³mens/o ^JED

[mens.0o.PSI]

Spirita elemento de bestoj kaj homoj, kiu ebligas celhavan konduton kaj inkluzivas emociojn, memoron, volon, imagon, intelekton: amu la Eternulon, vian Dion, per via tuta koro kaj per via tuta animo kaj per via tuta menso [1]; li malfermis ilian menson, por ke ili komprenu [2]; la realeco […] enpenetras en la menson kaj penson de la rigardanto [3]; la jaroj rapide preterkuras, ofte kun malluma tago, sed kun junece gaja menso [4]; virino kun menso de infano, kun entuziasmo kaj kredo [5]; profunda enpensiĝo okupis lian menson, li kunmetis siajn manojn [6]; lia animo agordiĝis pie, lia menso fariĝis kvieta [7]; al ĉiuj instruistoj, kiuj klerigos la menson de nia filino, mi […] faras la solan peton, ke la instruado estu fundamenta, larĝa, plena ^Marta ; la rakontoj […] tiom kaptis lian tutan menson, ke li dume forgesis ĉion alian [8]; kelkaj prenis nudkorpan kulturon al organizita nivelo, emfazante sanan menson en sana korpo [9]; la rolo, kiun la juda demando ludis en la menso de Zamenhof [10]; mia naiva juna menso, pro la instinktaj premoj, pleniĝis per malbelaj, teruraj imagoj [11]; tiuj poetoj jam trovis, kaj akceptis per sia subkonscia menso, solvon respektive fidon, kiu kontentigis ilin kaj povis solvi por ili la konflikton [12]. animo, racio, spirito, penso, psiĥo

1.

[mens.0a.primensa]

Rilata al la funkciado de menso: mensa malsano; se la malfeliĉulino resaniĝos, mi tre timas, ke ŝi ne retrovos la plenecon de siaj mensaj ecoj [13]; tiamaniere helpi al vi plilarĝigi vian mensan horizonton kaj almenaŭ iom levi vian kulturan staton [14]; la fadeno de rememoroj disŝiriĝis, ĉiuj mensaj kapabloj malaperis […] restis nur vivanta korpo [15]; spitaĝo […] kiam la infano ekzercas sin en mensa sendependeco per kontraŭstaro al la gepatroj ^HejmVort ; lingvistikaj teorioj de Edward Sapir kaj Benjamin Lee Whorf pri interrilatoj de lingvo, kulturo kaj mensaj procezoj [16]; sonĝo, kiu delonge kaŭzas al mi tiom da angoro kaj mensa perturbo [17]; nur 7% de la memmortigintoj vizitis kuraciston aŭ specialiston antaŭ la morto por diskuti sian mensan staton [18].

2.

[mens.0a.enmensa]

Okazanta en menso: mensa eksperimento; sensaj impresoj produktas mensan bildon [19]; laboro mensa kaj artista ne prezentas ja la tutan amplekson de la aktiveco de homo ^Marta ; la psikologio traktas la lingvon precipe el la vidpunkto de la mensaj operacioj koncernantaj la rilaton inter vorto kaj ideo [20]; mensa kalkulo; nun vi ne povus ripozi pro la mensa doloro [21]. enkapigi, parkere

[mens.klar0a.PSI]

Senkonfuza, kiu klare pensas, analizas, komprenas: la meĥanikisto kiu redonis la aŭton diras ke Jendrik estis tute klarmensa [22]; Zamenhof montris sin tre klarmensa, eĉ klarstila [23]; la Saĝeco, la elpensinto de ĉio, instruis min, en ŝi nome estas spirito sagaca, sankta, […] klarmensa [24]. lucidaklarvida, racia¹, vigla

[mens.san0a.PSI]

Kiu havas sanan, rektan, bone rezonantan menson: mi fakte estas en karcero, kiel poŝŝtelisto, kaj kial? ĉar mi estis bona kaj sanmensa [25]; estas urĝega tempo trabalai tiun porkejon per maldelikata brosilo kaj restarigi sanmensan rezonon sur la trono [26]. prudenta