^*gust/o ^UV

1.

[gust.0o.eco]

Sentumaĵo, kaŭzita de io (manĝaĵo aŭ trinkaĵo) en la buŝo per la lango, palato kaj nazo: la gusto de oleaj kukoj [1]; manao […] estis kiel la semo de koriandro […], ĝia gusto estis kiel blankpaneto kun mielo [2]; la vino havis ian aldonan guston [3]; amara gusto de ĉokolado [4]; sukerita kaj acida gustoj [5]; (figure) kun la sala gusto de l’ larmoj miksiĝis la plaĉa gusto de plenumita venĝo [6]; fremda manĝo havas bonan guston ^PrV . aromo gustoj

Rim.: Kvankam tradicie oni distingas la sensojn gusta, flara kaj palpa, ja ĉiuj tri en kombino perceptas la guston de io en la buŝo. [Wolfram Diestel]

2.

[gust.0o.kapablo]

Kapablo ricevi de ia substanco agrablan aŭ malagrablan sentumaĵon per la lango, palato kaj nazo: li havas bonan, delikatan, difektitan guston; ŝi enverŝis al li vinon, kaj li ekatakis la fiŝon, ĉar tio estis io laŭ lia gusto [7]; la trankvilanima advokato metis la preneton en la nazon, videble kun granda gusto kaj tute profundigita en la ĝuado [8]; mi plenigos la tasojn kaj ilin sukeros mem, ĉar mi sola konas la gustojn de miaj kunmanĝantoj [9]; nigra pano estos laŭ via gusto [10]; ĉu vi plenĝuos aŭ ne, tio dependos de viaj gusto kaj apetito [11]!

3.

[gust.0o.karaktero]

(figure) Individua karakteriza prefero pri iuj aferoj plaĉantaj al iu; karakteriza ŝatmaniero: Kristino al li plaĉis kaj ŝi lin ankaÅ­ trovas laÅ­ sia gusto [12]; ili estingis la lumon kaj serĉis lokon por la dormo, ĉiu laÅ­ sia naturo kaj gusto [13]; en lingvo artefarita ĉio ŝajnas al ni kritikinda, ĉiu bagatelo, kiu ne estas konforma al nia gusto [14]; diru malkaŝe: brunulinoj aÅ­ blondulinoj? […] mi volas nepre ekscii vian guston [15]; je la dua verko, tragedia opero, la mondo skuis la kapon: […] tio ne estas laÅ­ la nuntempa gusto [16]; la konversacio nun turniĝis al muzikaj temoj, kaj […] iliaj gustoj estas tre similaj [17]; kiom da homoj, tiom da gustoj ^PrV ; ĉiu havas sian propran guston ^PrV ; pri gustoj oni disputi ne devas ^PrV - aprezo, plaĉo, ŝato¹

4.

[gust.0o.priVerko]

(figure) Sagaca kaj ĝusta sento pri la kvalitoj kaj mankoj de arta verko; bongusto, belgusto; sento pri estetiko: la fera balustrado aspektas kiel la pordo de tomba arkaĵo […] tio montras malbonan guston [18]! lia gusto estis ankoraŭ juna, tial li ofte malatentas la decregulojn, kaj lia gajo degeneras en frenezon [19]; la kabineto estis aranĝita pli modeste ol la salono, tamen en ĝi regis bona gusto kaj komforto ^Marta ; kun kia eleganteco plena de la plej delikata gusto estis faritaj la nigraj surtutoj ^Marta ; oni celas, laŭdire, doni bonan legaĵon al la laboristoj kaj plibonigi ilian literaturan guston [20].

1.

[gust.0i.perLango]

(ntr)
(io) Kaŭzi agrablan aŭ malagrablan sentumaĵon sur la lango kaj palato: li eltrovis, ke peceto da ĉokolado […] bone gustas [21]; la kafo gustas amare kaj malvarme [22]; la papriko dolĉe-delikate gustas [23]; la manĝaĵoj en la studenta manĝejo gustas pli bone ol iam ajn antaŭe [24]; la bulkoj gustas malfreŝe kaj seke [25]; tio gustas bone!– sed mi ne volas havi, estas tamen alkoholo [26]; mi trinkis brandon nur unufoje en mia vivo, kaj ĝi gustis aĉe [27].

2.

[gust.0i.percepti]

(tr)
(malofte) Percepti la guston de io: ĉu vi nun gustas la cinamon [28]? li eble mem venos supren kaj gustos la amarajn oranĝojn [29]; se la lango gustas ĉiutage la saman, ĝi ne scias, kiel povus gusti alio [30]; (figure) ci foriros el la mondo, malgrandulo, […] antaŭ ol ci gustis ĉiujn la puŝojn kaj hakojn, atendantaj cin [31]. gustumi

3.

[gust.0i.FIG]

(ntr)
(io)(figure) Esti agrabla aŭ malagrabla; kaŭzi plaĉon aŭ malplaĉon: la vivo gustas ligne [32]; mi notis en la fino de mia teksto, ke la libro gustas je pli [33]; je la kajo […] alvena kiso gustis promesdone [34]; mi asertadis ke amoj kun Esperanto gustas pli bone [35]. plaĉi

1.

[gust.0igi.spici]

Doni guston al manĝaĵo; spici¹: bona saÅ­co gustigas fiŝon; dolĉigita kaj gustigita deserto [36]; malsato plej bone gustigas la manĝon ^PrV .

2.

[gust.0igi.agrabligi]

(figure) Igi agrabla: tiu pruvo gustigis al li la sportojn; la romano bongustigas per sensacio pripensindajn temojn [37]; por kapti ezokon, bongustigu la hokon ^PrV .

(tr)

1.

[gust.0umi.perLango]

Intence esplori, provi guston de io: mi gustumis iom el ĉi tiu mielo [38]; la frato gustumadis ĉion, kio troviĝis […] en la botelo kaj en la plado [39]; tio estas plej bongusta, li diris, gustumis kaj fine manĝis tutan [40]; [li] gustumetis la enhavon de sia glaso [41]; mi gustumis la likvoron, sed kun abomeno elkraĉis ĝin [42]. frandi

2.

[gust.0umi.sperti]

(figure) Ĝui aŭ sperti ion: estas iuj, kiuj neniel gustumos morton, antaŭ ol ili vidos la regnon de Dio [43]; mi naĝigis ilin suden, por tie gustumi salan akvon (dronigi) [44]; [li] gustumis lukson kaj povon [45]; la amo estas kiel la mielo: kun plezuro oni povas ĝin gustumi, sed oni ne povas sin bani en ĝi [46]; ju pli la homo gustumis da maldolĉo, des pli deziras li dolĉon [47].

[gust.0uminda.KUI]

Kiun indas gustumi – normale pro ĝia bongusto: [li] prezentas al oni kiel trinkaĵon refreŝigan, gustumindan [48]; elŝeliĝas la dolĉa kerno gustuminda de frukto [49]. delica¹, delikata^1.a, frandinda

Anticipe imagata gusto: ŝi plenigis teleron per dekduo da artiŝokoj […] kaj sidiĝis, antaŭgustumante la amatan frandaĵon [50]; (figure) ho donu al mi antaŭguston de tiu feliĉo — kisu min [51]; (figure) kion mi travivis tiam, estas nur antaŭgusto de la penadoj kaj zorgoj, kiujn de tiam estis mia sorto suferi [52]; (figure) la tuta animo de Anjo jubilis pro la antaŭgusto de tio, kion morgaŭ ŝi rakontados al la najbaroj [53].

1.

[gust.bon0a.agrabla]

(io) (pri nutraĵo ks) Havanta agrablan guston: mi manĝis bongustan ovaĵon [54]; lia patrino faris bongustan manĝaĵon, kian amis lia patro [55]; sur la tablo troviĝis plej bongustaj ĉerizoj [56]; la cigaro ne ŝajnas al mi bongusta [57]; la pluvo estas bongusta kaj vigliga [58]! (figure) sprit' en tempo ne ĝusta estas tre malbongusta ^PrV ; frukto malpermesita estas plej bongusta ^PrV ; bongusta peco longe ne atendas ^PrV .

2.

[gust.bon0a.estetika]

(figure) Montranta estetikan guston⁴: bongusta kritikisto; kunsidis klera kaj bongusta homo, kiu favore subtenis tion, kion diris la markizino [59]; floroj […] estis dismetitaj ĉirkaÅ­e en la plej bongusta senordeco [60].

(ntr)

[gust.bon0i.KOMUNE]

Prezenti bonan, agrablan guston: la pomoj ĉi tie paradize bongustas [61]; la kombino de kafo kaj rumo bongustis [62].

[gust.krom0o.KOMUNE]

Malĉefa, malpli rimarkebla gusto: (figure) maljuneco povas esti amuza, sed kun ĉiama tragedia kromgusto [63]; (figure) se tiuj genocidoj estas plene prisilentataj, tiam la internacia tago havas tre amaran kromguston [64].

Gusto, ofte malagrabla, kiu aperas post manĝo aŭ trinko: (figure) kun amara postgusto li rememoris pri knabino, tiel anĝeleca [...] ke li metus por ŝi sian manon en la fajron [65].

1.

[gust.sen0a.senkaraktera]

(io) Indiferenta por la palato aŭ la spirito; senkaraktera, seninteresa: azoto estas senkolora, senodora kaj sengusta gaso; oni manĝas sengustaĵon sen salo [66]; akvo likas senguste tra mia gorĝo [67]; [li] englutis grandegajn kvantojn de la sengusta, fadena kaj pastema turka konfitaĵo [68].

2.

[gust.sen0a.neestetika]

(iu) Ne posedanta estetikan guston⁴: senguste pompa kaj bombasta stilo [69]; sinjorinoj vestitaj bonguste kaj sinjorinoj vestitaj senguste ^Fab3 ; ŝi estis laca […] de amindumaj rigardoj kaj sengusta flataĵo [70]; [tio] finiĝas kiel sengusta ludo de marionetoj [71].

Ekprovi la guston kaj kvaliton de la vinoj: elekti inter vingustumado aŭ ripozado ĉe varmega parko [72]; bona vingustumisto rekonas la originan landon je la unua sorbo, la grundon je la dua kaj la jaron je la tria.