^*nigr/a ^UV

1.

Samkolora kiel karbo kaj fulgo; sorbanta ricevatan lumon kaj ne reflektanta ĝin en la videbla spektro: haroj […] nigraj kiel korvo [1]; talpo en […] nigra velura pelto [2]; grandaj nigraj okuloj [3]; (figure) aperis granda nigra (tre malhela) nubo [4]; nigraj karbigitaj traboj, kiuj apogis sin al la kamentubo [5]; ĉiuj malaperis internen en la nigran teron, tiel ke oni ne povis plu vidi ian signon [6]; li ŝmiris al si la vizaĝon per bruna kaj nigra farbo [7]; sed post kelkaj tagoj li plene hejmiĝis inter la fulgonigraj viroj de la Torentaj uzinoj [8]; nigran kornikon sapo ne blankigos ^PrV ; eĉ plej nigra bovino donas lakton nur blankan ^PrV . blankagrizanigra kesto, nigra listo, nigra truo

2.

Malluma: ĉirkaŭ li fariĝis plej nigra nokto [9]; ili atingis la monton, sur kiu la nigraj arbaroj levis sian supron al la ĉielo [10]. Nigra Arbaro, Nigra Maro

3.

(figure) Funebra, malgaja, pesimisma: nigra humuro [11]; nigra ĉapitro de la historio [12]; la nigra standardo de la morto [13]; li komencis dronigadi siajn pensojn […] en brando, [kaj kiam] atakis lin lia nigra spirito, […] li fariĝadis nekvietigebla kaj kuradis tra la arbaro kiel ĉasata besto [14]. roza³griza³, melankolia, nigrevidulo

4.

(figure) Malicega, abomeninda: nigra magio [15]; vi, nigraj semantoj de malpaco [16].

1.

Nigra koloro: li havis […] antaŭtukon, bluan kun nigro [17]; (figure) en ĉi tiu „vivo“ ne estis promontoro kaj valo, amo kaj malamo, blanko kaj nigro (t.e. kontrasto, ekscito), nur senfina, griza vakuo [18]; nigro sur blanko (= skribaĵo) pruvas sen manko ^PrV ; la nigro de la nokto ankoraŭ ne regas kun absoluta forto [19]; maldika viro en nigro (nigra vesto) [20]; paradokse, post tiom da nigro (melankolio) kaj amaro enanime fine restas plejparte helo [21].

2.

Unu el la du ludantoj en ludoj kiel ŝako, goo, damoj, ktp.

Io nigra aŭ nigra parto de io: estas tiom same prudente preni serioze presan nigraĵon kaj paperon, kiel ĉian alian aferon [22].

(tr)

1.

Fari nigra: nigrigi grizajn harojn; la kurtenoj subite fajriĝis en flugado de flamoj, kiuj nigrigis la plafonon [23]; nigrigi malplenajn kvadratojn [24]; nigraj traboj transsaltis super niaj kapoj, kun fumnigrigita plafono super ili [25].

2.

(figure) Malgajigi: la malsano nigrigis lian spiriton, vivon; [mi] murdos ĉion, kio nigrigas mian tagon [26].

3.

(figure) Malbonfamigi: mi ne volas nigrigi la reputacion de eksterlandaj korespondantoj [27]; multaj kandidatoj elektis […] nigrigi kaj enkotigi la konkurenculojn [28]; Kalumniante konstante, oni eĉ anĝelon nigrigas ^PrV .

Malhelhaŭta persono kun sudsahar-afrika deveno: la bonhumora ĉeesto de la nigruloj vere mankis al mi poste [29]. negro