*tago
- 1.
- La hela parto de diurno, la tempo dum kiu la suno, de sia leviĝo ĝis sia subiro, prilumas la koncernan parton de la tero: mi veturis du tagojn kaj unu nokton [1]; en la tago ni vidas la helan sunon [2]; du fojojn en ĉiu tago iri ĉerpi akvon [3]; Dio nomis la lumon Tago, kaj la mallumon Li nomis Nokto [4]; eĉ por plej terura tago venas vespero PrV ; en krepusko, en vespero de tago, kiam fariĝis nokto kaj mallumo [5].
- 2.
- Diurno, tagnokto, terturno: antaŭ tri tagoj mi vizitis vian kuzon [6]; tago tagon sekvas, sed ne similas PrV ; plimultiĝos viaj tagoj [7]; la sep tagoj de semajno FK ; plenumita antaŭ kelkaj tagoj FK ; la komuna vizo validas 60 tagojn [8].
- 3.
- Kalendara tempopunkto, dato: tiu ĉi grava tago restos por mi ĉiam memorinda [9]; en tago de mizero [10] [11]; jam estas difinita la tago de edziniĝo kun la barono FK ; preparata por la tago de milito [12].
1.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 29
2. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 10
3. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 13, la feino (daŭrigo)
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 1:5
5. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 7:9
6. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 20
7. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 9:11
8. Monato, Christian Fabossou: Komuna vizo
9. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 41
10. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 20:1
11. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 25:19
12. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 21:31
2. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 10
3. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 13, la feino (daŭrigo)
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 1:5
5. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 7:9
6. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 20
7. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 9:11
8. Monato, Christian Fabossou: Komuna vizo
9. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 41
10. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 20:1
11. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 25:19
12. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 21:31
- afrikanse:
- dag
- albane:
- ditë
- amhare:
- ቀን
- angle:
- day
- arabe:
- يوم
- armene:
- օր
- azerbajĝane:
- gün
- beloruse:
- 1. дзень 2. суткі 3. дзень, дата
- bengale:
- দিন
- birme:
- နေ့
- bosne:
- dan
- bulgare:
- ден
- ĉeĥe:
- den
- ĉine:
- 天 [tiᗑn], 日 [rì]
- dane:
- dag
- estone:
- päev
- eŭske:
- egun
- filipine:
- araw
- france:
- jour
- galege:
- día
- germane:
- Tag
- guĝarate:
- દિવસ
- haitie:
- jou
- haŭse:
- rana
- hebree:
- יום 2. יממה
- hinde:
- दिन
- hispane:
- día
- hungare:
- nap
- ide:
- 1. jorno 2. dio
- igbe:
- ụbọchị
- indonezie:
- 1. siang 3. hari
- internaci-signolingve:
- irlande:
- lá
- islande:
- dagur
- japane:
- 日 [んち]
- jave:
- dina
- jide:
- טאָג
- jorube:
- ọjọ
- kanare:
- ದಿನ
- kartvele:
- დღეს
- kazaĥe:
- күн
- kimre:
- diwrnod
- kirgize:
- күн
- kmere:
- ថ្ងៃ
- koree:
- 일
- korsike:
- ghjornu
- kose:
- usuku
- kroate:
- dan
- kurde:
- roj
- latine:
- die
- latve:
- diena
- laŭe:
- ມື້
- litove:
- dieną
- makedone:
- ден
- malagase:
- andro
- malaje:
- hari
- malajalame:
- ദിവസം
- malte:
- jum
- maorie:
- ra
- marate:
- दिवस
- monge:
- hnub
- mongole:
- өдөр
- nederlande:
- dag
- nepale:
- दिन
- njanĝe:
- tsiku
- okcidentfrise:
- dei
- panĝabe:
- ਦਿਨ ਦੇ
- paŝtue:
- ورځ
- pole:
- dzień 2. doba
- portugale:
- dia
- ruande:
- umunsi
- rumane:
- zi(uă)
- ruse:
- день
- samoe:
- aso
- signune:
- S@52*
- sinde:
- ڏينهن
- sinhale:
- දින
- skotgaele:
- latha
- slovake:
- deň
- slovene:
- dan
- somale:
- maalin
- ŝone:
- zuva
- sote:
- letsatsi
- sunde:
- poe
- svahile:
- siku
- svede:
- dag
- taĝike:
- рӯз
- taje:
- วัน
- tamile:
- நாள்
- tatare:
- көн
- telugue:
- రోజు
- tibete:
- ཉི་མ་
- turke:
- gün
- ukraine:
- день
- urdue:
- دن
- uzbeke:
- kun
- vjetname:
- ngày
- volapuke:
- del
- zulue:
- usuku
taga
- 1.
- Okazanta aŭ farata dum la taglumo: [ili] opinias entagan diboĉon plezuro [13]; [li] ŝtopis la truon, tra kiu penetris la taga lumo [14]; li povis ekvidi la tagan lumon [15]; kiam oni rigardas ĝin ĉe la taga lumo, tio estas nur ŝtonoj kaj velkintaj folioj [16].
- 2.
- (en kunmetaĵoj) De certa daŭro aŭ en certa tago: tritaga irado [17]; tritaga pluvo [18]; duontaga plugado [19]; la naskotaga festo [20]; festotaga laboro estas sen valoro PrV .
13.
La Nova Testamento, II. Petro 2:13
14. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Elinjo-fingreto
15. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Persista stana soldato
16. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Galoŝoj de feliĉo
17. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 30:36
18. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, La bremenaj muzikistoj
19. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 14:14
20. La Nova Testamento, Mateo 14:6
14. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Elinjo-fingreto
15. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Persista stana soldato
16. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Galoŝoj de feliĉo
17. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 30:36
18. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, La bremenaj muzikistoj
19. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 14:14
20. La Nova Testamento, Mateo 14:6
- angle:
- 1. daytime
- beloruse:
- 1. дзённы 2. -дзённы
- ĉeĥe:
- 1. denní
- france:
- 1. diurne
- germane:
- am Tag, -tägig 1. Tages-, Tag-, am Tag(e)
- hispane:
- 1. diurno
- hungare:
- 1. nappali
- indonezie:
- 1. harian
- japane:
- 昼の [ひるの], 日中の [にちちゅうの], 一日の [ひとにちの]
- nederlande:
- 1. dag-
- pole:
- 1. dzienny
- ruse:
- 1. дневной
- slovake:
- 1. denný
- turke:
- 1. gündüz
- ukraine:
- денний
tage
- Dum la taglumo: ili povu iri tage kaj nokte [21]; la fiŝkaptisto dormis bone kaj profunde, ĉar li multe kuris tage [22]; la pezeco de la palpebroj, tage apenaŭ rimarkebla, vespere estas tiel granda FK .
21.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 13:21
22. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, fiŝkaptisto kaj lia edzino
22. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, fiŝkaptisto kaj lia edzino
- angle:
- during the day
- beloruse:
- удзень
- ĉine:
- 白天 [báitiān], 白昼 [báizhòu], 白晝 [báizhòu], 日裡 [rìlǐ], 日里 [rìlǐ]
- france:
- de jour
- germane:
- tags, am Tag(e)
- hebree:
- ביום
- hispane:
- durante el día
- hungare:
- nappal
- indonezie:
- seharian
- japane:
- 昼間に [ひるまに], 日中に [にちちゅうに], 一日に [ひとにちに]
- nederlande:
- overdag
- pole:
- w ciągu dnia
- rumane:
- zilnic
- ruse:
- днём
- slovake:
- deň
- svede:
- på dagen
- turke:
- gündüzleyin
- ukraine:
- удень
tagiĝi
-
(sensubjekta)
Ekesti tago: matene, tuj post kiam tagiĝis [23]; kiam tagiĝis, li alvokis siajn disĉiplojn [24]; komencis tagiĝi [25]; plene tagiĝis [26]; kuŝu ĝis la tagiĝo [27].
23.
M. Mirkadiri: Donaco el vojaĝo, La Ondo de Esperanto, 2003:3 (101)
24. La Nova Testamento, Luko 6:13
25. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Sovaĝaj cignoj
26. La Nova Testamento, La agoj 27:39
27. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Rut 3:13
24. La Nova Testamento, Luko 6:13
25. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Sovaĝaj cignoj
26. La Nova Testamento, La agoj 27:39
27. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Rut 3:13
- beloruse:
- днець
- france:
- le jour se lève
- germane:
- Tag werden, dämmern (Morgen)
- hispane:
- hacerse de día
- japane:
- 夜が明ける [よがあける]
- nederlande:
- dag worden
- pole:
- dnieć, świtać
- rumane:
- în zori
- turke:
- gün ağarıyor
- ukraine:
- дніти, розвиднятися, розвиднюватися
antaŭtago, antaŭa tago
- La tago ĝuste antaŭa al la koncerna: foje, en antaŭtago de sabato ŝia patro venis en la bienon [28]; li […] rakontis pri sia interparolo kun la viktimo en la antaŭa tago [29]. hieraŭo
28.
B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, ĉapitro 9a
29. Deck Dorval: Urd Hadda murdita!, p. 26a
29. Deck Dorval: Urd Hadda murdita!, p. 26a
- beloruse:
- учорашні дзень, папярэдні дзень
- ĉine:
- 前一天 [qiányītiān]
- france:
- veille (jour précédent), jour précédent
- germane:
- vorheriger Tag, Vortag, der Tag davor
- hispane:
- día anterior, ayer
- indonezie:
- hari sebelumnya
- nederlande:
- dag voordien
- pole:
- poprzedni dzień
- ruse:
- вчерашний день, прошедший день en antaŭ~o: накануне.
- ukraine:
- переддень, попередній день, учорашній день
ĉi-tage
(malofte)
- Hodiaŭ: multajn pli gravajn aferojn oni diskutas ĉi-tage en la novaĵgrupo [30]; la plej kortuŝaj momentoj ĉi-tage okazas je la tagiĝo matene, kiam la ĵiloj dancas sur la stratoj de la ankoraŭ dormanta urbo [31].
30.
F. Zenith: Opera 7.03 finfine en esperanto!, soc.culture.esperanto, 2003-03-24
31. Maxime Lechien: Fama karnavalo en Binche, Monato, 2000/06, p. 16
31. Maxime Lechien: Fama karnavalo en Binche, Monato, 2000/06, p. 16
- beloruse:
- сёньня, сягодня
- ĉine:
- 今日 [jīnrì]
- france:
- ce jour-ci
- germane:
- heute
- hispane:
- este día
- indonezie:
- hari ini
- nederlande:
- dezer dagen
- pole:
- dzisiejszego dnia
- rumane:
- azi
- ruse:
- сегодня
- turke:
- bu gün
ĉiutaga, tagtaga
- 1.
- Okazanta aŭ aperanta ĉiun tagon: ĉiutaga gazeto; pretigu vian ĉiutagan laboron [32]; estos duobla porcio kompare kun tio, kion ili kolektas ĉiutage [33]; ĉar ŝi tedadis lin per siaj vortoj ĉiutage kaj turmentadis lin, lia animo morte laciĝis [34]; okupita de laboro por ĉiutaga pano DL ; el la ĉiutaga sperto ni ĉiuj ja scias tre bone, ke […] FK .
- 2.
- Ordinara, banala: morgaŭ li jam estos […] en la tropikoj, ĝuos puran aeron, puran akvon kaj neniam plu pensos pri sia tagtaga vivo […] en malpura aero apud malsanaj homaĉoj [35]; ne similu forĝistojn en la senĝenaj ĉiutagaj vestoj [36]; la griza ĉiutageco de la vivo. proza
32.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 5:13
33. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 16:5
34. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Juĝistoj 16:16
35. Monato, Franz-Georg Rössler: Kuracbaneje
36. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto unua
33. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 16:5
34. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Juĝistoj 16:16
35. Monato, Franz-Georg Rössler: Kuracbaneje
36. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto unua
- angle:
- 1. daily 2. everyday, casual
- beloruse:
- 1. штодзённы 2. абыдзенны
- ĉine:
- 每日 [měirì], 日常 [rìcháng] 1. 天天 [tiāntiān], 日常 [rìcháng], 逐日 [zhúrì] 2. 平日 [píngrì]
- france:
- quotidien
- germane:
- 1. täglich 2. alltäglich
- hebree:
- 1. יומי 2. יומיומי
- hispane:
- diario 1. cada día
- hungare:
- 1. napi, mindennapi 2. mindennapos, hétköznapi
- indonezie:
- 1. harian, setiap hari 2. sehari-hari, kasual
- japane:
- 毎日の [まいにちの], 日常の [にちじょうの]
- nederlande:
- 1. dagelijks 2. dagdagelijks
- pole:
- 1. codzienny 2. szary dzień, zwyczajny dzień, dzień jak co dzień
- rumane:
- 1. zilnic
- ruse:
- 1. ежедневный 2. обыденный, каждодневный
- svede:
- 1. daglig 2. vardaglig
- turke:
- günlük
- ukraine:
- щоденний, (про хліб ще) насущний, повсякденний, буденний
ĉiutagaĵo
Dankotago
- Dankofesto: hodiaŭ la 23a de novembro estas Dankotago en Usono [38].
38.
Arono kaj Karlina:
Radio Verda, 2006-11-23
- angle:
- Thanksgiving Day
- beloruse:
- Дзень дзякаваньня
- ĉine:
- 感恩節 [gǎnēnjié], 感恩节 [gǎnēnjié], 收穫感恩節 [shōuhuògǎnēnjié], 收获感恩节 [shōuhuògǎnēnjié], 收穫節 [shōuhuòjié], 收获节 [shōuhuòjié], 感恩節 [Gǎnēnjié], 感恩节 [Gǎnēnjié]
- france:
- Thanksgiving
- germane:
- Erntedankfest, Dankfest
- hispane:
- Día de Acción de Gracias
- hungare:
- hálaadó ünnep
- indonezie:
- Hari Thanksgiving
- katalune:
- dia d'acció de gràcies
- nederlande:
- dankdag
- norvege:
- høsttakkefest, takkefest
- pole:
- Święto Dziękczynienia
- portugale:
- Dia de acção de graças
- ruse:
- День Благодарения
naskiĝtago
- Tago de ies naskiĝo, kaj ĉiuj sekvajaraj datrevenoj: hodiaŭ estas mia naskiĝtago, kaj porhonore de tio estas […] transdonita al mi paro da galoŝoj [39]; festi sian naskiĝtagon [40]; fari migdalan torton por […] la sesdeka naskiĝtago de la patrino [41]; ĉar liaj gepatroj mortis kiam li estis tre juna, li ne sciis la precizan daton de sia naskiĝtago [42].
39.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Galoŝoj de feliĉo
40. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Dio de dormo
41. Monato, István Ertl: Dobos Delight
42. Lao She, trad. Wang Chongfang: Kamelo Ŝjangzi, 1988
40. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Dio de dormo
41. Monato, István Ertl: Dobos Delight
42. Lao She, trad. Wang Chongfang: Kamelo Ŝjangzi, 1988
- angle:
- birthday
- beloruse:
- дзень нараджэньня, дзень народзінаў
- ĉine:
- 誕 [dàn], 诞 [dàn], 生辰 [shēngchén], 誕辰 [dànchén], 诞辰 [dànchén], 生日 [shēngrì]
- france:
- anniversaire (de naissance)
- germane:
- Geburtstag
- hispane:
- cumpleaños
- indonezie:
- hari ulang tahun
- japane:
- 誕生日 [たんじょうび]
- nederlande:
- verjaardag, geboortedag
- tibete:
- སྐྱེས་བ་དུས་ཆེན་
- ukraine:
- день народження
sekvatage
- beloruse:
- на наступны дзень
- ĉine:
- 明日 [míngrì], 明天 [míngtiān]
- france:
- le lendemain
- ruse:
- на следующий день
posta tago, sekvanta tago
- La tago ĝuste posta al la koncerna: en la sekvanta tago estis serena frosta vetero [45]; kiam la pomoj maturiĝis, oni kalkulis ilin, sed tuj en la posta tago unu mankis [46]; la postan tagon iris mi vizite [47]. morgaŭo
45.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Neĝa reĝino
46. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, La ora birdo
47. P. Peneter: Sekretaj Sonetoj, VII
46. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, La ora birdo
47. P. Peneter: Sekretaj Sonetoj, VII
- beloruse:
- заўтрашні дзень, наступны дзень
- ĉine:
- 翌日 [yìrì]
- france:
- lendemain, jour suivant
- germane:
- folgender Tag, Folgetag, der Tag danach
- hispane:
- mañana, día posterior
- indonezie:
- hari berikutnya
- japane:
- 翌日 [よくじつ]
- nederlande:
- volgende dag
- pole:
- przyszły dzień, nadchodzący dzień
- ruse:
- завтрашний день, следующий день
- turke:
- ertesi gün
*unutaga
- Daŭranta nur unu tagon: unutaga muŝo (vd efemero) [48]. la unutaga regado de tiu ĉi estro ne restis sen postsignoj DL ; unutaga irado sur unu flanko kaj […] unutaga irado sur la dua flanko [49]. efemera
48.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Lasta sonĝo de maljuna kverko
49. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Nombroj 11:31
49. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Nombroj 11:31
- angle:
- single-day
- beloruse:
- аднадзённы
- ĉeĥe:
- jednodenní
- france:
- ephémère (d'un jour)
- germane:
- eintägig unu~a muŝo: Eintagsfliege.
- hispane:
- efímero (de un día)
- hungare:
- egynapos, napos
- japane:
- 一日の [ひとにちの], 一日限りの [ひとにちかぎりの]
- nederlande:
- eendags-
- pole:
- jednodniowy
- ruse:
- однодневный
- slovake:
- jednodenný
- ukraine:
- одноденний
tage kaj nokte
(frazaĵo)
- Konstante, senĉese, persiste: la kantistoj […] estis liberaj de servado […], ĉar tage kaj nokte ili devis sin okupadi per sia arto [50]; fastu por mi, ne manĝu kaj ne trinku dum tri tagoj, tage kaj nokte [51]; tage kaj nokte apud ĝi staris gardostaranto [52].
50.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Kroniko 9:33
51. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ester 4:16
52. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, folio el la ĉielo
51. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ester 4:16
52. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, folio el la ĉielo
- beloruse:
- днём і ноччу, дзень і ноч, кругласутачна
- ĉeĥe:
- ve dne v noci
- ĉine:
- 夜以繼日 [yèyǐjìrì], 夜以继日 [yèyǐjìrì], 日夜 [rìyè], 昼夜 [zhòuyè], 晝夜 [zhòuyè], 夜以繼日地 [yèyǐjìrìde], 夜以继日地 [yèyǐjìrìde], 沒日沒夜 [méirìméiyè], 没日没夜 [méirìméiyè]
- france:
- jour et nuit
- germane:
- Tag und Nacht, tagaus tagein
- hispane:
- día y noche
- indonezie:
- siang malam
- nederlande:
- dag en nacht
- pole:
- dniem i nocą
- ruse:
- днём и ночью
- slovake:
- vo dne v noci
- turke:
- gündüz ve gece
- ukraine:
- удень і вночі