Aldoni tradukojn al ReVo:

*rad/o

*rado

serĉi 'rado'
[rad.0o]
[rad.0o.TEK]
TEK Ronda disko turniĝanta ĉirkaŭ centra akso: li falis sub la radojn de veturanta vagonaro [1]; la sonado de bruantaj radoj [2]; la veturilo preskaŭ sensone rulas, ĉar la radoj estas […] vestitaj per kaŭĉukaj ringoj VojaĝImp ; la radoj turniĝas la ŝoveliloj venkas la kontraŭstaron de la akvo, la ŝipo veturas [3]; [tie] troviĝis granda rado, metita sur horizontala akso, kun multo da malgrandaj siteloj sur la ĉirkaŭo [4]; inter la bruantaj radoj de fabriko [5]; rompiĝos la kruĉo ĉe la fonto, kaj falos la rado en la puton (kp argano)) [6]; belegaj floroj tiel grandaj kiel muelradoj [7]; grandaj, kiel radoj de muelilo [8]; la justeco […] kondamnos vin nur al morto per la rado [9]; rado malbona knaras plej multe (kp barelo malplena) PrV ; ĵeti bastonon en la radon (malhelpi) PrV ; (figure) [esti] la kvina rado ĉe veturado PrV (tute seninflua, senutila); (figure) la rado (ŝanĝiĝoj) de la sorto; (figure) rado de doloro kaj de ĝojo en mia kor’ ruliĝas Ifigenio .
afrikanse:
wiel
albane:
rrotë
amhare:
ጎማ
angle:
wheel
arabe:
عجلة
armene:
Õ¡Õ¶Õ«Õ¾
azerbajĝane:
tam
beloruse:
кола
bengale:
চাকা
birme:
ဘီး
bosne:
kotača
bulgare:
колело
ĉeĥe:
kolo
dane:
muel~o: møllehjul.
estone:
rool
eÅ­ske:
gurpila
filipine:
gulong
france:
roue
galege:
roda
germane:
Rad muel~o: Mühlrad.
guĝarate:
વ્હીલ
haitie:
wou
hinde:
पहिया
hispane:
rueda
hungare:
kerék
indonezie:
roda
irlande:
roth
islande:
hjól
japane:
ホイール
jave:
setir
jide:
ראָד
jorube:
kẹkẹ
kanare:
ಚಕ್ರ
kartvele:
წინა
kazaĥe:
дөңгелек
kimre:
olwyn
kirgize:
дөңгөлөк
kmere:
កង់
koree:
휠
korsike:
ruota
kose:
ivili
kroate:
kotača
kurde:
teker
latine:
rotam
latve:
ritenis
laÅ­e:
ຂັບລົດ
litove:
ratų
makedone:
на тркала
malagase:
kodiarana
malaje:
roda
malajalame:
ചക്രം
malte:
rota
maorie:
wira
marate:
चाक
monge:
log
mongole:
дугуй
nederlande:
wiel, rad
nepale:
पाङ्ग्रा
njanĝe:
gudumu
okcidentfrise:
tsjil
panĝabe:
ਚੱਕਰ
paŝtue:
څرخ
pole:
koło muel~o: koło młyńskie.
portugale:
roda
ruande:
ipine
ruse:
колесо
samoe:
uili
sinde:
ڦيٿي
sinhale:
රෝද
skotgaele:
cuibhle
slovake:
koleso
slovene:
kolo
ŝone:
vhiri
sote:
pale
sunde:
gilinding
svahile:
gurudumu
svede:
hjul
taĝike:
чарх
taje:
ล้อ
tamile:
சக்கர
tatare:
тәгәрмәч
telugue:
చక్రం
tibete:
འཁོར་ལོ་
ukraine:
колеса
urdue:
وہیل
uzbeke:
g’ildirak
vjetname:
bánh xe
zulue:
sondo

radaro

serĉi 'radaro'
[rad.0aro]
[rad.0aro.TEK]
TEK Tuto de la radoj funkciigantaj aparaton:
a)
[rad.0aro.veturilaj]
FERAUT Ĉiuj radoj kune, sur kiuj moviĝas veturilo.
b)
[rad.0aro.transmisia]
Ĉiuj radoj de transmisiilo, horloĝo ktp: ĉu vi devas movi viajn krurojn per radaroj [10]? (figure) ĵeti nur sableron en la radaron de la financa spekulado [11]; (figure) la sekreta radaro de la vivo [12].
HOM:radaro
10. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La Senĉesa Rakonto, La Urbo de Imperiestroj
11. Diversaj aŭtoroj: Le Monde diplomatique en Esperanto 2011-2013, Tri jarojn post la financa kraŝo
12. Diversaj aÅ­toroj: Le Monde diplomatique en Esperanto 2005-2007, Henry Ford, inspirinto de Adolf Hitler
beloruse:
колавы мэханізм, колы (усе ў транспартным сродку)
ĉeĥe:
radar, radiolokátor
france:
rouage
germane:
1.a Radsatz, Fahrwerk 1.b Getriebe, Räderwerk
hungare:
hajtómű, kerékhajtás
nederlande:
raderwerk
pole:
mechanizm z kół zębatych
ruse:
система колёс, колёсный механизм
slovake:
radar, rádiolokátor
ukraine:
радіолокатор, радар

radumi

serĉi 'radumi'
[rad.0umi]
(tr)
[rad.0umi.KOMUNE]
Torture mortigi iun, rompante al li membrojn kaj lasante lin kuŝi sur rado: li estis radumita sur la ĉefa placo en septembro 1602 [13]; la reprezentantoj de rezistmovado estis ekzekutitaj (unu senkapigita per lignotabulo kaj la alia radumita) [14].
beloruse:
калесаваць
ĉeĥe:
lámat kolem, mučit vplétáním do kola, umučit vpletením do kola
france:
rouer (supplicier), faire subir le supplice de la roue
germane:
rädern
hungare:
kerékbe tör
japane:
車裂きの刑に処する [しゃさきのけいにしょする]
nederlande:
radbraken
pole:
kołem łamać
ruse:
колесовать (казнить)
slovake:
lámať v kolese
ukraine:
колесувати

radradio

serĉi 'radradio'
[rad.0radio]
[rad.0radio.TEK]
TEK Radio de rado; spoko: kiel la aranĝo de radoj de veturilo: iliaj aksoj kaj aksingoj kaj radradioj kaj radrondoj, ĉio estis fandita [15]; kial la diaro de vi […] ne rompas en pecetojn la radiojn de via rado Hamlet !
beloruse:
сьпіца
ĉeĥe:
loukoť, paprsek kola
france:
rayon (de roue)
germane:
Speiche
hungare:
küllő
indonezie:
jari-jari
japane:
スポーク, や
nederlande:
spaak
pole:
szprycha
ruse:
спица
slovake:
spica

radrondo

serĉi 'radrondo'
[rad.0rondo]
[rad.0rondo.TEK]
TEK Cirkla ekstera parto de rado: iliaj radrondoj estis altaj [16]; cikloido estas la kurbo difinita per […] punktoj sur la radrondo de cirklo ruliĝanta laŭ rekto [17]. VD:nabo, radringo
beloruse:
вобад
ĉeĥe:
disk kola, obruč, okruží, ráfek kola
germane:
Felge
hungare:
keréktalp, kerékpánt, felni
indonezie:
pelek
japane:
リム, 外縁 [がいえん]
nederlande:
velg
pole:
obręcz koła, rachewka
ruse:
обод
slovake:
disk kolesa, obruč, okružie, ráfik kolesa
ukraine:
обід (колеса)

dentrado

serĉi 'dentrado'
[rad.dent0o]
[rad.dent0o.TEK]
TEK Rado, kies rondo estas provizita per dentoj: al iu krutega pinto de la Alpoj […] oni konstruis dentradan fervojon VaK ; la ŝipo sube moviĝas sur dentradaj reloj MortulŜip ; por la supreniĝo oni uzas nek dentradojn, nek dentrelojn, sed zigzagojn kaj rondojn [18]; (figure) ĉiu homo havas potencialon esti valora ano de la socio, tamen dume oni estas dentradoj en sistemo [19].
18. Marta Solís: Unika fervojo en Andoj, Monato, 2005/04, p. 20
19. Evgeni Georgiev: Piratoj hoj!, Monato, 2012/10, p. 10
beloruse:
зубчастае кола
ĉeĥe:
ozubené kolo
france:
roue dentée
germane:
Zahnrad
hispane:
rueda dentada
hungare:
fogaskerék
indonezie:
roda gigi
japane:
歯車 [はぐるま]
nederlande:
tandrad
pole:
koło zębate
ruse:
зубчатое колесо, шестерня, шестерёнка
slovake:
ozubené koleso
svede:
kugghjul

inertorado, inerciradoPIV1

serĉi 'inertorado'
serĉi 'inercirado'
[rad.inerto0o]
[rad.inerto0o.TEK]
TEK Peza rado, kies inerteco ebligas kontraŭstari momentajn rezistojn, reguligi rapidon kaj povas eĉ servi kiel ĉefa energifonto: la [kur]tapiŝon movas elektra motoro aŭ ĝi estas provizita per inercirado [20]; la akompanado imitas la radŝpinilon per daŭre turniĝaj sesdekononotaj figuroj de la dekstra mano, en la maldekstra mano oni aŭdas kvazaŭe la piedon, tretantan la pedalon por la inercirado [21].
beloruse:
махавік
france:
volant d'inertie
germane:
Schwungrad
hungare:
lendkerék
japane:
はずみ車 [はずみしゃ]
pole:
koło zamachowe
ruse:
маховик
ukraine:
махове колесо, маховик

padelrado

serĉi 'padelrado'
[rad.padel0o]
[rad.padel0o.TEK]
TEK Cirkla aranĝo de padeloj por transformi turniĝon al fluo aŭ fluon al turniĝo: simpla maŝino, konsistanta de padelrado kaj kliko [22]; du trogĉenoj elmarigis la nafton, tamen eblus aliaj metodoj: pumpiloj, rulbendoj, padelradoj [23]. TUT:muelilo, turbino, ventolilo, pumpilo.
beloruse:
лопасьцевае кола, крылатка
ĉeĥe:
kolo na spodní vodu, lopatkové kolo
france:
turbine
germane:
Flügelrad
hispane:
hélice
hungare:
lapátkerék
japane:
水車 [すいしゃ], 外輪 [がいりん], 外車 [がいしゃ]
nederlande:
schoepenrad
pole:
koło wodne
ruse:
лопастное колесо, крыльчатка, гребное колесо
slovake:
lopatkové koleso
svede:
skovelhjul, vattenhjul
ukraine:
лопатеве колесо

spektoradego

serĉi 'spektoradego'
[rad.spekto0ego]
[rad.spekto0ego.SPO]
SPO granda staranta rado en amuzparko, kiu turnas seĝojn aŭ vagonetojn, vidigante al la sursidantoj la ĉirkaŭaĵon: tie troviĝis ruĝa malgranda spekto-radego el aĉaj lignoj, bambuoj kaj ŝnuroj [24]; allogaĵoj estas krom spektoradego kaj onda fervojo ofte teatroprezentoj [25].
24. Hemmi Yô, trad. Doi ĉieko: Homoj manĝantaj, „manĝi rubmanĝaĵon“, p. 16a
25. Amuzparko - Vikipedio
beloruse:
кола агляду
bulgare:
виенско колело
france:
grande roue
germane:
Riesenrad
hungare:
óriáskerék
indonezie:
kincir raksasa, komidi putar
japane:
観覧車 [かんらんしゃ]
pole:
diabelski młyn
portugale:
roda-gigante
ruse:
колесо обозрения

spindelrado

serĉi 'spindelrado'
[rad.spindel0o]
[rad.spindel0o.TEK]
TEK Parto de transmisiilo en formo de spindelo, kun kaĝeto el du ĝis multaj dentoj aŭ stangetoj, turniĝanta orte al kronrado.

spindelrado (supre) kaj kronrado
CC-BY-SA-3.0  [26]
angle:
fusee
france:
fusée (horlogerie)
germane:
Spindelrad
japane:
均力車 [ひとしちからしゃ], 円錐滑車 [えんすいかっしゃ]
pole:
koło wrzeciona

ŝpinrado

serĉi 'ŝpinrado'
[rad.sxpin0o]
[rad.sxpin0o.TEKS]
TEKS La rado de radŝpinilo, metonimie ankaŭ la tuta aparato: la maljunulino sidis en sia domo kaj turnis ŝpinradon [27]; festofajroj en la formo de ŝpinrado [28]; kaverna fajrejo kaj ŝpinrado, ĉe kiu klinita oldulino […] sidis dorse al mi, silente ŝpinante [29].
27. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Paŝtistino de anseroj apud puto
28. Raita Pyhälä: Finnlando ― Somermeza festo en Seurasaari, Monato, 2017/06, p. 24
29. Sonja Lang: La Soleno
beloruse:
кола калаўрота
germane:
Rad eines Spinnrades
japane:
糸車 [いとぐるま]
pole:
kołowrotek
ukraine:
прядка

administraj notoj

spindel~o: Mankas dua fontindiko.
spindel~o: Mankas verkindiko en fonto.