^*kondiĉ/o ^UV

1.

[kondic1.0o.dependiga]

Cirkonstanco, fakto, de kiu dependas la efektiviĝo de io: en similaj okazoj la rapideco de l' agado estas la ĉefa kondiĉo de l' sukceso [1]; por ke lingvo internacia povu bone kaj regule progresadi […] estas plej necesa antaŭ ĉio unu kondiĉo: la ekzistado de klare difinita […] Fundamento de la lingvo [2]; ian neordinaran talenton aŭ perfektan povoscion de io, Marta posedis nenian el tiuj kondiĉoj ^Marta ; kuniĝis ĉiuj kondiĉoj por tremiga sento, kiu ekregis la plimulton da aŭskultanoj [3]. premiso

2.

[kondic1.0o.interkonsentitajxo]

Deviga interkonsentita aranĝo, de kies respekto dependas la valideco de kontrakto aŭ alia interkonsento: kambio […] kun 2 % da diskonto, konforme je viaj kondiĉoj [4]; li transdonis sian filinon al la lernejo, li metis la kondiĉon, ke oni ne instruu al ŝi la Kristanan religion [5]; lia riĉa mastro […] lin sendis, liginte lin per la kondiĉo, ke li ne edziĝos [6]; ĉu vi skribis al ŝi pri la kondiĉoj, kiujn mi metis? ― jes, kaj sinjorino la grafino ilin akceptis ^Marta ; sub la kondiĉo de malgranda alpago oni konsentis sendadi al ŝi tagmanĝojn ^Marta ; laŭ la kondiĉoj de nia duelo [7]. klaŭzo

3.

[kondic1.0o.cirkonstanco]

(plurale plejofte) Ekstera cirkonstanco, al kiu persono aŭ objekto estas submetata, kaj de kiu dependas lia aŭ ĝia stato: malgraŭ tiaj malfavoraj kondiĉoj en la sal-broma akvo de la Malviva Maro ekzistas vivaj kreitaĵoj [8]; li estas la plej malfeliĉa en la plej feliĉaj kondiĉoj [9]; en tiaj kondiĉoj oni povas fari neniajn projektojn [10]; ni ja havas la eblon plilongigi la kondiĉojn de la vivo [11]; vi revenos en pli bonaj kondiĉoj por fini la studaĵon [12]; samaj kondiĉoj, samaj superstiĉoj ^PrV .

4.

[kondic1.0o.KOMP]

^KompLeks En programlingvoj, bulea esprimo je kies valoro dependas (ne)plenumo de iuj agoj, precipe en seo kaj iteracio: buleaj esprimoj estas uzataj en kondiĉoj de diversaj disbranĉigaj ordonoj [13]; kondiĉe salti [14]; kondiĉa iteracio estas iteracia ordono, en kiu la okazigon de ripetoj de la iteraciata korpo kondiĉas bulea esprimo [15].

1.

[kondic1.0a.dependanta_de_0o]

Dependanta de kondiĉo: la kondiĉa proceduro por ŝanĝo estas rigida, laŭ artikolo 96 de la konstitucio nepras, ke aprobu pli ol du trionoj de ĉiuj membroj [16]; dungiĝo estas kondiĉa je ricevo de restad- kaj laborpermeso en Nederlando [17]; la interregistara interkonsento antaŭvidis kondiĉan liberigon de homoj el ambaŭ komunumoj [18].

2.

[kondic1.0a.esprimanta_0on]

Esprimanta kondiĉon: la modo kondiĉa: -us (vd kondicionalo) [19].

3.

[kondic1.0a.konvencia]

(arkaismo) Interkonsentita, konvencia: por la plimulto de la kulturaj popoloj estis enkondukita jam longe unu kondiĉa kolekto da mezuroj, unu kondiĉa alfabeto, unuj kondiĉaj muzikaj signoj [20]; prezentante pure kondiĉan rimedon de reciproka komunikiĝado, la lingvo internacia [funkcios] nur en tiu okazo, se ĉiuj uzos ĝin plene egale [21]; ni devas havi ankoraŭ provizan alfabeton por fremdaj sonoj […] kiel kondiĉa rimedo por esprimi klare kaj unuforme la sonojn ne trovatajn en nia lingvo [22].

[kondic1.0eke.KOMUNE]

Kun tiu kondiĉo, ke...: vi povos sendanĝere entrepreni la vojaĝon hejmen […], kondiĉe ke la vetero estos pli varma [23]; mi estis dungita, kondiĉe ke mi neniam plu faru skandalon [24]; la mastro […] donis al li ĉambron en la malantaŭa konstruaĵo, kondiĉe ke li ne montros sin [25]; [vi] estos kapabla legi ĉiujn verkojn, kondiĉe ke ili estas redaktitaj en la germana lingvo [26]. se, supoze ke

(tr)

1.

[kondic1.0i.meti_0on]

(iu) Meti kiel kondiĉon en kontrakto, trudi kiel kondiĉon: la arbitracio povas esti petata, aŭ kondiĉita per antaŭa traktato.

2.

[kondic1.0i.sekvigi_0on]

(io) Kuntreni, sekvigi kiel kondiĉon: la aliĝo al la societo kondiĉas la akcepton de ĝiaj statutoj; estas laÅ­ mi danĝere vidi ankaÅ­ interhoman toleremon kondiĉi iujn komunajn celojn: por mi, toleremo estas fundamenta valoro, ne derivebla de aliaj valoroj [27]. postuli², premisi

3.

[kondic1.0i.konsistigi_0on]

(io) Esti kondiĉo por: la estontecon kondiĉas la pasinteco [28]; la ebleco uzi la lingvon por komunikado estas kondiĉita de la fiziologia kapablo paroli-aÅ­di [29]; konvinki niajn K-dojn, ke iliaj volo, persisto kaj sindonemo kondiĉas grandparte la sukceson de nia movado [30]; tiun kulturon kondiĉas, unuflanke, la socia konsisto de la portanta kolektivo, aliflanke ĝia organiznivelo [31]; ĉie ajn regas mezkvalituloj sen entuziasmigaj ideoj, tion parte kondiĉas strukturo kaj celo de popolpartioj, kiuj volas ligi al si laÅ­eble grandan nombron da civitanoj [32]. influi, posttiri², rezultigi, sekvigi²

Rim.: Ĉi tiu senco ne aperas en PV kaj PIV-oj.

Kondiĉo necesa, sen kiu io dependa ne povas efektiviĝi: bona starto estas antaÅ­kondiĉo de sukcesplena celatingo [33]; estas erara la ofta opinio, ke troparolema homo posedas naturan antaÅ­kondiĉon por fariĝi oratoro [34]; severa disciplino kaj absoluta unueco, laÅ­ Zamenhof [estas] antaÅ­kondiĉoj por la progresigo de la lingvo [35]; scienca respondo al la supraj demandoj estas antaÅ­kondiĉo por ĝisfunda kompreno [36]; neperfortemo kaj sindonemo estas antaÅ­kondiĉoj de ama kaj amika rilato [37]. premiso²

[kondic1.sen0a.KOMUNE]

Nepra, absoluta, sen rezervo: [ili] sendas al mi promesojn senkondiĉajn kaj lernas la lingvon sen ia atendo [38]; ni postulas la plej baldaŭan kaj senkondiĉan konstruadon de l’ metropoliteno ^Metrop ; [tiun] geometrian inventon […] instruu […] al la junularo, kiel senkondiĉan veron [39]; ni postulu lian tujan kaj senkondiĉan liberigon [40]!

[kondic1.labor0o.POL]

Kondiĉo de ies laboro: daŭro, intenso, ekipaĵo influantaj la komfortecon kaj sekurecon de laborado: multaj laboristoj, kies laborkondiĉoj pliboniĝis, tion parte ŝuldas senscie al ŝi [41]; egaligi laborkondiĉojn en fabrikoj per internaciaj konvencioj [42]; post fajrego eksplodigita pro la abomenaj laborkondiĉoj, kaj kiu pereigis ankoraŭ kvin laboristojn, ili ne plu volis eniri la laborejojn [43].

^MatVort

(p.p. propozicioj `P` kaj `Q`) Diri, ke `Q` estas necesa kondiĉo por `P`, signifas, ke `P` implicas `Q`: necesa kondiĉo, por ke entjero estu dividebla per 4, estas, ke ĝi estu dividebla per 2. nur se

^MatVort

(p.p. propozicioj `P` kaj `Q`) Diri, ke P estas sufiĉa kondiĉo por `Q`, signifas, ke `P` implicas `Q`: sufiĉa kondiĉo, por ke entjero estu dividebla per 2, estas, ke ĝi estu dividebla per 4 (tamen tiu kondiĉo ne estas necesa, ĉar 6 estas dividebla per 2, kvankam ne per 4). se.

[kondic1.viv0o.POL]

Kondiĉo de ordinara vivado, influa elemento de la ĉirkaŭa medio: studi la vivkondiĉojn de la blinduloj [44]; nia civilizacio transformis nian medion kaj vivkondiĉojn [45]; Ludoviko akre sentis la ĝenon, kiun kaŭzis lia hebrea deveno kaj malfacilaj vivkondiĉoj de lia familio [46]; kio atendas lin en severaj vivkondiĉoj de la tundro [47]?