^*riĉ/a ^UV

1.

[ricx.0a.EKON]

(iu) Posedanta multajn havaĵojn, multan monon, multajn bienojn: Abram estis tre riĉa je brutoj, arĝento, kaj oro [1]; tiu homo fariĝis eksterordinare riĉa, kaj li havis multe da brutoj kaj sklavinojn kaj sklavojn kaj kamelojn kaj azenojn [2]; unu ŝajnigas sin riĉa, havante nenion, alia ŝajnigas sin malriĉa, havante grandan riĉecon [3]; kvankam vi estas riĉa, mi dubas, ĉu vi estas feliĉa [4]; la plej riĉa lando de la mondo ^FK . havi², posedi

2.

[ricx.0a.je_io]

(iu, io) Havanta multe da io ajn: li estas riĉa je scio kaj sperto; literaturo kun riĉaj provizoj da diversaj pensoj ^FK ; riĉa lingvo (da esprimoj); principo riĉa je konsekvencoj; riĉa je esperoj, je promesoj; ilia animo estos kiel akvoriĉa ĝardeno [5]; Kalifornio apartenas al la lokoj tre riĉaj kiel per mineraloj, tiel ankaŭ per produktaĵoj de la regno kreskaĵa ^FK .

3.

[ricx.0a.valora]

Multvalora, konvena por riĉa homo: Marta ĵetis ĉirkaÅ­rigardon sur la riĉajn vestojn de la virino ^Marta ; ŝi vidis unu sinjorinon, tre riĉe vestitan [6]; [li] aĉetis por ŝi riĉan bienon en la ĉirkaÅ­aĵoj de Parizo ^FK ; mi estis ĉambristino en riĉaj domoj ^IK ; granda, moda kaj riĉa magazeno ^Marta ; plene ŝarĝitaj per riĉaj akiroj ^FK . kara³, luksa, multekosta, multvalora

4.

[ricx.0a.abunda]

(io) Multnombra, abunda: riĉa havo [7] ^Ifigenio ; riĉa meblaro; riĉa sperto; tiuj semoj alportis riĉan rikolton [8] [9]; studado, […] por doni riĉajn fruktojn, bezonas trankvilecon ^Marta ; vesto […] kun riĉa garnituro da kremkoloraj puntoj ^FK ; post dekkvin minutoj aperis riĉa ŝvitado, la infano falis en sanan dormon kaj povis denove libere spiri ^FK . abunda, malmanka, superŝuti

Stato de abundo da mono, da havaĵoj aÅ­ da ajna enhavo: feliĉo kaj riĉo envion elvokas ^PrV ; ne helpos riĉo en la tago de kolero [10]; altanima knabino proponas al li sian tutan riĉon da […] amo [11]. la iama ĉefministro de Libano, Al-Hariri, […] fariĝis milionulo, sed liaj riĉoj ne restis en Libano kaj la lando apenaÅ­ profitis de liaj projektoj [12]; spirita riĉo ne akireblas en kursejo aÅ­ sur foirego [13]. poŝo ²

Tre valora havaĵo: da mono kaj riĉaĵo mi liveros al vi tiom, kiom vi povos porti [14]; ŝi posedas dek kvin milojn, grandan riĉaĵon ^IK ; kun granda riĉaĵo vi reiras nun al viaj tendoj, kaj kun tre granda brutaro, kun arĝento kaj kun oro kaj kun kupro kaj kun fero, kaj kun tre multe da vestoj [15]; la arboj portos siajn fruktojn, la figarbo kaj vinberujo donos sian riĉaĵon [16]; ili nutras sin per la riĉaĵo de la maro [17]; kelkaj formoj, kiuj ŝajnis al mi riĉaĵo, montriĝis nun en la praktiko senbezona balasto, tiel ekzemple mi devis forĵeti kelkajn nebezonajn sufiksojn ^VivZam .

Riĉo: la riĉeco de tiu ĉi homo estas granda [18]; la reĝo Salomono superis ĉiujn reĝojn de la tero per riĉeco kaj per saĝeco [19]; kontenteco estas pli bona ol riĉeco ^PrV ; riĉeco estas frato de fiereco ^PrV ; [li] parolis pri la kolorriĉeco de Italujo [20]; en diverseco troviĝas kultura riĉeco [21].

(tr)

Abunde havigi valoraĵojn, enhavon: maldiligenta mano malriĉigas, sed mano de diligentuloj riĉigas [22]; se lin favoros la sorto, li povas trovi oficon, kiu riĉigos lin [23]; multaj politikistoj sukcesas sin ege riĉigi [24]; riĉigi siajn sciojn ^FK ; riĉigadi la lingvon per novaj vortoj [25].

(ntr)

Ekhavi pli da mono, da valoraĵoj, da enhavo: kiu frue leviĝas, facile riĉiĝas ^PrV ; per honesta vivo estas tre malfacile riĉiĝi ^FK ; de legado sen atento ne riĉiĝas la prudento ^PrV ; nia lingvo havos la plenan eblon […] konstante riĉiĝadi [26].

Homo kiu havas multan monon, multajn posedaĵojn: la riĉulo havas multe da mono [27]; la riĉulo havis tre multe da ŝafoj kaj da bovoj [28]; mono fluas al riĉulo, batoj al malriĉulo ^PrV ; estas pli facile por kamelo iri tra trueton de kudrilo, ol por riĉulo eniri en la regnon de Dio [29]; la subaĉetado de aŭtoritatoj estis kutima principo inter la riĉuloj de la epoko [30].

1.

[ricx.mal0a.EKON]

Posedanta malmulte da valora havaĵo: malriĉa vilaĝa virino [31]; mi estas mizera kaj malriĉa [32]; plej malriĉa almozulo [33]; li havis belegajn longajn harojn, sed malriĉajn vestojn [34]; malriĉa urbana domo [35]; malriĉa kiel muso preĝeja ^PrV . senmona

2.

[Mankas mrk por aldoni tradukojn]

Posedanta malmulte da io ajn: feliĉaj estas la malriĉaj en spirito [36]; kulture kaj socie […] malriĉa [37]; [li] plendas pri la aktuala stato de la faka lingvo, kiu laŭ li malriĉas kompare kun la poezia [38].

Malabundo, manko je mono, havaĵoj, enhavo: pereo por la malriĉuloj estas ilia malriĉo [39]; oni sentas tian mankon kaj malriĉon, se neniu ion diras ĉetombe [40]; senkleraj homoj povas nur malbone kaj rande partopreni socian vivon: ili ne povas defendi siajn rajtojn kaj plej ofte restas en senelira malriĉo [41].

Malriĉo: lia sorto estis sperti malsaton kaj malvarmon, la premon kaj mizeron de malriĉeco [42]; bonklasaj homoj, kiuj falis en malriĉecon [43]; malriĉeco ne estas malvirto ^PrV .

(tr)

Parte aŭ tute senigi je havaĵoj, je enhavo: donado de almozoj neniam malriĉigas ^PrV ; inflaciego malriĉigis la popolon kaj la politika sistemo estis nestabila [44]; la malapero de iu ajn lingvo malriĉigas – kulture kaj eĉ science – la homaron [45]. senhavigi

(ntr)

Ekhavi malpli da mono, da valoraĵoj, da enhavo: se via frato malriĉiĝos kaj lia brako malfortiĝos apud vi, tiam subtenu lin [46]; Eminjon la onklino […] pelis al laborado tuj kiam ili malriĉiĝis ^Marta . senhaviĝi

Homo, kiu ne havas sufiĉan monon, sufiĉan havaĵon: la malriĉulo havis nenion, krom unu malgranda ŝafeto, kiun li aĉetis kaj nutris [47]; vendu ĉion, kion vi posedas, kaj disdonu al malriĉuloj [48]; malriĉulo parencojn ne havas ^PrV .

Prezentanta fortajn kaj abundajn esprimojn: „mi ĝojas akcepti viziton“, la junulo diris kun fajna esprimriĉa mieno [49]; eleganta prozo, kiu uzas ĉiujn rimedojn de nia lingvo por esprimoriĉa, suka teksto [50]; [ŝi] havis grandajn, esprimriĉajn okulojn, sed honteman, senteman buŝon [51]. suka³

Homo rapide riĉiĝinta, ofte rigardata kiel nekonvene arogema aŭ elmontrema: ni lin suspektas pri novriĉula pozici', ĉar [edzin'] aspektas kiel juvelekspozici' [52]; konversacii kun anoj de la alta socio – ne la kreskanta socio de novriĉuloj, sed la antikva aristokrataro de angla deveno [53]; la nova konstitucio ne kontentigis la novriĉulojn: daŭre la ekonomia sistemo ne ebligis liberan pluinvestadon kaj pliriĉigadon [54]. parvenuo