-
Prepozicio esprimanta:
*apud
-
proksimecon, pli-malpli grandan najbarecon:
li staris tutan horon apud la fenestro
[1];
la gefianĉoj staris apud la altaro
[2];
promenante apud la reloj de fervojo
[3];
jen estas puto sur la kampo, kaj tri gregoj da ŝafoj kuŝas apud ĝi
[4];
vi partoprenis kun mia frato en la batalo apud Prago
[5];
(figure)
ĉu ne estas por vi pli konsolinde senti, ke li troviĝas apud vi, vidi lin
ĉiutage
[6];
apud propra domo ŝtelisto ne ŝtelas
PrV
.
ĉe,
ĉirkaŭ,
proksime deRim.: Pri uzo de apud kun akuzativo, vd al apud, apud ...-n.
1. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 26
2. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 36
3. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 39
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 29:2
5. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Dua
6. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Oka- angle:
- next to, alongside, beside
- beloruse:
- ля, каля, побач з, паблізу з
- ĉeĥe:
- při, u, vedle
- france:
- près de, à côté de
- germane:
- neben, bei
- hebree:
- על יד
- hispane:
- junto a
- hungare:
- mellett
- itale:
- presso, vicino
- japane:
- ～のそばに
- latinece:
- apud
- nederlande:
- bij, nabij
- norvege:
- ved, i nærheten av
- pole:
- przy, obok, u stał całą godzinę przy oknie.
- portugale:
- ao lado de, próximo a
- rumane:
- lângă, alături
- ruse:
- около, возле, вблизи, близ, рядом с
- slovake:
- pri, vedľa
- svahile:
- karibu na
- taje:
- ข้าง, ข้าง ๆ, ถัดจาก
- tibete:
- &t_-a;ཁྲིས་
- ukraine:
- прийм. коло, біля, поряд, поруч, побіля, край
- volapuke:
- neb
malapud
(malofte)-
En ioma distanco de;
malproksime
de:
mi estis malapud la vojkuro de ŝipoj
[7];
malapud mi, ne parolu
[8].
for
7. Daniel Defo, trad. Pastro A. Krafft: Robinsono Kruso, Parto II
8. J. Benavente, trad. V. Inglada: La servanto de Don Juan, en: Hispanaj dramoj, 1911- angle:
- away from
- beloruse:
- воддаль, на адлегласьці
- ĉine:
- 偏远 [piānyuǎn], 偏遠 [piānyuǎn], 偏僻的 [piānpìde]
- france:
- à quelque distance de, loin de
- germane:
- fern, fern von, entfernt von, abseits von
- nederlande:
- ver van
- norvege:
- langt fra
- pole:
- z dala od
al apud, apud ...-n
-
Al loko situanta
apud:
apud liajn ostojn metu miajn ostojn
[9].
Rim.: Pri la prepoziciaj kunaĵoj kun al, vidu rimarkon sub al ĉe.
9. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Reĝoj 13:31- angle:
- to beside, to next to
- beloruse:
- каля, побач, блізка да
- france:
- près de (avec mouvement vers) , à côté de (avec mouvement vers)
- germane:
- neben
- nederlande:
- bij (richting)
- norvege:
- ved (retning)
- pole:
- w pobliże
- ruse:
- возле (куда), около (куда), рядом с (куда)
de apud
10. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Juĝistoj 3:19- angle:
- from beside, from next to
- germane:
- von neben, von bei
- pole:
- z bliska
unu apud alia
(frazaĵo)- Flanko ĉe flanko ĉe flanko, orientita samdirekte: la du homoj marŝis silente unu apud alia [11]; en du vicoj, unu apud alia, kuŝis kvar grandegaj kvadratoj, kunmetitaj el ruĝa fazeolo [12]; la plej malsamaj popoloj staras unu apud alia ne kiel fremduloj, ne kiel konkurantoj, sed kiel fratoj [13]; la flankaj galerioj, unu apud la alia, havis la longon de tridek tri futoj [14]; homoj, kiuj restis ankoraŭ vivaj, faladis amase unu apud aliaj [15].
11. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Dektria
12. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro II
13. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Unua Kongreso Esperantista en Boulogne sur Mer en la 5a de aŭgusto 1905
14. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeĥezkel 41:6
15. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro LVI- angle:
- side by side
- beloruse:
- адзін каля аднаго
- france:
- cote à cote
- germane:
- nebeneinander
- pole:
- pokotem, jeden obok drugiego
-
proksimecon, pli-malpli grandan najbarecon:
li staris tutan horon apud la fenestro
[1];
la gefianĉoj staris apud la altaro
[2];
promenante apud la reloj de fervojo
[3];
jen estas puto sur la kampo, kaj tri gregoj da ŝafoj kuŝas apud ĝi
[4];
vi partoprenis kun mia frato en la batalo apud Prago
[5];
(figure)
ĉu ne estas por vi pli konsolinde senti, ke li troviĝas apud vi, vidi lin
ĉiutage
[6];
apud propra domo ŝtelisto ne ŝtelas
PrV
.
-
Memstara vortero kun tiu signifo:
apuda
- 1.
- Estanta proksime: la muljuna viro iris en la apudan ĉambron [16]; li loĝas en la apuda domo; la ĉapelo staras sur la tablo, kaj la gantoj kuŝas apude; li sidis ĉe apuda tablo [17]; ni iru en la apudan ĉambron [18].
- 2.
[19]
(p.p. du anguloj)
Samlateraj kaj
suplementaj:
se du kruciĝantaj rektoj
difinas du egalajn apudajn angulojn, tiam ili estas ortaj.
Rim.: Kvankam tiu ĉi termino aperas jam ĉe Bricard, ĝia tiama senco estas nur „samlatera“. La saman sencon ni retrovas en [20], nerekte konfirmitan en la geometria plato [21], kiu tekstas „apudaj suplementaj“. Tamen la terminologio jam ŝanĝiĝis, kiel konfirmas MatVort kaj [22], kiujn ni sekvis por la difinoj de „samlatera“ kaj „apuda“.
16. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malnova domo
17. Konstanten Krysakov: KOTA AKVO , Monato, 2000/03, p. 28
18. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La Senĉesa Rakonto, Sinjorino Ajuolo
19. Raoul Bricard: Matematika Terminaro kaj Krestomatio, p. 27
20. Plena Ilustrita Vortaro, angulo
21. Plena Ilustrita Vortaro, plato: XVIII, 13-d
22. La Nova Plena Ilustrita Vortaro, angulo- angle:
- adjacent, adjoining, abutting, alongside 1. next to, adjacent 2. adjacent, supplementary (angle)
- beloruse:
- 1. суседні, блізкі, сумежны 2. прылеглы (вугал)
- ĉeĥe:
- přidružený, přilehlý, sousední, stojící vedle, vedlejší
- ĉine:
- 1. 交界地 [jiāojiède]
- france:
- 1. tout proche, voisin (adj.) 2. (angle) adjacent supplémentaire
- germane:
- 1. Nachbar..., benachbart, angrenzend 2. Neben-(winkel)
- hebree:
- סמוך
- hispane:
- 1. contiguo
- hungare:
- 1. mellette lévő, szomszédos
- japane:
- かたわらの
- nederlande:
- 1. nabij, naburig
- norvege:
- 1. like ved
- pole:
- 1. przyległy, sąsiedni, bliski 2. (kąt) przyległy
- ruse:
- 1. соседний, ближний, находящийся рядом , смежный ~a: соседний. ~e: рядом. 2. смежный (угол)
- slovake:
- priľahlý, vedľajší
- ukraine:
- той, що знаходиться поруч/поблизу, ближній, сусідній
apudi
(x)- Esti apud, apude, apuda: eble milfoje sentis ni sangbolon, dum en ardglua kuŝ' apudis ni [23]; Margarita sentis la proksimecon de akvo kaj komprenis, ke la celo apudas [24].
23. P. Peneter: Sekretaj Sonetoj, XLIX
24. Mihail Bulgakov, trad. Sergio Pokrovskij: La majstro kaj Margarita, ĉapitro 21a, p. 212a- angle:
- be beside
- beloruse:
- суседнічаць, знаходзіцца побач
- ĉeĥe:
- být v blízkosti, být v sousedství, sousedit
- france:
- être proche(s), être voisin(s), se toucher (être voisins)
- germane:
- angrenzen
- hispane:
- estar junto a
- hungare:
- mellette van
- pole:
- przylegać, sąsiadować, być blisko, być w pobliżu, być w sąsiedztwie
- ruse:
- соседствовать, быть рядом
- slovake:
- susediť
apudo, apudeco
- Proksima ĉeesto: refoje li regustumis la tiklan plezuron de ŝia apudo [25]; tiu amindumo aliformiĝis en ĉiutagajn geedzajn kuniĝojn, kiujn pruvis la apudeco de du apartamentoj [26]; galantoj kaj kandeloj mildigis la litan apudon [27].
25. J. Francis: Misio sen Alveno, 1982
26. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Dekunua
27. Monato, Garvan Makaj: Morto de elstara irlanda poeto kaj homaramanto, 2013- angle:
- proximity, closeness, vicinity, adjacency, adjacence, presence
- beloruse:
- блізкасьць, суседзтва
- ĉine:
- 周围 [zhōuwéi], 周圍 [zhōuwéi]
- france:
- proximité, voisinage (proximité)
- germane:
- Nähe, Beisein
- hebree:
- קִרבָה
- japane:
- 近さ [ちかさ], そばにいること, 隣接 [りんせつ]
- nederlande:
- nabijheid
- pole:
- sąsiedztwo, bliskość
apude de
(prepoziciaĵo)
28. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Sub la Saliko- angle:
- next to, beside, alongside
- beloruse:
- ля, каля, побач з, паблізу з
- ĉine:
- 切近 [qièjìn], 一旁 [yīpáng]
- france:
- non loin de
- germane:
- neben, bei, in der Nähe von
- pole:
- obok czegoś
ĉi-apuda
Tuj apude, tre proksime:
la ĉi-apuda kurbo montras la variadon
de la temperaturo dum provoj
[29].
ĉi-malsupra,
ĉi-supra
29. R. Bouchet: Lukto kontraŭ Fajro en Ŝtalkonstruado, La Domo, (40)- angle:
- adjacent, adjoining
- beloruse:
- блізкі, суседні, наступны
- france:
- ci-contre (adj.)
- germane:
- nebenstehend
- pole:
- bliska, sąsiedzka
-
-
Prefikso kun tiu signifo:
-
la apudmaraj marĉoj de Malsupra Egipto
[30];
el la apudbordaj arbetaĵoj subite elnaĝis ŝipoj
[31];
kvazaŭ la tago de la Sinjoro jam apudestus
[32].
apudesti,
apudmetiĉe,
en
30. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XVII
31. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XIII
32. La Nova Testamento, II. Tesalonikanoj 2:2- hungare:
- mellé-, mellette
-
la apudmaraj marĉoj de Malsupra Egipto
[30];
el la apudbordaj arbetaĵoj subite elnaĝis ŝipoj
[31];
kvazaŭ la tago de la Sinjoro jam apudestus
[32].
30.
B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XVII
31. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XIII
32. La Nova Testamento, II. Tesalonikanoj 2:2
31. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XIII
32. La Nova Testamento, II. Tesalonikanoj 2:2