^*bril/i ^UV

(ntr)

1.

Eligi aŭ resendi helan lumon: la luno brilis tra la fenestro sur la mezon de la planko [1]; frue matene […] la suno ekbrilis super la akvo [2]; la akvo […] brilis kiel oro [3]; altaj bluaj montoj, sur kies suproj brilis la blanka neĝo [4]; ekbrilis fulmoj unu post alia [5]; liaj okuloj brilis […], li havis belegajn longajn harojn [6]; la plandoj de iliaj piedoj […] brilis kiel hela pura kupro [7]; floroj […], ruĝaj kaj bluaj, brilis ĉe la muroj [8]; ĉe la plafono brilis lampiroj [9]; [ili] brilis kiel diamantoj [10]; ne ĉio brilanta estas diamanto ^PrV ; ne ĉio utilas, kio brilas^PrV . blinki, fajri, flagri, flami, fulmi, glimi, heli, lumi, radii

2.

(figure) Altiri la atenton per sia prospereco, eleganteco, lukso, spriteco: la sukceso estis brilanta, preskaŭ ĉiuj pagis ^FK ; la ruinigita nobelo […] revis pli brilantan sorton ^Marta . flori², juvelo²

Hellumo sendata de io: la brilo de la luno [11]; mi vidis kvazaŭ helegan brilon, kvazaŭ fajron interne kaj ĉirkaŭe [12]; la lampo lumas al vi per sia brilo [13]; la tutan tagon ni havis sunbrilon [14]; rigardu ĉi tie la brilon de la ĉielarko [15]; la suno […] malleviĝis kaj la roza brilo estingiĝis sur la maro [16]; la norda brilo (vd nordlumo) flamis super la glacimontoj de la nordo [17]; ni eniris en preĝejon, kiu kun siaj pentraĵoj sur ora grundo radiis en plena brilo [18]; la brilo de la kandeloj ili lumis kiel folioj de tulipoj [19]; kia brilo kaj kia beleco estis en la salonoj [20]! juna knabino kun lumantaj okuloj, kun la brilo de saneco sur la vangoj [21]. radio²

1.

Brilanta: jen apud ili staris du viroj en brilaj vestoj [22]; neniam vidi la brilan sunon ^FK ; ĉe la adiaŭo [li] donis al ili brilan tranĉilon [23]; ŝi estis forportonta la brilan akvon [24].

2.

(figure) Elstara pro prospereco, eleganteco, lukso, spriteco: mi troviĝas en la plej brila situacio [25]; vi sen bedaŭro forlasos […] la brilan estontecon, kiu vin atendas [26]? tiu ĉi infana gloramo, tiu ĉi nevenkebla obstineco kaj ĉiuj ĉi tiuj belaj brilaj virtoj, kiuj ĝermis en la paĉja fileto, faros el li iam […] grandan homon [27]; li imagis la brilan gloron de liaj faroj [28]; la estonto promesis nur brilajn rezultatojn [29]; li estis en brila humoro, kiel ĉiam, kiam li povis labori laŭ propra deziro [30]; [li] provis trovi pli brilajn solvojn de la problemaj ol tiujn de la verkinto [31]; Ivagin fariĝis subite la plej brila oratoro ^Metrop ; altekulturita, brila homo, favorato kaj intimulo de l’ ĉefepiskopo [32]. eminenta, prestiĝa, renoma, sprita

Malgranda, malforta brilo: en la oriento montriĝis brileto de lumo [33]; super ĉio estis ia blua brileto [34]; ŝi gardis tiun flamon, kvazaŭ lumbrileton de lampo sankta ^VivZam ; (figure) ŝiaj okuloj […] serĉis sur la vizaĝo de la nejuna virino tiun brileton de kortuŝiteco kaj bondezireco ^Marta . aludo, eklumigi, glimo, nuanco, radio⁵

Fari brila: sian ringon li ne tro briligis [35]; la nigra maro levis la grandajn pecegojn da glacio alte supren kaj briligis ilin en la forta fulmado [36]; ŝiajn belajn okulojn briligis entuziasmo [37]; (figure) ŝia vizaĝo rebriligis la esprimon de la lia [38]; sunradio briligis ion en fendo inter du ŝtonoj [39]. fajrigi, glatigi, poluri, speguli sin

1.

Kiu ne aŭ malmulte brilas: la plej malbrilajn astrojn oni prefere observu per eta grandigo: alimaniere ili simple malaperas [40]; tra la malgranda kornatavola fenestro[…] penetradis eksteren senbrila lumeto [41]; Janjo sekvis ŝin per siaj senbrilaj kaj larĝaj okuloj ^Marta ; la lumvazoj brulis pli kaj pli malbrilaj kaj ilia lumo ekpulsis [42].

2.

(figure) Maleminenta, senefekta, sobra: mi ĉiam konsideris lin malbrila homo: lerta malantaŭ la kuliso, sed ne aparte rimarkinda [43]; orienta Eŭropo ne funkciis brile […], same malbrile laboris suda Eŭropo [44]. obtuza³, pala², sensprita

Lume speguliĝi: la suno rebrilas en la klara akvo de la rivero [45]; luma rebrilo en la klara trankvila maro [46]; inter la […] kolonoj brulis la lampoj, kaj ilia lumo malforte rebrilis de la bronzaj genuoj [47]; [la] flamo rebrilis sur iliaj vizaĝoj ^BdV ; (figure) [jen] rebrilo de tiu fajro de malesperaj pensoj ^Marta . reflekti, respeguli

Brilo de la suno: la tutan tagon ni havis sunbrilon [48]; (figure) en la ĉambro estis sunbrilo, kiu lumis el du infanaj okuloj [49]; plotoj kaj alburnoj saltadis en la sunbrila akvo de la rivero [50]; iom post iom liaj manoj bruniĝis sub la sunbrilo [51]; malsupre […] sunbrilas akvovojoj kaj abundas verdaĵo sur la insuloj [52]. suni

(ntr)

Intermite ĵeti lumbriletojn: la sunlumo trembrilis en la […] kupoloj de la preĝejoj [53]; [li] direktis la okulojn al la malhela fenestro, sur kiu trembrilis respeguliĝo de lia kandelo [54]; la ĉambron de la malsanulo inundadis timiga trembrila lumo ^MkM ; senfina trembrila strio de ŝtofo pufiĝis kiel ondo [55]. flagri