĉesi [41]; se li estus nur malbela, mi povus kutimiĝi [42]; ili tiel kutimiĝis vidi ĉirkaŭ si ĉiam nur samgentanojn, aŭdi nur unu lingvon […] [43]; ŝi ankaŭ ne povis alkutimiĝi al la penso, ke ŝia infano ĉesos manĝi viandon ^Marta ; ni estos bonaj amikoj, kiam ni jam kutimiĝis unu al la alia [44]; post alkutimiĝo doloras disiĝo ^PrV . adaptiĝi, akomodiĝi

[kutim.0ulo.KOMUNE]

Tiu, kiu aperas kutima al aliaj, normala en sia konduto: li ne tuj klasifikis min al stranguloj, eble al nekutimuloj [45]; kutimuloj, kiuj sentas sin bonfartaj, kaj kiuj ŝajnas al sia ĉirkaŭularo normalaj, en tiu grupo agas neracie [46]; la kutimuloj de la hotelo [47]. frekventulo, normalulo, rutinulo, simplulo

(tr)

[kutim.de0igi.KOMUNE]

Senigi je iu kutimo, malinstrui: li jam dekutimigis ŝin de similaj eksplodoj, kaj li kunpremis la dentojn [48]; mi dekutimigis lin, ke li plu ne ardu sur min kaj ne rigardaĉu min [49]! Lidia volas lin dekutimigi de la mamnutrado [50]; vi dekutimigis al mi la lekadon de tranĉiloj, el tio mi faros poemon [51]

[kutim.de0igxi.KOMUNE]

Perdi kutimon: mi tute dekutimiĝis de fumado [52]; Jam de tre longe la militistaro ⫽ Dekutimiĝis de l’ oferoj sangaj [53]; de [diservoj], ŝajnus, la Francoj estas jam longe dekutimiĝintaj [54].

Io nekutima; escepto: la venintaj instruistoj plendis pro la multenombreco de iliaj grupoj […] nekutimaĵo, ĉu ne? mi havis 12 lernantinojn [55]. neregulaĵo