^*lern/i ^UV

(tr)

1.

[lern.0i.mempenado]

Edukiĝadi asimilante sciojn kaj rutinojn el scienco, arto, metio, sporto ktp: bonaj infanoj lernas diligente [1]; mi lernas pentri kaj ludi gitaron [2]; lerni fremdajn lingvojn [3]; en la libro estos ankaŭ pecoj sistemaj, por lerni kaj ripeti [4]; [ili] lernas la lingvon sen ia atendo [5]; lerni novan vorton (ekscii kaj parkerigi) [6]; lerni parkere parolon el dekdu ĝis dekses versoj ^Hamlet ; lerni de la naturo [7]; la infanoj lernas imitante la „naturajn sonojn“ [8]; kiel junulo li […] lernis dialektikon kaj juron [9]; retorikon li lernis unue de Molono el Rodio [10]; ilia timo antaŭ Mi estas nur lernita ordono de homoj [11]; lernu juna ― vi scios maljuna ^PrV ; lernado sen fruktoj ne restas ^PrV ; kiu ripetas abunde, lernas plej funde ^PrV .

2.

[lern.0i.sperto]

Akiri scion per sperto: Mi aŭdigos al ili Miajn vortojn, per kiuj ili lernos timi Min [12]; se Vi iam venos al proceso […], Vi eble lernos alie pensi [13]; lernu esti forgesita kaj tamen vivi [14]; ho patriotismo, kiam fine la homoj lernos kompreni ĝuste vian sencon [15]? ili lernos la agmanieron de Mia popolo [16]; taksi la sanon ni lernas en malsano ^PrV ; rajdi sur ĉevalo oni ne lernas sen falo ^PrV ; homo lernas la tutan vivon ^PrV .

[lern.0ajxo.PED]

Materialo lernata aŭ lernita: lernaĵoj de geometrio [17]; tiuj dudekjaruloj […] devos kunigi la tre diversajn lernaĵojn kiujn ili lernis infanaĝe, tiel ke ili laŭorde komprenos la diversajn temojn kaj la naturon de la Realo [18].

[lern.0anto.PED]

Tiu, kiu lernas: marista lernanto [19]; ĉarpentista lernanto [20]; la dua filo venis al muelisto kaj fariĝis lia lernanto [21]; lernantoj de la oka klaso [22]; [en] sia rolo de rektmetoda instruistino ŝia entuziasmo kaptis ankaŭ la lernantojn [23]; estis nemulte da metodiko en lia instruado, sed la lernantoj ĝuis, kaj atento ne mankis [24]; la bona lernanto havis tro fortan intelekton por lasi sin subigi per la lerta kaj subtila edukmaniero de siaj profesoroj [25]; sur matoj sidis kelkdeko da nudaj lernantoj kun vaksitaj tabuletoj en la manoj [26]; la ortografio en la plimulto da lingvoj prezentas veran krucon por la lernanto [27].

[lern.0antacxo.PED]

Mallaborema lernanto.

[lern.0ebleco.PED]

Taŭgeco, facileco aŭ disponeblo de io por iĝi lernata: la testoj celis esplori la ĝeneralan lerneblecon de Esperanto kiel bazon por komparo kun aliaj lingvoj [28]; la somera universitato traktis aktualajn ĉiutagajn problemojn: pri ekonomia, kultura kaj socia vivo, lerneblecojn de junularo, lingvajn kaj naciajn problemojn [29].

1.

[lern.0ejo.loko]

Loko destinata por lerni: instruisto de elementa lernejo [30]; Esperanto fariĝis elektebla objekto en mezgradaj lernejoj de Rio de Janeiro [31]; supera lernejo; lernejo por inĝenieroj; la domo, en kiu oni lernas, estas lernejo [32]; [ili] diskutis ĉiutage en la lernejo de Tiranos [33]; knaba lernejo [34]; infanoj […] rapidas el la lernejo [35]; [ili] vizitis la sorĉlernejon [36]; li edukis min en lernejo, mi finis kvinklasan kurson kaj fariĝis oficisto [37]; mia edzo edukas junan knabon, kiu malfacile progresas en la lernejo ^Marta ; inspektoro de lernejoj [38]; la Anatomia Lernejo [39]; la Pariza Lernejo de Belaj Artoj [40]; lernanto de la politeknika lernejo [41]; vi faris komercan lernejon kaj akiris sekretarian diplomon [42]; poste vi studis en tiu flegistina lernejo [43].

2.

[lern.0ejo.FIG]

(figure) Ĉio, kio donas scion kaj sperton: en la lernejo de la praktiko de vivo […] Marta estis novulino ^Marta ; li eĉ en la granda lernejo de la mizero restos malnoblulo [44]; li venis sur la ŝipon, estis puŝata kaj insultata, havis malmulte da dormo kaj multe da laboro, ― tio estis la lernejo de sperto, kiun li devis pasi [45].

[lern.0ejano.SNC]

Infano de mezlernejo: oni ekvidis [...] jen homojn el la kamparo [...] jen lernejanon kiel ni, kiu apogite al unu pordo rigardis senvorte [46]; inter la du lernejanoj kaj la du knabinetoj organiziĝis kvarope ludadoj [47].

Scivolema kaj preta lerni: kiu estas kritikema pri studoj, speciale junulo […] ni ne nomus tian personon lernema aŭ scivolema [48]; malmulte lernema vi antaŭe estis, sed nun vi ŝajne trovis temon, kiu vin kaptis [49]! ŝafhundoj estas aparte lernemaj kaj kun pudeloj apartenas al la plej saĝaj hundorasoj [50]. diligenta, laborema, strebema

(tr)

1.

[lern.0igi.lernata]

Igi ion lernata, instrui ion al iu: Moseo skribis ĉi tiun kanton […] kaj lernigis ĝin al la Izraelidoj [51]; lernigi militon al tiuj, kiuj antaŭe ne konis ĝin [52]; tian ordon lernigis al li lia Dio, Li instruis lin [53]; lernigu al viaj filinoj funebran […] kantadon [54]; li al ili lernigis la naturan historion [55]; mi absolute nenion lernigis al via filino ^Marta ; li puŝis min en la mondon, li lernigis al mi la vivon kaj ĝiajn grandajn verojn ^Marta .

2.

[lern.0igi.lernanta]

Igi iun lernanta, instrui iun pri io: la sperto lernigas; ili lernigos siajn filojn [56]; ili lernigis sian langon paroli malveron [57]. eduki, ekzerci

[lern.0ilo.PED]

Rimedo por lerni, ekzemple lernolibro, instrua programo komputila ktp: pro sia blindeco ili nur devas havigi al si lernilojn, komunikilojn kaj literaturajn trezorojn per metodoj senvidaj [58]; la ŝogrena alfabeto baziĝis sur la cirila […], en tiu alfabeto aperis pluraj libroj, lerniloj, periodaĵoj [59]; nia movado […] helpis per nutraĵoj, vestaĵoj, lerniloj, libroj, kuraciloj [60]; ni ne havas lernilon de fotado [61]; Saluton! la aŭtodidakta lernilo de Audrey Childs-Mee [62]; „Stelaro“ bezonas precipe portugallingvajn vortaretojn kaj bazajn lernilojn [63].

(tr)

[lern.el0i.PED]

Lerni plene kaj akiri la koncernajn sciojn: la montritajn naŭ vortojn ni konsilas bone ellerni [64]; la malgranda knabino ellernis kanton […] pri rozoj [65]; li devis ellerni parkere ĉiujn urbojn en la provinco Zelando kaj enbati en sian memoron iliajn rimarkindaĵojn [66]; kun la tempo eble ŝi ellernus profiti la situacion de la princa amatino [67]; kiam li jam ellernis la metion, la majstro diris: via konduto ĉiam estis laŭdinda, rekompence mi donacos al vi neordinaran azenon [68]; dum dek jaroj inter ili […] mi ne povus ellerni iliajn komplikajn kutimojn [69].

(tr)

[lern.fin0i.PED]

Plenumi lernadon (eventuale, iam komencitan kaj interrompitan) ĝis la fino: mi militservis en Acoroj kaj tie plu lernetis per mendita libro, reveninte al la civila vivo, mi finlernis per koresponda kurso [70]; ankaŭ Ĥristo Nikolov, mia kuzo Koljo kaj aliaj kamaradoj komencis lerni esperanton, sed finlernis ĝin nur Ĥristo [71]; homo neniam finlernas.

(tr)

1.

[lern.mal0i.perdi]

Perdi kapablon aÅ­ scion iam lernitan: sed la objektoj mirakle malaperis en lia korpo, kaj krome, Cirilo subite mallernis la grekan lingvon [72].

2.

[lern.mal0i.forigi]

Forigi misan, nedezirindan, malutilan scion aŭ kutimiĝon: konvinko forlasas la menson […] laŭ onia volo, kiam oni mallernas malveraĵon [73]; kiel ajn mi klopodas mallerni, tamen […] mi jam ne povas sufiĉe perfekte forgesi [74]; de fuŝverko vi povus […] imite lerni erarojn, kiujn vi poste devos pene mallerni [75].

forgesi¹

Supera lernejo por studentoj, ĉu universitato, ĉu teĥnika, arta ks: Internacia Altlernejo de Helsingør [76]; popola altlernejo [77]; la du teknikaj altlernejoj de Prago (ĉeĥa kaj germana) [78]; Rabbi Abraham en la altlernejo de Toledo sufiĉe fervore studis la Diajn leĝojn [79]; pola sonis en […] la Vilnaj altlernejoj, kaj en domoj societaj [80].

[lern.baz0ejo.PED]

Lernejo por infanoj 6- ĝis 10 aŭ 15-jaraj depende je la landoj, post infanĝardeno, antaŭ mezlernejo: venigi siajn infanojn al la bazlernejo [81]; mi vivis harmonie en tiu elementa lernejo kie oni aplikis novajn, modernajn instrumetodojn [82]; ni sendas la adresaron de bazgradaj lernejoj, kiuj - laŭ nia scio - en januaro de 2012 instruas Esperanton [83].

Lernejo disponiganta dum la studperiodo loĝejon kaj nutron al siaj lernantoj: la ekskluziva loĝlernejo de Millefeuille en Provenco [84]. internulejopensiono²

[lern.mez0ejo.PED]

Lernejo por junuloj 11- aŭ pli, ĝis 18-jaraj depende je la landoj, post bazlernejo: la infanoj antaŭtagmeze vizitas la mezlernejon [85]; la ministrejo pri edukado nuligis la suspendon, sed irigis la instruiston al la mezgrada lernejo, kie li laboris antaŭ 20 jaroj [86]. gimnazio, kolegio, liceo

[lern.mem0anto.PED]

Persono lernanta meme, sen helpo de instruisto: lernolibro […] por memlernantoj [87]; la instrumaterialo bone taŭgas ankaŭ por memlernantoj [88]; tiu interna kreopovo de Esperanto […] aktivigas la studo-dinamikon de la okaza memlernanto de la lingvo [89]. aŭtodidakto

[lern.mem0into.PED]

Persono akirinta sciojn lernante mem, sen helpo de instruisto; meminstruito: ni sukcesas, parte ĉar aperas nova generacio de memlernintoj per la retkursoj, tre kapabla kaj laborema [90]; la klerularo primokas la predikojn de tiu memlerninto kiu anoncas baldaŭan masakron je la planeda skalo [91]. aŭtodidakto

[lern.mem0ilo.PED]

Lernilo por memlernantoj: tiel mi unue japanigis el la rusa memlernilon de verkado por kamparanaj korespondantoj [92].

[lern.sam0ejano.KOMUNE]

Lernanto aŭ lerninto en sama lernejo kiel alia homo: Edmond Privat, samlernejano de Hodler, transprenis la prezidon de ICK [93]; se vi parolos al iu el niaj samklasanoj aŭ samlernejanoj, la tuta lernejo ekscios [tion] kaj poste la gepatroj [94]; Kate ne estas populara inter siaj samlernejanoj, ĉar ŝi ĉiam provas altrudi sian volon [95].

(tr)

[lern.tut0i.PED]

Lerni ĉiom pri la koncerna lernobjekto, ekde la komenco ĝis la fino: por pliparto da homoj tutlerni lingvon, eĉ Esperanton, estas tre malfacila laboro.

[lern.0oservo.PED]

Senpaga aŭ malalte pagata servo de junulo ĉe metiisto aŭ profesiulo por lerni la metion aŭ profesion: restis ĉe la patrino du miaj pli junaj fratoj, el kiuj unu lernoservas ĉe lignaĵisto ^Marta .