^*halt/i ^MT

(ntr)

Ĉesi agi, iri, moviĝi ktp: la soldatoj haltis post longa marŝado; la vagonaro haltas dek minutojn ĉe tiu stacio; hoko eksaltis, afero haltis ^PrV ; laboro ne estas leporo ‐ ĝi haltos, ne forsaltos ^PrV ; ne rigardu malantaŭen kaj haltu nenie [1]; haltu! (ne iru plue); jam de hieraŭ mia horloĝo haltis; kiu tro rapide saltas, tiu baldaŭ haltas^PrV ; (figure) ŝia rigardo haltis sur unu el ili. frostiĝi, intermiti, paŭzi, ripozi, striki

(ekkrio)

Haltu, ne iru plu, ne faru: „halt'!“ — „kio estas?“ — „risorto rompiĝis“ [2]; li, kun du pistoloj en la mano, antaŭ ni alsaltis al la kaleŝo kaj kun tondra voĉo ekkriis: halt! la veturigisto, kiu ne volis halti, devis danci malsupren de sia loko [3].

Rim.: halt/ estas ordinara radiko normale uzata kiel verbo: halt’! ne kuraĝu permesi al vi! [4] = haltu! ne kuraĝu... Ĉi tie Z. uzis ĝin kiel ekkrian vorton, kaj skribis apostrofon, kvazaŭ temus pri ellasita O-finaĵo. Pli bone estas skribi halt! (sen apostrofo), ĉar temas pri ekkria uzo de nuda radiko PMEG.

Ago halti, stato de haltinto; momento, kiam oni ne plu agas, iras, moviĝas ktp: doni furaĝon al sia azeno dum la nokta halto [5]; [k]iom estos necese […] oni donadu al ili ĉiutage sen halto [6]; sen halto kaj staro [7]; por ŝi ne ekzistis ripozo nek halto [8]; oni devis plifruigi la halton, dismeti la tendojn kaj aranĝi […] festenon [9]; [ŝi] eldiris tiun torenton da vortoj rapide, preskaŭ sen spirhalto ^Marta .

Restadi haltante: la policanoj kriis al la homamaso: ne haltadu! la reĝido ofte haltadis kaj aŭskultadis [10]; sur la loko, kie haltadis la nubo, tie starigadis sian tendaron la Izraelidoj [11].

Loko, kie oni haltas: ni venis al la noktohaltejo [12]; mia kriado ne trovu haltejon [13]; fervoja haltejo [14]; se li iros per buso, […] ni devos kune atendi ĉe la haltejo [15]; la finhaltejo de la linio estas […] en Wolfsthal [16]. etapo, stacio

(tr)

1.

Ĉesigi agi, iri, moviĝi ktp: haltigi veturilon, vagonaron, trupon, ĉevalon, maŝinon, larmojn, propagandon; li haltigis iun pasanton, por demandi lin pri la vojo; la ekkrioj haltigis la oratoron; li kuris al la abismo kaj oni ne haltigis lin. la maljunulo, kiun haltigis la gardistoj, estis la fenicia princo [17]; per siaj vortoj ŝi estis haltiginta ĉiujn dezirojn en lia koro lasinte nur unu solan, superpotencan, tiun je dormo [18].

2.

Senmovigi, fiksi: haltigi sian rigardon sur iu, io; haltigi la spiron; Marta [...] haltigis la rigardon sur la pala infano ^Marta . paralizi

1.

Ilo por haltigi: (figure) la estimo estas haltigilo de la amo ^IK ; (figure) tio estis haltigilo por lia fervoro. brido, reteni

2.

(de veturilo)bremso

Malhelpi, ke iu evitindaĵo okazu: antaŭhaltigi la revenon de malsano; Marta volis ion diri, sed Klaro ektiris facile la manikon de ŝia supervesto kaj rapide antaŭhaltigis ŝian parolon ^Marta . Preskaŭaj sinonimoj: antaŭforigi, antaŭmalhelpi

(malofte)

Bushaltejo: la aŭtobushaltejo „Velbert, Willy-Brandt-Platz“ estas unu el la plej gravaj de la urbo [19]; ĉe mia aŭtobusa haltejo estis strange vidi novan viron apud mi [20]; piediri ĝis la [...] aŭtobusa haltejo [21].

1.

Haltejo, kie buso haltas: estis specialaj benkoj en busa haltejo [22]; mi iras al bushaltejo, atendas dek minutojn, veturas kvar haltejojn [23].

2.

Haltejo difinita laŭ itinero, kie buso haltas por preni aŭ lasi la pasaĝerojn: mi iras kune kun la aliaj al la bushaltejo, kaj ni enbusiĝas [24].

Rim.: Temas pri busoj, kiuj veturas ene de unu sama urbo aŭ inter proksimaj urboj. La busoj, kiuj veturas inter foraj urboj, ne uzas bushaltejon sed busstacion.

(malofte)

Metrostacio: en ĉiu metrohaltejo kaj en preskaŭ ĉiu vendejo staras ornamita Kristnaska arbo [25]; la plej proksima metrohaltejo estas Quincy [26]; situanta 100 m sude de la indikita metroa haltejo [27].

Rim.: Teorie povas ekzisti senca diferenco inter „metrohaltejo“ kaj „metrostacio“, sed praktike, ĉiuj metroaj haltejoj estas stacioj; la uz-ekzemploj malmultas.

Kiun oni ne povas haltigi, kiu nerezisteble plu iras: ŝi ekaŭdis kvazaŭ en dormo ronkan, nehaltigeblan tusadon ^Marta ; ie-tie jam griziĝas ja viaj bukloj ĉe la tempioj… la tempo pasas nehaltigeble! [28].

Senĉesa, seninterrompa: senhalta laborado; senhalta vagonaro (kiu iras rekte al la destinita loko, ne haltante dumvoje); senhalte propagandi; eksalte senhalte ^PrV ; ili maltrankvile ruliĝadis tien kaj reen senhalte kaj senripoze [29]; ŝi dancis senhalte [30]; la patrino estis senhalta fonto de demandoj [31]; senhalte brulis la suno, la terura suno de la dezerto [32]; nia afero kreskas regule kaj senhalte ^Paroloj . daŭra, konstanta, kontinua