Åak/o

^*Åako

serÄi 'ŝako'

[sxak.0o]

1.: [sxak.0o.ludo]; Åakludo: la nomoj de Åako: [â¦] reÄo, soldato (peono), damo [â¦], kuriero, [â¦] Äevalo, turo [1]; [iuj] ludis Åakojn kaj damojn, aliaj en societo de dancistinoj trinkis [2]; mi enuas kaj la Åako min nun ne kontentigis [3]; la usona futbalo iom similas Åakon, ludatan sur vasta kampo [4]; unika Åaka kompleto (kun Äiuj Åakfiguroj!) el eburo [5]; por liaj filinoj komence ne estis tute facile konkursi kiel Åakistoj kaj ne nur kiel Åakistinoj [6].
2.: [sxak.0o.minaco]; Situacio de la reÄo (kaj vulgare, de la damo) atakita de malamika Åakpeco; la vorta deklaro pri tia atako: Åakon al la nigra reÄo! eterna Åako; Åako (aÅ Åak!) [â¦] mato (aÅ mat!) [7]; oni signas Åakon per pluso: T:g7+. mato

1. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, Letero al Th. Thorsteinsson, 1910, O.V. p. 522
2. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Äapitro VIII
3. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Kvina
4. Garbhan MacAoidh: MultvizaÄa futbalo, Monato, 2004/06, p. 18
5. Anatoli Ionesov: Perlo Äe la Silka Vojo, Monato, 2006/08, p. 17
6. Edmund Grimley Evans: Pri edukado de geniuloj, Monato, 2007/12, p. 24
7. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 2. Vortuzo

serÄi 'ŝakludo'

[sxak.0ludo]

: Kombinacia surtabla ludo, devenanta verÅajne el Hindujo, por du ludantoj (nomataj la blankulo kaj la nigrulo), havantaj po 16 siakolorajn diversspecajn figuretojn (Åakpecojn), kiujn ili laÅvice movas sur Åaktabulo celante mati la reÄon kontraÅulan: en la albana Äefurbo Tirano okazis la finala monda Åakluda matÄo por virinoj [8]; ekde septembro Åakludo fariÄos studobjekto en minimume dek elementaj lernejoj en Albanio [9].

8. Bardhyl Selimi: Åak-Åoko por GorbaÄov, Monato, 2012/04, p. 14
9. Bardhyl Selimi: Projekto Kasparov, Monato, 2014/06, p. 11

serÄi 'ŝakpeco'

[sxak.0peco]

: Äiu el la 16 blankaj aÅ 16 nigraj pecoj, uzataj en Åakludo: 8+8 peonoj kaj 8+8 figuroj: Äiu ludanto havas sian aron de 16 Åakpecoj de 6 specoj [10].

10. Vikipedio, Åakpeco

serÄi 'ŝaktabulo'

[sxak.0tabulo]

: Kvadrata tabulo por ludi Åakon, dispartigita en 8 horizontalojn kaj 8 vertikalojn, kies interkrucado formas 64 kvadratajn fakojn: la lando Gosen havis aspekton de grandega Åaka tabulo, kies verdaj kaj flavaj kvadratoj estis desegnitaj per la koloro de l' grenoj kaj de l' palmoj, kreskantaj sur la limoj [11]; rafinitaj iroj sur la Åaka tabulo ^BdV; ili estas bagatelaj Åaksoldatoj, sur la granda Åaktabulo de la homaro ^Marta.

11. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Äapitro I