⁴redukt/i ^JED

(tr)

1.

[redukt.0i.malgrandigi]

Malgrandigi laŭ dimensio aŭ nombro: redukti desegnon; redukti la horojn de laboro, la nombron de la laboristoj; redukti siajn elspezojn, pretendojn; redukti la programon; [li] reduktis la tutan sumon de la homaj ideoj al ĉirkaŭ 500 fundamentaj (kp abstraktigi) ^FK ; redukti impostojn kaj rekte ŝarĝi homojn per la kromaj kostoj de servoj [1]; nun universitatoj reduktas provizon pri la angla kaj koncentriĝas pri aliaj fakoj [2]; la produktado de Bulgario kaj Rumanio reduktiĝis je 25 - 30 procentoj [3]; redukto de ŝuld-elspezoj [4]; kun enkonduko de komputiloj en redakcioj oni prognozis drastan redukton de foruzado de papero [5]; Tuvalo volas engaĝi sin por internaciaj kontraktoj pri reduktado de la venenaj gasoj, kiuj kaŭzas surteran varmiĝon [6]. limigi

2.

[redukt.0i.KEM]

(per ĥemia reakcio) Akceptigi elektronojn al jonoj aŭ atomoj, ekz-e izolante metalon el ĝia kombinaĵo aŭ oksigenon el oksido: redukti anjonojn ĉe la katodo [7]. elektrolizi, redoksa

3.

[redukt.0i.FIG]

(figure) Alkonduki al malpli bona aŭ malpli libera stato: la regno estis reduktita al stato de rusa provinco; redukti iun al silento, al mizero; li sukcesis redukti min al objektino [8]; ĉio kune reduktis Benzo’n al kompatinda stato [9]; ŝi reduktis la materialon de la homa lingvo al dekduo da gestoj, kiujn Aleksandro provis diveni kun ne tre granda sukceso [10]. degradi, dekadencigi, dekumi, mallevi, limigi², restrikti, senvalorigi

1.

[Mankas mrk por aldoni tradukojn]

Ago redukti; ties rezulto: damaĝredukto [11]; redukto de ŝuldoj [12]; redukto de la pezo [13]; redukto de doloroj [14]; redukto de karbon-dioksida ellaso je 1,46 miliardoj da tunoj [15]; ruslingva esperantisto devas aparte klopodi por ne apliki […] vokal-redukton, kiam li parolas en la Internacia Lingvo [16]; kiam ĉi-lasta verkis plian tekston pri [siaj personaj spertoj], mi postulis redukton, forstrekon de multaj diraĵoj, kaj kompletan ellason de ĉio, kio odoris je ‚persona atesto‘ [17].

2.

[redukt.0o.KEM]

Ĥemia reakcio, en kiu jono aŭ atomo akceptas elektrono(j)n, ekz-e redukto de metaloksido per hidrogeno: la fotosinteza reakcio estas dividebla en du duonreakcioj de oksidado kaj redukto [18].

1.

[redukt.0ebla.KOMUNE]

Tia, ke eblas ĝin redukti: iuj pensas, ke […] ĉiu gramatika problemo estas reduktebla al [la fundamenta gramatiko] [19]; li elpensis kaj fabrikis la redukteblan plastan faluson, kiun li povis kunporti enpoŝe [20].

2.

[redukt.0ebla.MAT]

a)

[redukt.0ebla.frakcio]

^MatVort reduktebla frakcio, polinomo, ekvacio.

b)

[redukt.0ebla.enringo]

[21] (p.p. elemento en ringo) Tia, ke eblas ĝin egaligi al produto de du neinversigeblaj elementoj: en la ringo de entjeroj 10 estas reduktebla (10 = 5×2), sed 7 ne estas.

Rim.: Tiu derivaĵo pravigus la uzon de „redukti“ por nomi serĉadon de la koncernaj neinversigeblaj faktoroj, sed ŝajnas, ke la preferata metaforo estas „malkomponi en faktorojn“.

[redukt.0ismo.FIL]

Strebo al plena klarigo de io per la nura funkciado de ĝiaj eroj: ne tre surprize, sociaj antropologoj akuzas la evoluistojn pri reduktismo [22]. analizo

1.

[redukt.ne0ebla.KOMUNE]

Tia, ke ne eblas ĝin redukti.

2.

[redukt.ne0ebla.MAT]

^MatVort Ne reduktebla: se la numeratoro kaj denominatoro de frakcio estas primaj inter si, la frakcio estas nereduktebla; en integra ringo, la primoj estas neredukteblaj; en iuj ringoj, ekz-e en la ringo de entjeroj, nereduktebleco sinonimas kun primeco.

Malaltigo de prezo: malgraŭ prezredukto ni decidis duobligi verkistan honorarion [23]; la kalkulado de la eldonejo estas tre rigora kaj strikta kaj ne permesas tro grandan spacon por prezredukto [24]; la prezredukto por malpli da tranoktoj plej ofte ne povas esti proporcia, ĉar la organizantoj ja kutime mendas tutan pakaĵon de tranoktoj por ricevi favoran prezon [25]. rabato

^MatVort

Maniero pruvi propozicion, uzante la fakton, ke se oni konsideras ĝin falsa, oni povas per tio pruvi rezultojn, kiuj estas konataj kiel falsaj.