^*-ec/ ^UV

I.

-ec

serĉi '-ec'

[ec.0]

Sufikso esprimanta abstraktan ideon de kvalito aŭ stato: boneco, beleco, certeco, soleco, infaneco, homeco; sapo blankecon ne havas, tamen blanke ĝi lavas ^PrV ; donacetoj subtenas amikecon ^PrV ; tiu ĉi moleco de la trajtoj fariĝis indigno [1]; li restu longe en sia reĝeco [2]; lia alteco estis ses ulnoj [3]; ŝiaj okuloj […] akiris la esprimon de neordinara akreco, eĉ preskaŭ penetremeco ^Marta ; montranta internan kontentecon aŭ miron de lernantino, kiu kaptas la malgajan sekreton de senklereco de sia instruantino ^Marta ; malgraŭ via tuta ventanimeco vi esence estas bona knabo ^Marta ; Reĝo Alberto [prenas] sur sin la protektantecon super nia kongreso [4]; silkecaj nigraj haroj (havantaj la kvalitojn, aspekton, naturon de silko) ^Marta ; ŝi forgesis demeti ankaŭ la lignecan jugon [5]; kun senmova vizaĝo kaj kun okuloj, kies vitreca rigardo vagadis sur la vizaĝoj de la pasantoj ^Marta ; regis tiu dezerteca silento, kiu nur de tempo al tempo estas interrompata [6]; mi donas al vi unu pecon preferece antaŭ viaj fratoj [7].

1. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Dua
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Readmono 17:20
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 17:4
4. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Sepa Kongreso Esperantista en Antwerpen en la 21a de aŭgusto 1911
5. trad. Ferenc Szilágyi: Vespera ruĝo anoncas ventegon, Harry Martinson
6. Henri Heine: La Rabeno de Baĥaraĥ, Ĉapitro I
7. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 48:22

beloruse:

афікс, які вызначае якасьць, прыкмету, уласьцівасьць, -сьць, -ва

france:

-esse, -itude

germane:

-heit, -keit, -schaft, -tät

hungare:

-ság, -ség

pole:

-ość

portugale:

-ez, -eza, -dão, -idão, -itude, -tude (sufixo que indica qualidade)

signune:

F@10

II.

Samsignifa memstara vortero:

eco

serĉi 'eco'

[ec.0o]

[ec.0o.KLA]

Difinita kvalito aŭ stato: Liaj nevideblaj ecoj de post la kreado de la mondo fariĝas videblaj [8]; al kiu mankas tiuj ecoj, estas blinda, miopa, forgesinte la forpurigon el siaj antaŭaj pekoj [9]; tiu ĉi ŝtofo, havas la mirindan econ, ke al ĉiu, kiu […] estas tro malsaĝa, [ĝi] restas nevidebla [10]; ŝi, la malfeliĉa blinda infano […] antaŭ ĉio havis unu econ: profundan sentemecon [11]; kato […] havas la grandan malbonan econ, ke ĝi manĝas musojn [12]; en la princo […] kuniĝis ekstreme kontraŭaj ecoj [13]; peko kaj eraro estas ecoj de l' homaro ^PrV . atributo¹, diferencigilo, distingilo, karakterizo, trajto

8. La Nova Testamento, Romanoj 1:20
9. La Nova Testamento, II. Petro 1:9
10. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La novaj vestoj de la reĝo
11. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ŝtono de la saĝuloj
12. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Supo el kolbasaj bastonetoj
13. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XI

angle:

property, quality

beloruse:

якасьць, уласьцівасьць

bulgare:

качество

ĉeĥe:

vlastnost

ĉine:

品 [pǐn], 档次 [dàngcì], 性状 [xìngzhuàng], 形状 [xíngzhuàng], 奇习 [qíxí]

france:

caractère (propriété), propriété, qualité

germane:

Eigenschaft, Qualität, Beschaffenheit

hispane:

cualidad

hungare:

tulajdonság

itale:

caratteristica

japane:

性質 [せいしつ]

nederlande:

eigenschap

pole:

cecha, przymiot

ruse:

свойство, качество

slovake:

vlastnosť

^*eca [14]

serĉi 'eca'

[ec.0a]

Kvalita, speca: tiuloka preparaĵo […] estas samtempe sukerita kaj tre spica, ‘pilipili’eca, se vi konas [15]; tio estas EU-eca demokratio [16].

14. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Universala Vortaro, ec'a
15. Johán Valano: Ĉu vi kuiras ĉine?, 13
16. Monato, Dmitri Gabinski: Kompatinda Eŭropo, 2011

beloruse:

якасны, уласьцівы, характэрны

france:

qualitatif

germane:

-artig

japane:

性質の [せいしつの]

ecaro

serĉi 'ecaro'

[ec.0aro]

La tuto de ies ecoj: [ili] redaktis treege laŭdan priskribon pri la ĉarma ecaro kaj talento de sia juna favorato [17]; mi kredas je astrologio, ĉar ĝi montras al mi mian propran ecaron, senutiligante ĉiun penadon je memtrompo [18]; la eterna estaĵo, kiun oni nomas per diversaj nomoj, […] kiuj montras nur parton de la tutaĵo de lia ecaro [19]. esenco¹, ĥaraktero, naturo²

17. H. A. Luyken: Mirinda Amo, Ĉapitro VI
18. H. A. Luyken: Mirinda Amo, Ĉapitro VIII
19. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, Ĉapitro III

beloruse:

характар (сукупнасьць характарыстык), профіль

ĉine:

特徵 [tèzhēng], 質感 [zhígǎn], 質素 [zhìsù]

germane:

Beschaffenheit, Wesensart, Profil (Eigenschaften), Charakter, Naturell

japane:

性格 [せいかく], 性質 [せいしつ]