*lim/o PV
*limo
- 1.
- Loko, kie finiĝas iu difinita spaco: limo de kampo, arbaro, vojaĝo; kaj ili komencis petegi lin, ke li foriru el iliaj limoj [1]; sur la okcidenta limo la faraono ekvidis du armeojn, sin preparantajn al la batalo [2]; elveturante el la limoj de nia patrujo, ni ordinare ne havas la eblon kompreniĝadi kun similaj al ni homoj FK ; ĉie lingvaj limoj baras la vojojn inter la popoloj. bordo, rando
- 2.
- Momento, kiam finiĝas iu difinita tempo: morgaŭ estas la lasta limo de mia libertempo.
- 3.
- (figure) Punkto, kie finiĝas fizika aŭ morala povo: esti ĉe la limo de sia pacienco; meti limojn al siaj elspezoj; transpaŝi la limojn de siaj fortoj, de sia povo, de deco, de permesata polemiko; ĉar ili rekonas la limojn de siaj pretendataj povoj, ili elektas ignori la situacion [3]; li fariĝadis tute sovaĝa kaj petola kaj transiradis ĉiajn limojn BdV (estis tute senmodera); ekzistas genetika limo por la daŭrigo de la vivo [4]; Usono baldaŭ forgesis la „ruĝajn limojn“ difinitajn de Obama [5].
- 4.
- (arkaismo) [6]infimo, supremo.
1.
La Nova Testamento, S. Marko 5:17
2. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro 23a
3. Monato, Paul Gubbins: Facilas priskribi, malfacilas preskribi
4. Monato, Jorge Montanari: Telomero: ĉu rimedo kontraŭ kancero?
5. Monato, Jomo Ipfelkofer: Ne interveni signifas ne solvi
6. Raoul Bricard: Matematika Terminaro kaj Krestomatio, p. 17
2. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro 23a
3. Monato, Paul Gubbins: Facilas priskribi, malfacilas preskribi
4. Monato, Jorge Montanari: Telomero: ĉu rimedo kontraŭ kancero?
5. Monato, Jomo Ipfelkofer: Ne interveni signifas ne solvi
6. Raoul Bricard: Matematika Terminaro kaj Krestomatio, p. 17
- angle:
- limit 1. boundary
- beloruse:
- мяжа, граніца, ліміт
- ĉeĥe:
- hranice, limit, mez, předěl
- ĉine:
- 3. 畛 [zhěn], 涯 [yá], 止境 [zhǐjìng]
- france:
- limite
- germane:
- 1. Grenze 2. Zeitpunkt, Termin 3. Grenze, Rand 4. Grenzwert
- hispane:
- límite
- hungare:
- határérték 1. határ 2. határidő 3. határ
- indonezie:
- batas 1. sempadan 4. limit
- japane:
- 境界 [けいかい], 境 [さかい], 端 [たん], 果て [はて], 国境 [こっきょう], 限界 [げんかい], 限度 [げんど], 極限 [きょくげん], 期限 [きげん]
- nederlande:
- 1. grens, rand 2. termijn 3. rand
- pole:
- kres 1. granica 2. termin 3. kres
- portugale:
- limite 1. limite, fronteira, borda 2. término 3. limite
- ruse:
- граница 1. граница 2. срок 3. предел
- slovake:
- hranica, limit, medza
- tibete:
- ས་མཚམས་
- ukraine:
- межа, границя, рубіж, кордон
lima
- Rilata al limo; konsistiganta limon; estanta ĉe limo: Polujon tutan aŭ nur liman pecon? Hamlet ; la polico, limaj gardistoj kaj kelke da regulaj regimentoj […] sufiĉis por konservi ordon [7]; taĉmento direktis sin laŭ la lima vojo, kiu kondukas al la valo [8]; sur la lima punkto inter sano kaj malsano [9].
7.
B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro 17a
8. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 13:18
9. Monato, Mu Binghua: Pezaj enlandaj ŝarĝoj por la registaro
8. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 13:18
9. Monato, Mu Binghua: Pezaj enlandaj ŝarĝoj por la registaro
- angle:
- boundary, bounding
- beloruse:
- межавы, гранічны, пагранічны
- ĉeĥe:
- hraniční, mezní, pohraniční
- ĉine:
- 毗邻 [pílín], 毗鄰 [pílín]
- france:
- limitatif, limitrophe
- germane:
- angrenzend, begrenzend, eine Grenze bildend, grenzwertig
- hungare:
- határos, határ-
- indonezie:
- terbatas
- japane:
- 境界の [きょうかいの]
- pole:
- graniczny
- portugale:
- limitante, fronteiriço
- ruse:
- граничный, пограничный
- slovake:
- hraničný, medzný, pohraničný
- ukraine:
- граничний
limi
(x)
(io)
(io)
- 1.
- Esti limo, signo de limo de, formi mem la limon de: rivero, muro limas la bienon; al la provinco limas montaro; Jordan limas sur la flanko orienta [10]; Rusio estas la plej granda lando en la mondo kaj do limas multajn aliajn, ekzemple Norvegion en Eŭropo, Japanion en Azio kaj eĉ Usonon en alia kontinento [11]; malantaŭ la domo, profunda akvofosaĵo limas kun ĝardeno kaj najbara tereno nordflanke [12]; la lerna jaro limas sin per 10 monatoj FK .
- 2.
- randi
10.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Josuo 18:20
11. Monato, Sergeo Jurjiĉ: Necesas senlima pacienco
12. Máire NicAoidh: Ĝardenumi, Monato, 2000/04, p. 20
11. Monato, Sergeo Jurjiĉ: Necesas senlima pacienco
12. Máire NicAoidh: Ĝardenumi, Monato, 2000/04, p. 20
- angle:
- bound, be a boundary of
- beloruse:
- межаваць, абмяжоўваць (сабой)
- ĉeĥe:
- být na hranici, hraničit, ohraničit, sousedit
- ĉine:
- 限 [xiàn]
- france:
- limiter (former la limite de), former la limite (de)
- germane:
- begrenzen 1. angrenzen, eine Grenze bilden 2. grenzen an
- hungare:
- határol 1. határol, határos
- indonezie:
- 1. berbatas
- japane:
- 境界をつける [きょうかいをつける], 境をなす [さかいをなす]
- nederlande:
- grenzen
- pole:
- 1. graniczyć
- portugale:
- limitar
- ruse:
- граничить, ограничивать (собой)
- slovake:
- hraničiť, ohraničiť, susediť
- ukraine:
- межувати, граничити, прилягати, торкатися
*limigi [13]
(tr)
- 1.
- (iu) Fiksi, difini, montri per iu signo la limon de: delegitaro komisiita por limigi la novan teritorion; limigi parkon per muro, terenon per flagoj.
- 2.
- (figure) (iu aŭ io) Fiksi, haltige difini la disvastecon, la disvolviĝon de iu afero materia aŭ morala; malhelpi troan vastiĝon de io: limigi siajn penojn, sian esperon, sian ambicion; la homaj fortoj estas limigitaj; limigi la daŭron de la diskutado; mi longan tempon limigadis min nur per revado kaj nevola meditado FK ; mi limigas min nur per tio, ke mi donos klarigon proksimuman, ne garantiante, ke mia klarigo taŭgos por ĉiuj okazoj (kontentiĝi); [14]; pro manko de loko mi limigas min je la plej necesaZ ; montoj limigas la vidon; delegito kun limigitaj povoj; la statutoj limigas la rolon, aŭtoritaton de la direktoro; la tuta demando limigas sin (limiĝas) al jenoZ ; limigado de la armado. redukti
- 3.
- (io)limi
Rim.:
Kvankam limigi1 kaj
limigi2 estas tradiciaj kaj eĉ
Fundamentaj, ili tamen malakordas kun la moderna signifo de la
sufikso -ig: limigante ion oni ne faras ĝin limo — oni ĝin
provizas je limo (do, limigi1
signifas „limizi“), aŭ aplikas, efektivigas limon (do,
limigi2 pli taŭge estus esprimebla per
„limumi“). [Sergio Pokrovskij]
13.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Universala Vortaro,
lim'ig'
14. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 12. Adverboj kaj konjunkcioj
14. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 12. Adverboj kaj konjunkcioj
- angle:
- limit, circumscribe
- beloruse:
- абмяжоўваць
- ĉeĥe:
- limitovat, ohraničit, omezit
- ĉine:
- 底止 [dǐzhǐ], 限 [xiàn], 紧缩的 [jǐnsuōdí], 緊縮的 [jǐnsuōdí], 節制 [jiézhì], 节制 [jiézhì]
- france:
- limiter (fixer la limite de), fixer la limite (de)
- germane:
- begrenzen, beschränken, einschränken
- hispane:
- limitar
- hungare:
- 1. behatárol 2. korlátoz
- indonezie:
- membatasi
- japane:
- 境界をつける [きょうかいをつける], 制限する [せいげんする], 限定する [げんていする], 限る [かぎる]
- nederlande:
- begrenzen, afbakenen
- pole:
- 1. wytyczać
- portugale:
- 1. demarcar, delimitar 2. limitar, restringir
- ruse:
- ограничивать, ограничить
- slovake:
- medze, označiť hranicu, stanoviť, určiť
- ukraine:
- обмежувати, визначати межу, визначати кордон
limiĝi
- Esence konsisti el, ne esti pli ampleksa ol: ĉiuj liaj pretendoj limiĝas je la edziĝ-permeso; la flankaj galerioj […] limiĝis per la muro, kiu estis ĉe la domo por la galerioj ĉirkaŭe, por ke ili estu kunigitaj inter si [15]; lia influo ne limiĝis al la kristana medio [16]; ni limiĝis je la lernado de multaj nacilingvoj aŭ de unu „nesurdula“ pontolingvo [17]; la kilovata kompenso limiĝis al ĉirkaŭ 54 cendoj [18].
15.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeĥezkel 41:6
16. Monato, Kimura Goro Christoph: Utimura Kanzo antaŭ 150 jaroj naskiĝis
17. Monato, Roberto Pigro: Vortaro intuicia, horizonto internacia
18. Monato, Franz-Georg Rössler: Sunelektraj kamparanoj
16. Monato, Kimura Goro Christoph: Utimura Kanzo antaŭ 150 jaroj naskiĝis
17. Monato, Roberto Pigro: Vortaro intuicia, horizonto internacia
18. Monato, Franz-Georg Rössler: Sunelektraj kamparanoj
- angle:
- be limited to, be bounded by
- beloruse:
- абмяжоўвацца
- france:
- se limiter (à)
- germane:
- begrenzt sein, beschränkt sein, eingeschränkt sein, sich begrenzen (auf), sich beschränken (auf), sich einschränken (auf)
- hungare:
- behatárolódik, korlátozódik, szorítkozik
- indonezie:
- dibatasi, berbatasan
- japane:
- 限られる [かぎられる]
- nederlande:
- zich beperken tot
- pole:
- składać się
- portugale:
- limitar-se, restringir-se, resumir-se
- ruse:
- ограничиваться, ограничиться
- ukraine:
- обмежуватися, задовольнятися
akvodislimo
- Linio de altaĵoj dividanta la flankojn, laŭ kiuj fluas la akvoj; alivorte, la limo inter najbaraj akvokolektaj basenoj.
- angle:
- watershed, water parting, divide
- beloruse:
- водападзел
- ĉeĥe:
- hranice mezi povodími, rozvodí
- ĉine:
- 分水岭 [fēnshuǐlǐng], 分水嶺 [fēnshuǐlǐng], 分水線 [fēnshuǐxiàn], 分水线 [fēnshuǐxiàn]
- france:
- ligne de partage des eaux
- germane:
- Wasserscheide
- hungare:
- vízválasztó
- indonezie:
- daerah aliran sungai, DAS
- pole:
- dział wodny
- portugale:
- divisor de águas
- ruse:
- водораздел
- slovake:
- hranica medzi povodiami, rozvodie
ĉirkaŭlimi
(tr)
- Ĉirkaŭi limante: herbejoj kaj marĉoj, ĉirkaŭlimitaj de altaj dunoj [19].
19.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Historio el la dunoj
- angle:
- surround
- beloruse:
- абмяжоўваць (вакол, кругам)
- ĉine:
- 围住 [wéizhù], 圍住 [wéizhù], 环抱 [huánbào], 環抱 [huánbào], 阹 [qū], 拥抱 [yǒngbào], 擁抱 [yǒngbào]
- france:
- délimiter (en entourant)
- germane:
- umranden, umschließen, umringen
- indonezie:
- mengepung, melingkungi, melingkari, mengelilingi, melengkungi
- pole:
- otaczać
- ruse:
- ограничивать (вокруг)
- ukraine:
- обмежовувати (навколо)
dislimi
(tr)
- Dupartigi, apartigi, disigi: dislimi la harojnZ (diskombante ilin laŭ rekta linio); Bosnio-Hercegovino situas sur la rompolinio kiu […] lastatempe dislimis la interes-zonojn de Rusio kaj de la okcidentaj potencoj [20].
20.
Hamza Baksić: La fino de la mondo komenciĝas en
Sarajevo, Monato, 1993/10, p. 8
- angle:
- divide, split
- beloruse:
- разьмяжоўваць, разьдзяляць
- ĉeĥe:
- rozhraničit
- ĉine:
- 解 [jiě], 隔 [gé]
- france:
- délimiter (en séparant), séparer (en traçant une limite)
- germane:
- teilen, zerschneiden, aufteilen
- hungare:
- elhatárol, szétválaszt, kettéoszt
- indonezie:
- membagi, membelah, memisahkan
- japane:
- 境目をつける [さかいめをつける], 分け目をつける [わけめをつける]
- nederlande:
- afbakenen
- pole:
- rozgraniczać
- portugale:
- delimitar, apartar, separar
- ruse:
- разграничить, разделить
- slovake:
- rozhraničiť
- ukraine:
- розділяти, розмежовувати
ĝislimi
(x)
21.
L. N. Tolstoj, trad. I. Maĉernis:
Kristanismo kaj Patriotismo, 1931
- angle:
- extend to
- beloruse:
- распасьцірацца, сягаць, дасягаць
- ĉine:
- 扩及 [kuòjí], 擴及 [kuòjí]
- france:
- confiner (à), friser (confiner à), toucher (confiner à)
- germane:
- grenzen (an), sich erstrecken (bis)
- hungare:
- terjed (elér), határos ĝis~is frenezon: őrültséggel volt határos.
- indonezie:
- mencapai batas
- japane:
- 達する [たっする]
- nederlande:
- reiken tot
- pole:
- osiągać
- portugale:
- tocar, chegar a
- ruse:
- простираться, достигать
landlimo
- Limo inter du landoj: fermi la landlimojn al la internacia trafiko; du cervoj saltadis apude kaj akompanis ilin ĝis la landlimo [22]; ĉe la landlimo li donas al ni […] pasporton [23]; ĉe landlimo inter pola kaj litva landoj, tiam regataj de rusa caro VivZam ; Vienanoj kaj Dresdenanoj simpatias, malgraŭ la landlimo VivZam ; Seborgo troviĝas apud la landlimo kun Francio kaj apud Mediteraneo [24]; Pogranicze estas fondita antaŭ 10 jaroj de kvar personoj sur terpeco apud la landlimo pol-litova-belorusia [25].
22.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Neĝa reĝino
23. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Turgardisto Ole
24. Thomas Eccardt: Urbeto aŭ sendependa lando?, Monato, 2000/05, p. 8
25. Zofia Banet-Fornalowa: Landlimoj sen limoj, Monato, 2000/10, p. 11
23. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Turgardisto Ole
24. Thomas Eccardt: Urbeto aŭ sendependa lando?, Monato, 2000/05, p. 8
25. Zofia Banet-Fornalowa: Landlimoj sen limoj, Monato, 2000/10, p. 11
- angle:
- national boundary, national border
- beloruse:
- мяжа, граніца
- ĉeĥe:
- hranice země, státu
- ĉine:
- 国界 [guójiè], 國界 [guójiè], 国境 [guójìng], 國境 [guójìng], 陲 [chuí]
- france:
- frontière
- germane:
- politische Grenze, Landesgrenze
- hungare:
- országhatár
- indonezie:
- perbatasan (negara)
- japane:
- 国境 [こっきょう]
- pole:
- granica państwa
- ruse:
- граница, государственная граница
- slovake:
- hranica krajiny
- ukraine:
- державний кордон
naskolimigo
templimo, limtempo
- Tempo dum kiu, aŭ momento antaŭ kiu oni devas fari ion: templimo de kambio, de konkurso, de valideco de fervoja bileto; li atendis sep tagojn ĝis la templimo, kiun difinis Samuel, sed Samuel ne venis en Gilgalon [27]; li malfruis la templimon, kiu estis destinita al li [28]; vi difinus por mi templimon kaj poste rememorus min [29]; difinita estas ja por la homo la limtempo sur la tero [30]; kun granda malfacileco la admiralo elpetis de ĝi limtempon de tri tagoj FK ; estas donita templimo de unu jaro [31]; kiam pasos la templimo, kaj la kreditoroj komencos vin viziti je preteksto honori vin, vi estos kiel cervo, persekutata de hundoj [32].
27.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 13:8
28. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Samuel 20:5
29. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 14:13
30. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 7:1
31. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Supo el kolbasaj bastonetoj
32. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro 8a
28. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Samuel 20:5
29. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 14:13
30. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 7:1
31. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Supo el kolbasaj bastonetoj
32. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro 8a
- angle:
- time limit, deadline
- beloruse:
- тэрмін
- ĉine:
- 期限 [qīxiàn], 限期 [xiànqī], 时限 [shíxiàn], 時限 [shíxiàn], 期满终止日期 [qīmǎnzhōngzhǐrìqī], 期滿終止日期 [qīmǎnzhōngzhǐrìqī]
- france:
- délai, limite (délai)
- germane:
- Abgabetag, Abgabedatum, Abgabetermin, Termin, Verfalltag, Verfalldatum, Verfallstermin, Gültigkeitsdatum
- hungare:
- határidő, időhatár
- indonezie:
- tenggat, batas waktu
- japane:
- 期限 [きげん]
- nederlande:
- limiet
- pole:
- termin
- portugale:
- prazo
- ruse:
- срок
- ukraine:
- (визначений) )термін, строк
senlima
- Havanta neniun limon: senlima multego [33]; senlima spaco [34], tempo, povo, fiero, konfido, universo [35], ĝojo [36], profundegaĵo [37]; senlime ami; li sentis en si senliman kuraĝon [38]; senlima teruro larĝigis ŝiajn pupilojn [39]; li ekvidis la senliman dezerton [40]. infinita, senfina.
33.
L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 4. Vortaroj
34. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, En la lasta tago
35. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Du fratoj
36. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Du fratoj
37. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro 16a
38. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro 5a
39. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro 16a
40. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro 20a
34. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, En la lasta tago
35. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Du fratoj
36. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Du fratoj
37. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro 16a
38. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro 5a
39. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro 16a
40. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro 20a
- angle:
- unlimited, limitless
- beloruse:
- бязьмежны, неабмежаваны
- ĉeĥe:
- bez hranic, bezmezný
- ĉine:
- 漫无边际 [mànwúbiānjì], 漫無邊際 [mànwúbiānjì], 无限 [wúxiàn], 無限 [wúxiàn], 无量 [wúliàng], 無量 [wúliàng], 无限制 [wúxiànzhì], 無限制 [wúxiànzhì]
- france:
- illimité
- germane:
- unbegrenzt
- hispane:
- ilimitado
- hungare:
- határtalan, korlátlan
- indonezie:
- tanpa batas, tak terbatas, tidak terbatas
- japane:
- 無限の [むげんの], 果てしない [はてしない], 限りない [かぎりない]
- nederlande:
- grenzeloos, onbeperkt
- pole:
- bezgraniczny
- portugale:
- ilimitado
- ruse:
- безграничный, неограниченный
- slovake:
- bez hraníc, bezhraničný, bezmedzný
- tibete:
- ཚད་མེད་པ་
- ukraine:
- безмежний, безкінечний, неозорий