*koler/i UV koleraserÄi 'kolera' [koler.0a] [koler.0a.PSI] Sentanta fortan malkontenton kontraÅ iu aÅ io: ne aÅdigu vian voÄon antaÅ ni, Äar alie atakos vin koleraj homoj [1]; ili estas koleraj, kiel urso, de kiu oni forrabis la infanojn [2]; li fariÄis kolera kaj ĵetis al Åi la glason rekte en la vizaÄon [3]; la Äefepiskopo forlasis Åin kun koleraj vortoj [4]; li kun malmodesta spirito kaj koleraj okuloj [â¦] respondis [5]. kolera kiel cento da diabloj PrV . rabia3 1. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, JuÄistoj 18:252. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Samuel 17:83. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Malgranda Niko kaj granda Niko4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, SovaÄaj cignoj5. Kristiano, trad. J. PekaÅ: La Vivoj kaj Martiraj Mortoj de Sankta Venceslao kaj de lia Avino Sankta Ludmila, 1997 angle: angry, mad beloruse: злоÑнÑ, ÑаззлаванÑ, гнеÑÐ½Ñ ÄeÄ¥e: prchlivý, vznÄtlivý, zlostný Äine: æ¼æ [nÇonù], æ¤æ [fènnù], æ [qÃ], æ [chù] france: en colère germane: wütend, zornig indonezie: marah, berang, murka, gusar japane: æãã® [ãããã®], ç«è ¹ãã [ãã£ã·ããã], æã£ã¦ãã [ããã£ã¦ãã] latine: iratus malaje: marah nederlande: kwaad norvege: sint pole: rozzÅoszczony, rozgniewany, wkurzony (pot.), wpieniony (pot.) slovake: hnevlivý, prchký, zlostný tibete: རླུà½à¼à½£à½à¼à½à½¼à¼ ukraine: ÑеÑдиÑий, злий, гнÑвний, ÑоздÑаÑований *koleri serÄi 'koleri' [koler.0i] (x) [koler.0i.PSI] Senti fortan agiton de la animo kontraÅ iu, kiu ofendis aÅ malkontentigis nin: li koleras kaj insultas [6]; por ke la edzo nenion suspektu kaj ne koleru, Åi rapide buÄis kokidon [7]; la reÄo kaj precipe la princino koleris, ke simpla eksigita soldato venkis en la veto [8]; kion vi faras? ekkriis furioze la diablo, â ne koleru, Åi respondis, mi havis teruran sonÄon [9]; Moseo ekkoleris kontraÅ la militestroj [10]; Faraono koleris siajn sklavojn, kaj metis min en malliberejon [11]; unu pekis, kaj Vi volas koleri la tutan komunumon [12]? pri dolÄa vorto ne fieru, maldolÄan ne koleru PrV ; kiu koleras, tiu ne prosperas PrV . boli, eksplodi, incitiÄi, indigni, flamiÄi, furiozi, ÅaÅmi 6. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 317. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Du fratoj8. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Sesope oni trairas la tutan mondon9. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Tri oraj haroj de la diablo10. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Nombroj 31:1411. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 41:1012. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Nombroj 16:22 angle: to feel anger, be angry beloruse: гневаÑÑа, злаваÑÑ, ÑеÑдаваÑÑ ÄeÄ¥e: hnÄvat se, zlobit se Äine: æ france: être en colère, être en boule, être courroucé, être fâché, être en pétard, être en rogne, fulminer, rager germane: wütend sein, wüten, (jemandem) böse sein, zornig sein, zürnen hispane: enfadarse, entrar en cólera hungare: haragszik indonezie: marah, berang, murka, gusar japane: æã£ã¦ãã [ããã£ã¦ãã], è ¹ãç«ã¦ã¦ãã [ã¯ãããã¦ã¦ãã] nederlande: kwaad zijn, boos zijn pole: zÅoÅciÄ siÄ, gniewaÄ siÄ, wkurzaÄ siÄ (pot.), wpieniaÄ siÄ (pot.) ruse: ÑеÑдиÑÑÑÑ, злиÑÑÑÑ, гневаÑÑÑÑ slovake: hnevaÅ¥ sa, jedovaÅ¥ sa, ÄertiÅ¥ sa ukraine: гнÑваÑиÑÑ, злиÑиÑÑ, злоÑÑиÑиÑÑ, ÑеÑдиÑиÑÑ volapuke: vutön koleroserÄi 'kolero' [koler.0o] [koler.0o.PSI] Sento de tiu, kiu koleras: lia kolero longe daÅris [13]; vi tute ne estas Äentila, diris la feino sen kolero [14]; li ne portas longe la koleron kaj li tute ne estas venÄema [15]; la reÄino ektremis pro kolero [16]; sed la kolero de la reÄo cedis al nenio [17]; la fratinoj [â¦] paliÄis pro kolero [18]; en Äi tiu mallonga ekÄemo sonis obtuza kolero (vd frustro) kaj senfina doloro Marta ; en la brusto de Marta leviÄis ondo de flamanta indigno, de kaÅata kolero, de maldolÄa envio Marta ; malfacile spirante de kolero Marta ; via kolero nur dolÄigos al li la triumfon [19]; se li deziras serioze diskuti, necese estas, ke li unue detenu sian koleron [20]; en sia kolero ili mortigis viron [21]; la duko incitis sian koleron per la memoro de tiu abomeninda letero [22]; milda respondo kvietigas koleron [23]; per insulto kaj kolero ne klariÄas afero PrV ; kolero pravecon ne donas PrV . 13. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 3114. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 1915. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 4116. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, NeÄulino17. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, PaÅtistino de anseroj apud puto18. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Cindrulino19. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Dua20. Henri Vallienne: Äu li?, Äapitro Unua21. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 49:622. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Äapitro Dekdua23. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 15:1 afrikanse: woede albane: zemërimi amhare: áᣠangle: anger arabe: غضب armene: Õ¦Õ¡ÕµÖÕ¸ÖÕµÕ©Õ¨ azerbajÄane: hirs beloruse: злоба, злоÑÑÑÑ, Ð³Ð½ÐµÑ bengale: রাঠbirme: á¡áá»ááºáá±á«á bosne: bes ÄeÄ¥e: dopal, hnÄv, zlost Äine: ææ° [nùqì], 忾 [kà i], å¿¿ [fèn], æ¤ [fèn], ä¹æ° [wÅ«qì], æ¤æ [fènnù], 奰 [bì], æ« [fèi] dane: vrede estone: viha eÅske: haserrea filipine: galit france: colère, courroux, emportement, foudres (courroux), fureur, ire, rage, rogne galege: rabia germane: Wut, Zorn guÄarate: àªà«àª¸à«àª¸à« haitie: kòlè haÅse: fushi hinde: à¤à¥à¤°à¥à¤§ hungare: harag igbe: iwe indonezie: amarah, kemarahan, kemurkaan, kegusaran irlande: fearg islande: reiði japane: æã [ããã] jave: nesu jide: ק×ַס jorube: ibinu kanare: à²à³à²ª kartvele: á áá¡á®áá kazaÄ¥e: аÑÑ kimre: dicter kirgize: аÑÑÑланÑÑ kmere: ááá á¹á koree: ë¶ë ¸ korsike: còllera kose: umsindo kroate: ljutnja kurde: hêrs latve: dusmas laÅe: àºàº§àº²àº¡à»àºàº®à»àº²àº litove: pyktis makedone: гнев malagase: fahatezerana malaje: kemarahan malajalame: à´àµà´ªà´ malte: rabja maorie: riri marate: राठmonge: txoj kev chim siab mongole: ÑÑÑ Ñ Ð¸Ð»Ñн nederlande: boosheid, woede nepale: रिस njanÄe: mkwiyo okcidentfrise: lilkens panÄabe: à¨à©à©±à¨¸à© â paÅtue: ÙÙر pole: zÅoÅÄ, gniew ruande: uburakari ruse: злоба, злоÑÑÑ, гнев samoe: ita sinde: ڪاÙÚ sinhale: à¶à·à¶´à¶º skotgaele: feirg slovake: hnev, zloba slovene: jeza somale: cadho Åone: hasha sote: bohale svahile: hasira taÄike: Ñ Ð°Ñми taje: à¸à¸§à¸²à¸¡à¹à¸à¸£à¸ tamile: à®à¯à®ªà®¤à¯à®¤à¯ tatare: аÑÑ telugue: à°à±à°ªà° ukraine: гнÑв urdue: ØºØµÛ uzbeke: gâazab vjetname: tức giáºn volapuke: vut zulue: intukuthelo kolerigiserÄi 'kolerigi' [koler.0igi] (tr) [koler.0igi.PSI] Fari, ke iu koleru: li neniam donadis trinkmonon, tio Äi kolerigis la servanton [24]; Äu la pastraÄa babilaĵo povas kolerigi tian filozofon [25]? mi ne kuraÄis lin kolerigi, malobeante [26]; li estas freneza, mi ne lin kolerigu [27]; li konfuziÄis kaj tio kolerigis lin [28]; diskuti kontraÅ li lin neutile kolerigus [29]; Åin kolerigis, ke li tiel komprenis Åin [30]; Dion kolerigis, homojn ridigis PrV . Äagreni, furiozigi, inciti1, indignigi, iriti2, provoki 24. Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto25. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Kvina26. Henri Vallienne: Äu li?, Äapitro Sepa27. Henri Vallienne: Äu li?, Äapitro Unua28. I. S. Turgenjev, trad. Kazimierz Bein: Patroj kaj filoj, XV29. Henri Vallienne: Äu li?, Äapitro Dekdua30. I. S. Turgenjev, trad. Kazimierz Bein: Patroj kaj filoj, XVII angle: to anger beloruse: злаваÑÑ, ÑаззлоÑваÑÑ ÄeÄ¥e: dohÅát, dopálit, pohnÄvat, rozhnÄvat, rozzlobit Äine: æ¹ [rÄ], æ°äºº [qìrén] france: mettre en colère, mettre en boule, mettre en pétard, mettre en rogne, courroucer, fâcher, faire enrager (courroucer) germane: wütend machen, aufregen, zornig machen hungare: megharagÃt, felbosszant indonezie: memberangi, menggusari, memarahi, memurkai japane: æããã [ããããã] nederlande: kwaad maken pole: zÅoÅciÄ, gniewaÄ ruse: злиÑÑ, ÑеÑдиÑÑ slovake: rozhnevaÅ¥ ukraine: гнÑвиÑи, ÑеÑдиÑи, злиÑи, злоÑÑиÑи, лÑÑиÑи, дÑаÑÑваÑи, виводиÑи з Ñебе, бÑÑиÑи koleriÄiserÄi 'koleriĝi' [koler.0igxi] [koler.0igxi.PSI] Eksenti koleron: aÅdante tion, ili koleriÄis en la koro, kaj grincigis kontraÅ li siajn dentojn [31]; Åi komprenis, ruÄiÄis kaj iom koleriÄis [32]; li ne ÄagreniÄis, li nur koleriÄis, tio estas alia afero [33]; ho, mia dolÄa edzo, ne tiele koleriÄu kontraÅ la patrino de viaj filoj [34]; Aapo [â¦] koleriÄis subite, kaptis de la servistino la balailon kaj komencis per vigla mano rebalai la Äambregon [35]. 31. La Nova Testamento, La agoj 7:5432. Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, Dua Parto33. Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, Dua Parto34. H. A. Luyken: Pro IÅtar, Äapitro XVIII35. A. Kivi, trad. I. Ekström: Sep fratoj, 1947 angle: to become angry, lose one's temper beloruse: ÑазлаваÑÑа, ÑазгневаÑÑа Äine: ä¸ç« [shà nghuÇ], æ¼æ [nÇonù], åç« [mà ohuÇ], å¹è¡åçªç¼ [chuÄ«húzidèngyÇn], æ°æ¼ [qìnÇo], ååæ¥ [fÄhóujÃ], åç« [fÄhuÇ], åè¾æ° [fÄpÃqì], åè² [bià nsè], 大æ [dà inù], æ¿æ [jÄ«nù] france: se mettre en colère germane: in Wut geraten, zornig werden, erzürnen indonezie: memarah, memurka, menggusar japane: æã [ããã], è ¹ãç«ã¦ã [ã¯ãããã¦ã] pole: rozzÅoÅciÄ siÄ, rozgniewaÄ siÄ kolerema, koleriÄemaserÄi 'kolerema' serÄi 'koleriĝema' [koler.0ema] [koler.0ema.PSI] Facile koleranta: kolerema homo kaÅzas malpacon [36]; malpacema kaj kolerema edzino [37]; li estis [â¦] tiel koleriÄema, kvazaÅ li havus en si pipron kaj tabakon [38]; kun kolerema spirito mi naskiÄis [39]; se vi lin indulgos, li fariÄos ankoraÅ pli kolerema [40]; li estis aparte koleriÄema kaj kverelema [41]. 36. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 15:1837. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 21:1938. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Malgranda Niko kaj granda Niko39. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Historio40. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 19:1941. Lao She, trad. Wang Chongfang: Kamelo Åjangzi, 1988 angle: quick-tempered, bad-tempered, irascible beloruse: ÑаздÑажнÑлÑнÑ, злаÑÑлÑвÑ, гнÑÑлÑÐ²Ñ Äine: äºæå [èrgÄnzi] france: colérique, coléreux, emporté, irrascible, irritable germane: schnell durch die Decke, empfindlich, schnell zornig hungare: haragvó természetű, indulatos, kolerikus indonezie: pemarah (adj.) japane: æãã£ã½ã [ãããã£ã½ã], çæ°ãª [ããããª] nederlande: opvliegend pole: choleryczny, Åatwo wpadajÄ cy w gniew, Åatwo wpadajÄ cy w zÅoÅÄ ruse: ÑаздÑажиÑелÑнÑй ukraine: дÑаÑÑвливий, дÑаÑливий, дÑазливий, запалÑний koleretigiserÄi 'koleretigi' [koler.0etigi] [koler.0etigi.PSI] Piki2.a, inciteti: kuÅis en la rigardo [â¦] moko, malforta moko, kiu koleretigis, malkontentigis lin [42]. 42. Argus: Pro kio?, 1920 angle: to irritate, annoy beloruse: ÑаздÑажнÑÑÑ, нÑÑваваÑÑ, даймаÑÑ ÄeÄ¥e: pozlobit, Å¡kádlit Äine: é [dòu], æ¹ [rÄ] france: asticoter, embêter, provoquer (asticoter), taquiner, titiller (asticoter) germane: necken, ärgern, stipfen [sudgermane] hungare: neheztel indonezie: mengesalkan, menjengkelkan japane: æ°ãæªãããã [ãããããããã], ãã£ã¨ããã nederlande: plagen pole: denerwowaÄ ruse: ÑаздÑажаÑÑ slovake: doberaÅ¥ si, dobiedzaÅ¥ postkoleroserÄi 'postkolero' [koler.post0o] [43] [koler.post0o.PSI] Malafabla sento, kiu restas post kolero, rankoro: Fanny forviÅis la larmojn, kun ioma postkolero [44]. rankoro 43. E. Grosjean-Maupin: Plena Vortaro de Esperanto, post44. E. Ferber, trad. B. Fabo, red. F. Luin: Fanny, 2003 beloruse: гоÑÑÑ (паÑÑÐ»Ñ Ð³Ð½ÐµÐ²Ñ, злобÑ) Äine: æ¨æ [hènyì], æ¨å°¤ [yuà nyóu], èä¸å¾ [shÄbude] france: rancoeur germane: Groll, Verbitterung hungare: neheztelés indonezie: dendam japane: æ¨ã¿ [ããã¿], æ¨æ¨ [ãããã], éºæ¨ [ããã] pole: kac moralny (pot.) slovake: pomstychtivosÅ¥ ukraine: злопамâÑÑнÑÑÑÑ, злопамâÑÑÑÑво, злопамâÑÑливÑÑÑÑ, злоба senkoleriÄiserÄi 'senkoleriĝi' [koler.sen0igxi] (ntr) [koler.sen0igxi.PSI] TrankviliÄi; forlasi sian koleron: mi jam duoble mensogis, do Zukrula senkoleriÄis [45]. 45. Sándor Szathmári: VojaÄo al Kazohinio, Dekkvina Äapitro angle: to regain one's composure, calm down beloruse: ÑÑпакоÑÑÑа, заÑпакоÑÑÑа, ÑÑÑÑ Ð°Ð¼ÑÑÑÑÑа Äine: å¹³å¤ [pÃngfù] france: se calmer (après une colère), s'apaiser (après une colère), calmer sa colère germane: sich abregen, sich beruhigen hungare: megenyhül (harag után), kiengesztelÅdik indonezie: mereda (ttg marah), menenang japane: å¿ãåãã [ãããããããã], æ°åãè½ã¡çã [ãã¶ãããã¡ã¤ã] pole: uspokoiÄ siÄ ruse: ÑÑпокоиÑÑÑÑ administraj notoj