ardi
(ntr)
- 1.
- Videble, senflame elradii lumon pro varmego: ardanta forno [1]; li prenos plenan incensujon da ardantaj karboj de la altaro [2]; ĉu iu povas marŝi sur ardantaj karboj, ne bruligante siajn piedojn [3]? kiam la varmega cindro kuŝis alte kaj ardante, oni bakadis en ĝi la panon [4]; por havi bonan odoron, oni metas [la rozojn] sur ardantan feran tabulon [5]; ardanta fandoforno en la fabriko [6]; la suno prezentiĝis kiel ardanta globo [7]. inkandeski, flami.
- 2.
- Brili per intensa koloro kvazaŭ ĝi ardas: la nuboj ruĝe ardis [8]; la rozo ardis pli bele ol antaŭe [9]; la ardantaj vangoj de mia dolĉa infano [10]; la suproj de la montoj ardis en la ruĝa vespera suno [11].
- 3.
- (figure) Esti varmega: la sablo elspiris ardantan varmegon de malsupre [12]; jen mi ardas de varmego, jen mi tremas de frosto [13]; la suno ĵetadis sur la arbon siajn plej ardantajn radiojn [14].
- 4.
- (figure) Esti tre pasia, tre fervora, ekstreme viveca: la mallumaj okuloj esprimadis ardantajn pensojn [15]; pro […] arda intereso al romano [16]; la paseo […] tute sinkis en la ardan kisadon [17]; [18]. boli, febri, fervori.
1.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Daniel 3:6
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Levidoj 16:12
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 6:28
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ligo de amikeco
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Najbaraj familioj
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Kolo de botelo
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ŝtono de la saĝuloj
8. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Najbaraj familioj
9. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Rozo de la tombo de Homero
10. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Plej bela rozo de la mondo
11. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Sub la saliko
12. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ĝardeno de la paradizo
13. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Lekanto
14. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ŝtono de la saĝuloj
15. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Kupra porko
16. Shi Chengtai: La kompensa kiso, Monato, 1995/06, p. 27
17. Shi Chengtai: La kompensa kiso, Monato, 1995/06, p. 27
18. Julian Modest: La peko de Ros, Monato, 2001/01, p. 24
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Levidoj 16:12
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 6:28
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ligo de amikeco
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Najbaraj familioj
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Kolo de botelo
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ŝtono de la saĝuloj
8. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Najbaraj familioj
9. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Rozo de la tombo de Homero
10. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Plej bela rozo de la mondo
11. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Sub la saliko
12. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ĝardeno de la paradizo
13. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Lekanto
14. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ŝtono de la saĝuloj
15. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Kupra porko
16. Shi Chengtai: La kompensa kiso, Monato, 1995/06, p. 27
17. Shi Chengtai: La kompensa kiso, Monato, 1995/06, p. 27
18. Julian Modest: La peko de Ros, Monato, 2001/01, p. 24
- angle:
- glow 4. be ardent
- beloruse:
- палаць, палымнець
- ĉeĥe:
- planout, žhnout
- ĉine:
- 1. 沒有火焰地燃燒 [méiyǒuhuǒyánderánshāo], 没有火焰地燃烧 [méiyǒuhuǒyánderánshāo] 2. 沒有火焰地燃燒 [méiyǒuhuǒyánderánshāo], 没有火焰地燃烧 [méiyǒuhuǒyánderánshāo], 炜 [wěi], 煒 [wěi]
- france:
- être ardent, être incandescent
- germane:
- glühen
- hebree:
- ללהוט
- hispane:
- arder
- hungare:
- izzik
- japane:
- 白熱している [はくねつしている], 火のように燃えている [ひのようにもえている]
- ruse:
- пылать
- slovake:
- žiariť, planúť
- svede:
- glöda
- ukraine:
- палати, палахкотіти, горіти сильним полум’ям, бути розпеченим
arda
- 1.
- Tia, ke ĝi ardas: li ordonis ardigi la fornon sepoble pli forte, ol oni faradis ordinare [19]; la metalo brilis arde en la ruĝaj radioj [20]. inkandeska
- 2.
- (figure) Pasia, fervora; tre viveca: arda ĉevalo, atako, intereso, atento, deziro; ardaj paroloj; homo arda en la diskutado. flama, varmega.
19.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Daniel 3:19
20. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Sonorila profundo
20. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Sonorila profundo
- angle:
- 1. glowing 2. ardent
- beloruse:
- 1. палкі, распалены 2. заўзяты, старанны
- ĉeĥe:
- horoucí, vroucí, řeřavý, žárný
- ĉine:
- 1. 灼热 [zhuórè], 灼熱 [zhuórè], 炎炎 [yányán], 热切 [rèqiè], 熱切 [rèqiè], 热辣 [rèlà], 熱辣 [rèlà] 2. 煊 [xuān]
- france:
- ardent, chaud (de tempérament), chauffé à blanc, incandescent, passionné, torride
- germane:
- glühend
- hebree:
- להוט, נלהב
- hispane:
- ardiente
- hungare:
- izzó, parázs (melléknév), parázsló
- japane:
- 白熱の [はくねつの], 熱烈な [ねつれつな]
- ruse:
- 1. пылающий, раскалённый 2. пылкий, страстный
- slovake:
- žeravý, rozpálený
- svede:
- glödande
- ukraine:
- палахкотливий, розпечений, палкий, жагучий, запальний, завзятий
ardaĵo
- Io ardanta: karbo servas por ardaĵo, ligno por fajro [21].
21.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 26:21
- angle:
- ember
- germane:
- Glut
- hebree:
- לַהַט
- hispane:
- brasa
- hungare:
- parázs, zsarátnok
- japane:
- 熾火 [おきび], 激情 [げきじょう]
- svede:
- glöd
- ukraine:
- жар, полум’я
ardo
- 1.
- Arda elradiado: kiu el ni eltenos ĉe la eterna ardego [22]? Moskvo estis redonanta la ardon akumulitan en la asfalto dum la tago [23]. inkandesko;entuziasmo, ekzalteco, fajro, fervoro, flamo, pasio, vervo, varmo, vigleco.
- 2.
- (figure) Pasio, granda fervoro: tro granda ardo de amo [24]; li elverŝis sur lin la ardon de sia kolero [25]; mi vidas tiujn brulantajn okulojn, tiun ardon kaj kvazaŭ animan soifon [26];
22.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 33:14
23. Mihail Bulgakov, trad. Sergio Pokrovskij: La majstro kaj Margarita, ĉapitro 5a, p. 48a
24. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Persista stana soldato
25. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 42:25
26. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Juda knabino
23. Mihail Bulgakov, trad. Sergio Pokrovskij: La majstro kaj Margarita, ĉapitro 5a, p. 48a
24. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Persista stana soldato
25. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 42:25
26. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Juda knabino
- angle:
- 2. ardor
- beloruse:
- запал, заўзятасьць, стараннасьць
- ĉeĥe:
- výheň, žeh, žár
- ĉine:
- 2. 灼热 [zhuórè], 灼熱 [zhuórè]
- france:
- ardeur, incandescence
- germane:
- Glühen
- hebree:
- להט, התלהבות
- hispane:
- ardor
- japane:
- 白熱 [はくねつ], 熱望 [ねつぼう]
- ruse:
- пыл, жар, накал, рвение
- slovake:
- vrelosť (pren.), vrúcnosť, žeravosť
- ukraine:
- запал, жар, жага, завзяття
ardejo
(arkaismo)
- Ardanta fajrejo: (figure) la hinda duonkontinento estis konstanta ardejo de ĥolero dum kelkaj jarmiloj [27]. centro, fokuso, kerno.
27.
Monato, Vladimir Lemelev: Antikva, sed ankoraŭ malica
gasto, 2010
- angle:
- kiln
- beloruse:
- вогнішча, агнішча
- ĉeĥe:
- ohnisko, žároviště
- france:
- foyer
- germane:
- Glutnest
- japane:
- 白熱している炉 [はくねつしているろ]
- slovake:
- ohnisko
ardilo
- angle:
- kiln
- beloruse:
- напальная сетка
- france:
- manchon (de flamme)
- germane:
- Glühkörper
- japane:
- ガスマントル
- ruse:
- печь (тех.)
blankarda
- angle:
- ashen
- beloruse:
- распалены дабяла
- ĉeĥe:
- žhavý, žhoucí
- ĉine:
- 极亮 [jíliàng], 極亮 [jíliàng]
- france:
- chauffé à blanc
- germane:
- weißglühend
- hispane:
- (ardiendo) al blanco
- hungare:
- fehéren izzó
- japane:
- 白熱の [はくねつの]
- ruse:
- раскалённый добела
- slovake:
- žeravý, žiariaci
- ukraine:
- розпечений (до білого)
karbardaĵo
ruĝarda, arde ruĝa
30.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Johanĉjo-malsaĝulo
- beloruse:
- распалены дачырвана
- france:
- rougeoyant
- hispane:
- al rojo vivo
seksardo
- Tempo dum kiu besto serĉas aliseksa beston por pariĝo, precipe ĉe mamuloj: Bjartur staris ekster la grupo kaj vokis al si la hundinon por ke ĝi ne trafu en seksardon [31].
31.
H. Laxness, trad. B. Ragnarsson: Sendependaj homoj, 2007
- beloruse:
- кнуроўка, цечка, юр, гон
- france:
- rut
- japane:
- 発情 [はつじょう]
- ukraine:
- тічка, гін
administraj notoj
~aĵo:
Mankas dua fontindiko.
~ejo: Mankas dua fontindiko.
~ilo: Mankas fontindiko.
~ilo: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
karb~aĵo: Mankas dua fontindiko.
karb~aĵo: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
ruĝ~a, ~e ruĝa: Mankas dua fontindiko.
seks~o : Mankas dua fontindiko.
~ejo: Mankas dua fontindiko.
~ilo: Mankas fontindiko.
~ilo: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
karb~aĵo: Mankas dua fontindiko.
karb~aĵo: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
ruĝ~a, ~e ruĝa: Mankas dua fontindiko.
seks~o : Mankas dua fontindiko.