*trankvila
- 1.
- Agitata de neniaj zorgoj; plene libera de ĉiu ajn spirita eksciteco; havanta firman certecon pri si mem kaj ne sentanta timon pri la estonteco: estu trankvila, mia tuta ŝuldo estos pagita al vi baldaŭ [1]; vi estas trankvila pri via morgaŭa tago Marta ; konscienco trankvila estas bona dormilo PrV ; lasu min trankvila [2] [3] [4]; ŝia voĉo havis sonon certecan kaj trankvilan Marta ; almenaŭ morton havos mi trankvilan Ifigenio ; kiu vivas trankvile, vivas facile PrV ; li respondis trankvile kaj sentime; ne sciante, ĉu la lingvo ne subite aliiĝos, ni ne povus trankvile laboriZ ; ĉu mi trankvile tion ĉi toleru Ifigenio ? paco ĉiam ambaŭ la popolojn per bela krono ligu plej trankvile Hamlet . paca
- 2.
- (evitinde) Kvieta1: trankvila domoB ; akvo trankvila estas akvo danĝera PrV (Kp. kvieta akvo ŝiras la bordojn)B ; en trankvila vetero ĉiu remas sen danĝero PrV ; trankvila stela nokto kaj trankvila senlima maro FK ; en niaj kongresoj okazas ne ĉiam trankvilaj debatoj.
Rim.:
Trankvila diferencas de kvieta per tio, ke
ĝi koncernas la moralan, kaj kvieta la fizikan staton.
Sed, ĉar la animstato ofte modifas la eksteran aspekton de la
homo, kvieta povas ankaŭ havi iel moralan sencon kaj
taŭgi por malforta aŭ detenata emocio, kiu ne aperas sur la
vizaĝo.
Inverse, oni povas metafore uzi trankvila pri objektoj.
Tamen la derivitaj vortoj estas preskaŭ ĉiam uzataj
laŭ la propra senco.
1.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 25
2. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XII
3. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto kvara
4. Raymond Schwartz: La Stranga Butiko
2. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XII
3. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto kvara
4. Raymond Schwartz: La Stranga Butiko
- angle:
- tranquil, calm (adj), unworried
- beloruse:
- спакойны
- ĉeĥe:
- klidný, tichý
- ĉine:
- 恬 [tián], 閑靜 [xiánjìng], 闲静 [xiánjìng], 安宁 [ānníng], 安寧 [ānníng], 惺 [xīng], 清净 [qīngjìng], 清淨 [qīngjìng], 澹 [dàn], 静谧 [jìngmì], 靜謐 [jìngmì], 安静 [ānjìng], 安靜 [ānjìng], 心静 [xīnjìng], 心靜 [xīnjìng], 沉静 [chénjìng], 沉靜 [chénjìng], 坦然 [tǎnrán], 安然 [ānrán]
- france:
- tranquille
- germane:
- 1. ruhig, unbesorgt, unbekümmert lasu min ~a: lass mich in Ruhe. 2. ruhig, still, friedlich
- hispane:
- tranquilo
- hungare:
- nyugodt lasu min ~a: hagyj nyugton. kiu vivas ~e, vivas facile: fő a nyugalom. akvo ~a estas akvo danĝera: lassú víz partot mos.
- indonezie:
- tenang
- japane:
- 平静な [へいせいな], 落ち着いた [おちついた], 安らかな [やすらかな], 安心した [あんしんした]
- nederlande:
- 1. bedaard, gerust, kalm, op zijn gemak
- pole:
- cichy, spokojny, opanowany
- portugale:
- lasu min ~a: tranqüilo.
- ruse:
- спокойный
- slovake:
- pokojný, tichý
- tibete:
- ཁ་ཁར་སྡོད་
- ukraine:
- спокійний, тихий, смирний, сумирний
trankvilo
- 1.
- Trankvila animstato: lia koro neniam ĝuos trankvilon [5]; se per ia bona faro al vi trankvilon povas mi alporti, parolu Hamlet ; la infanoj donas al la homoj momenton de forgeso kaj trankvilo [6]; trovi trankvilon en la penso, ke...
- 2.
- (evitinde) Kvieto1: sur la kamparo regis trankvilo.
5.
B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro XI
6. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XXIII
6. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XXIII
- angle:
- tranquility, calm (noun)
- beloruse:
- спакой
- ĉeĥe:
- klid
- ĉine:
- 安宁 [ānníng], 安寧 [ānníng], 宁静 [níngjìng], 寧靜 [níngjìng]
- france:
- tranquillité
- hispane:
- tranquilidad
- hungare:
- nyugalom
- indonezie:
- ketenangan
- japane:
- 平静 [へいせい], 沈着 [ちんちゃく], 落ち着き [おちつき], 安心 [あんじん]
- nederlande:
- 1. bedaardheid, gerustheid, kalmte
- pole:
- bezpieczeństwo
- ruse:
- спокойствие, покой
- slovake:
- kľud, pokoj
- ukraine:
- спокій
trankvileco
- angle:
- tranquility, calmness
- beloruse:
- спакой
- ĉeĥe:
- klid, trankvilita
- ĉine:
- 宁静 [níngjìng], 寧靜 [níngjìng], 安宁 [ānníng], 安寧 [ānníng], 平常心 [píngchángxīn]
- hispane:
- tranquilidad
- hungare:
- nyugodtság
- indonezie:
- ketenangan
- japane:
- 平静さ [へいせいさ], 安らかさ [やすらかさ]
- pole:
- spokój
- ruse:
- спокойствие
- slovake:
- kľud, pokoj
- ukraine:
- спокій
*trankviligi
(tr)
- Igi iun aŭ ion trankvila1: trankviligi la malpaciencajn [7]; trankviligu por momento vian miron Hamlet ; trankviligi la ĉagrenon de iu; mi rapidos nun trankviligi la amikojn, kiuj atendas sopirante Ifigenio ; donu al li trankviligajn konsilojn; la bona virino trankviligis sian soifon [8]; mi trankviligis kaj kvietigis mian animon [9].
7.
B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro XI
8. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 15
9. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 131:2
8. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 15
9. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 131:2
- angle:
- calm (tr), calm down (tr)
- beloruse:
- супакойваць
- ĉeĥe:
- konejšit, uklidňovat
- ĉine:
- 鎮靜 [zhènjìng], 镇静 [zhènjìng]
- france:
- tranquilliser
- germane:
- beruhigen
- hispane:
- tranquilizar
- hungare:
- nyugtat, megnyugtat
- indonezie:
- menenangkan
- japane:
- 静める [しずめる], 落ち着かせる [おちつかせる], 安心させる [あんしんさせる]
- nederlande:
- geruststellen, kalmeren
- pole:
- ukoić, uspokajać
- ruse:
- успокаивать, успокоить
- slovake:
- ukľudniť, upokojiť, utíšiť
- ukraine:
- заспокоювати, утихомирювати
trankvilige
- En trankviliga maniero: „ne gravas,“ Oĵo diris trankvilige [10]; la vegetaĵoj efikas kune kun irado aparte trankvilige [11]; „tio estas nur optika fenomeno“, li diris trankvilige al si mem [12].
10.
L. Frank Baum (tr. Donald Broadribb): La Miksĉifona
Knabino de Oz
11. Esperanta Retradio (20 Majo 2020), Promeni feliĉigas
12. Hans-Georg Kaiser: SAT Kulturo, Malicaj kristnaskaj anĝeloj
11. Esperanta Retradio (20 Majo 2020), Promeni feliĉigas
12. Hans-Georg Kaiser: SAT Kulturo, Malicaj kristnaskaj anĝeloj
- angle:
- placatingly
- beloruse:
- супакойліва, супакойваючы
- ĉine:
- 具有鎮靜作用 [jùyǒuzhènjìngzuòyòng], 具有镇静作用 [jùyǒuzhènjìngzuòyòng]
- germane:
- beruhigend, beschwichtigend
- indonezie:
- dengan tenang
- pole:
- uspokajająco
trankviliĝi
(ntr)
- Fariĝi trankvila1: la princo trankviliĝis subite [13]; animo mia grade trankviliĝas Ifigenio ; ankaŭ inter tiuj popoloj vi ne trankviliĝos kaj ne estos ripozo por via piedo [14]; sufiĉe, trankviliĝu de l' batado, ho mia kor' VivZam .
13.
B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XIV
14. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Readmono 28:65
14. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Readmono 28:65
- angle:
- calm down (ntr)
- beloruse:
- супакойвацца
- ĉine:
- 放心 [fàngxīn], 平复 [píngfù], 平復 [píngfù]
- france:
- se calmer, se tranquilliser
- hispane:
- tranquilizarse
- hungare:
- megnyugszik
- indonezie:
- menenang
- japane:
- 静まる [しずまる], 落ち着く [おちつく], 安心する [あんしんする]
- nederlande:
- bedaren
- pole:
- ochłonąć
- ruse:
- успокаиваться, успокоиться
- ukraine:
- заспокоюватися, утихомирюватися
maltrankvila
- Sentanta moralan malkvieton kaj konsternan antaŭtimon: la du pastroj faris maltrankvilan movon [15]; maltrankvile demandi; ho mia kor', ne batu maltrankvile VivZam ; maltrankvilo regis ĉe la loĝantaro.
15.
B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro X
- angle:
- restless
- beloruse:
- беспакойлівы, неспакойны, трывожны
- ĉeĥe:
- neklidný, nepokojný, vzrušený
- ĉine:
- 忐忑不安 [tǎntèbùān], 不安 [bùān], 忪 [zhōng], 彸 [zhōng], 氉 [sào], 不安分 [bùānfen]
- france:
- énervé, inquiet, perturbé
- germane:
- unruhig
- hispane:
- intranquilo, inquieto
- hungare:
- nyugtalan, ideges
- indonezie:
- resah, gelisah, cemas, risau
- japane:
- 不安な [ふあんな], 落ち着かない [おちつかない], そわそわした
- nederlande:
- ongerust, onrustig, zenuwachtig
- pole:
- niespokojny, wzburzony
- ruse:
- беспокойный, неспокойный, тревожный
- slovake:
- nekľudný, nepokojný
- ukraine:
- неспокійний, тривожний
maltrankviligi
(tr)
- Fari maltrankvila: malbona antaŭsento virinon eble maltrankviligus Hamlet ; ne timu kaj ne maltrankviliĝu [16]; vere […] tio min maltrankviligas Hamlet .
16.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 44:8
- angle:
- worry (tr), make uneasy
- beloruse:
- непакоіць
- ĉeĥe:
- rozrušit, zneklidnit
- ĉine:
- 患 [huàn], 扰 [rǎo], 擾 [rǎo], 愀 [qiǎo]
- france:
- perturber, inquiéter, troubler
- germane:
- beunruhigen
- hispane:
- intranquilizar, inquietar
- hungare:
- nyugtalanít, idegesít
- indonezie:
- mencemaskan, menggelisahkan, meresahkan, merisaukan
- japane:
- 不安をいだかせる [ふあんをいだかせる], 心配させる [しんぱいさせる]
- nederlande:
- ongerust maken, verontrusten
- pole:
- niepokoić, zatrważać
- ruse:
- беспокоить
- slovake:
- znepokojiť
- ukraine:
- турбувати, непокоїти, тривожити, гризти