^*taks/i

(tr)

1.

Difini la valoron de iu aŭ io: kiel oni vin taksas, tiel oni vin regalas ^PrV ; ni devas lin taksi ne laŭ lia sukceso, sed laŭ lia volo kaj laboro [1]; ne taksu malamikon tro malforta ^Ifigenio ; li taksis, kiel grandajn servojn [la pastro] povas fari al li [2]; belecon taksas ne okulo, sed koro ^PrV ; malplaĉas nenio, se taksas pasio ^PrV ; virŝafo […] havantan laŭ via taksado la valoron [3]; mi estas certa, ke la esperantistoj alte taksos la gravecon de tiu ĉi fakto [4]; li tro malalte taksis la viglecon de la virino [5]; oni taksas je (ĝis) cent la nombron de la pereintoj; mi taksas tiujn kondiĉojn neakcepteblaj; ni taksas la tempon ne taŭga por tiu propono. mezuri

2.

(arkaismo) Aprezi: taksi la sanon ni lernas en malsano ^PrV ; li ja pli-malpli alte taksas la revuon [6]; ĝenerale, oni alte taksas la anglan lingvon, precipe en urboj [7].

estimi, juĝi², konsideri, rigardi

Ago taksi, rezulto de la ago: laŭ via takso [8]; aldonu kvinonon al via takso [9]; da homoj, kiuj efektive parolas Latinon, laŭ mia takso estas malpli ol da Esperantistoj [10].

Taksi erare: kiel multaj krimuloj, vi mistaksis la eblecojn de polica laboratorio ^CKv ; pri multaj punktoj li mistaksis Esperanton ^BonaLingvo ; se la batanto mistaksas la rapidon de la pilko, lia antaŭen-svingo estos aŭ tro frua aŭ tro malfrua [11]; la fakulo ne petis pardonon pro la mistaksoj kaj mismiksoj de siaj tiamaj inĝenieroj [12]. miskalkuli

Kiu videble tre gravas, tre fortas...: li faris netakseblajn servojn; netaksebla kolekto da belaĵoj; la arta festivalo […] ludos nesubtakseblan rolon por […] antaŭenpuŝi disvolviĝon de la kaligrafia arto [13].

Pririgardi kaj konsideri la kapablon aŭ taŭgecon de io aŭ iu: frue kalviĝintaj junaj viroj kun aspekto de spertuloj pritaksis molan rondecon de la ŝultroj, brakoj kaj kruroj de ĉarma fraŭlino ^Metrop ; instinkte ŝi sentis lian preterflugantan rigardon kaj tuj ekpensis: li observas, li pensas kaj pritaksas ^HsT ; faris diversajn demandojn al la gastoj, rigardis ilin esplore kaj pritakse kaj ŝajnis kontentaj ^ViV ; oni kredas fabelojn sen pritaksi ilian pravecon ^SkandalJozef ; rapide prezentis sin reciproke, kun firmaj manpremoj kaj intensa, pritaksa rigardado ^CKv ; ĝuste kaj plenece pritaksi la eventojn ^KFl ; klopodu prezenti vin ĉe Dio […] ĝuste pritaksante la vorton de la vero [14]. ekzameni, observi, prijuĝi, testi

Taksi malpli grava, granda... ol reale estas, tro malalte taksi: mi subtaksis vian fidelecon [15]. admono de Gandhi ne subtaksi la eblon de unuopulo ŝanĝi la mondon [16]; ne subtaksu tiun asocion: ili scipovis organizi tutan movadon [17]; la nuklea industrio […] konstante kaj mensoge subtaksis la danĝeron [18]. bagateligi, malgravigi, relativigi

Taksi pli grava, granda... ol reale estas, tro alte taksi: ni kutime supertaksas konatajn aferojn kaj subtaksas la nekonatajn [19]; ĉu oni ne supertaksas la valoron de Interreto por homoj, kies plej simplaj (primitivaj) vivbezonoj estas neglektataj [20]? la konstruantojn de la turo de Babelo punis la dio mem, sed tio ne detenis postajn generaciojn ĉiam denove plani gigantisme, supertaksante siajn kapablojn [21].