*fojo
- 1.
-
Ĉiu el la okazoj, kiam io
fariĝas:
unu fojon por ĉiam
[1];
li sonis tri fojojn;
je la unua fojo
[2]
[3];
por la lasta fojo;
aŭtoritata komitato [...] havos la rajton fari en la
fundamento
de la lingvo unu fojon por ĉiam ĉiujn deziritajn ŝanĝojn, se
tiaj ŝanĝoj montriĝos necesaj
[4].
ŝanco - 2.
- (evitinde) Oble: konstanta regulo por la akcento en lingvo lernota estas mil fojojn pli bona (t.e. „miloble pli bona“) ol akcento neregula [5]; da lingvoj artaj ekzistas ja tre multe kaj ilia nombro povas esti ankoraŭ mil fojojn pli granda (t.e. „miloble pli granda“) [6].
1.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, antaŭparolo
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Ruĝaj ŝuoj
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
4. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Antaŭparolo
5. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, La Esperantisto, 1891 (72A)
6. L. L. Zamenhof: Esenco kaj Estonteco, ĉap. 6a
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Ruĝaj ŝuoj
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
4. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Antaŭparolo
5. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, La Esperantisto, 1891 (72A)
6. L. L. Zamenhof: Esenco kaj Estonteco, ĉap. 6a
- angle:
- time (occasion), occasion
- beloruse:
- раз
- ĉeĥe:
- krát, ráz
- ĉine:
- 一遍 [yībiàn]
- france:
- fois, reprise (fois) unu ~on por ĉiam: une fois pour toutes.
- germane:
- Mal (Wiederholung)
- hispane:
- vez, ocasión unu ~on por ĉiam: de una vez para siempre, de una vez por todas.
- hungare:
- alkalom, íz (alkalom)
- indonezie:
- kali
- japane:
- 度 [ど], 回 [かい]
- nederlande:
- keer (maal)
- pole:
- raz
- portugale:
- vez, feita
- rumane:
- dată, oară
- ruse:
- раз unu ~on por ĉiam: раз и навсегда.
- slovake:
- krát, raz
- svede:
- gång (ett tillfälle)
- ukraine:
- раз
foje
- 1.
- Iun fojon, en nedifinita tempo; iam, unu fojon: foje la reĝo aranĝis festenon kaj invitis ĉiujn belajn junulinojn de la tuta lando [7]; ĉu vi scias, kion ŝi foje diris al mi? [8]; La Ondo de Esperanto foje demandis min pri tri libroj en Esperanto, kiujn mi kunprenus, estante ekzilota al neloĝata insulo [9]; tiun tipe ĉinan frazstrukturon mi foje memoris dum interparolo, kaj, pro la ricevitaj laŭdoj, de tiam regule uzis [10].
- 2.
- Iujn fojojn, en diversaj sporadaj okazoj; fojfoje, kelkfoje, de tempo al tempo: foje mi eliras eĉ meze en la nokto kaj promenas en la parko [11]; homoj foje vidas strangajn aferojn, se ili restas tro longe sub la suno [12]; eĉ motorcikloj foje ne povas trapenetri la densan enurban trafikon [13]; la pola kaj la rusa foje uzas la instrumentalon por indiki predikativon disde subjekto [14].
Rim.:
La unua signifo estis plej ofta en la frua historio de Esperanto,
kaj povas esti konsiderata la klasika signifo. Nuntempe la dua
signifo estas multe pli ofta, sed ambaŭ daŭre estas uzataj inter
spertaj Esperantistoj. Multaj uzantoj de la vorto uzas preskaŭ nur
po unu el la du signifoj.
Rim.:
Pro tio, ke la vorto foje estas ambigua en multaj
okazoj, kelkaj parolantoj preferas entute eviti ĝin kaj anstataŭe
uzi pli klarajn sinonimojn kiel iam kaj
fojfoje. Ekzemple, sen plia kunteksto ne estas klare,
ĉu en la frazo kiam mi estis studento, mi foje vojaĝis al
Irano temas pri unu unika okazaĵo, aŭ pri kutimo plurfoje
vojaĝi al Irano.
Iuj aliaj rekomendas uzi la vorton foje nur tiam, kiam
la kunteksto estas sufiĉe klara por indiki, kiu signifo estas
celita, aŭ kiam ne gravas, ĉu temas pri unu fojo aŭ pluraj
fojoj.
7.
Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm,
Cindrulino
8. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, ĉapitro 14a
9. William Auld: La Majstro parolas, La Ondo de Esperanto, 1999:11
10. Claude Piron: La bona lingvo, ĉapitro 2a
11. Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto
12. Anna Löwenstein: La ŝtona urbo, 1999
13. Syauqi Ahmad Zulfauzi Stya Lacksana: Kie oni survoje maljuniĝas, Monato, 2016/05, p. 10
14. John C. Wells: Lingvistikaj aspektoj de Esperanto, 1989, parto 4.4, paĝo 43a
8. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, ĉapitro 14a
9. William Auld: La Majstro parolas, La Ondo de Esperanto, 1999:11
10. Claude Piron: La bona lingvo, ĉapitro 2a
11. Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto
12. Anna Löwenstein: La ŝtona urbo, 1999
13. Syauqi Ahmad Zulfauzi Stya Lacksana: Kie oni survoje maljuniĝas, Monato, 2016/05, p. 10
14. John C. Wells: Lingvistikaj aspektoj de Esperanto, 1989, parto 4.4, paĝo 43a
- angle:
- 1. at one time, at some time 2. sometimes
- beloruse:
- 1. аднойчы 2. часам, часамі, калі-некалі
- ĉeĥe:
- přípona "-krát" 1. jednou, kdysi
- ĉine:
- 2. 有时侯 [yǒushíhòu], 有时候 [yǒushíhou], 日后 [rìhòu], 偶尔 [ǒuěr]
- france:
- 1. une fois 2. parfois
- germane:
- 1. mal, einmal 2. manchmal
- hispane:
- 1. una vez
- hungare:
- 1. egyszer, valamikor
- japane:
- 一度 [いちど], ある時 [あるとき]
- nederlande:
- 1. eens 2. soms
- pole:
- 1. pewnego razu
- ruse:
- 1. однажды, как-то раз
- slovake:
- prípona "-krát"
- tibete:
- མཚམས་མཚམས་
- ukraine:
- раз, одного разу, якось
foje... foje...
- Jen... jen...: foje ŝi ridis, foje ŝi ploris; ili kantis [...] foje unuope, foje ĥore [15]; tiel li ofte eliris por esti tute sola, kiam li desegnis [...] foje li faris fantaziajn bildojn, foje li provis desegni ion en la ĉirkaŭaĵo [16].
15.
Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La Senĉesa Rakonto, La Aĥarajoj
16. Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, unua parto
16. Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, unua parto
- angle:
- sometimes... at other times..., sometimes... sometimes...
- beloruse:
- то... то..., раз... раз..
- france:
- tantôt... tantôt...
- germane:
- manchmal... manchmal..., mal... mal...
- hispane:
- unas veces... otras veces..., a veces... a veces...
- hungare:
- egyszer... máskor...
- nederlande:
- soms... soms..., dan... dan...
- pole:
- raz... a raz...
- ruse:
- то... то...
fojfoje
- De tempo al tempo, en diversaj sporadaj okazoj: en ĉiu libro […] onin fojfoje frapas iuj malkovroj kaj neatenditaj pensoj [17]; fojfoje aperas fizikaj formuloj, kiuj estas kompreneblaj per abiturienta scio [18]; jam de tiu tempo li (Verlaine) komencas drinkadi, kaj, ebria, estas fojfoje atakita de murdema furiozo [19].
- angle:
- sometimes, occasionally, from time to time
- beloruse:
- часам, часамі, калі-некалі
- ĉeĥe:
- přípona "-krát"
- ĉine:
- 不时 [bùshí], 某时 [mǒushí]
- france:
- parfois, de temps en temps
- germane:
- manchmal, von Zeit zu Zeit
- hispane:
- de vez en cuando, algunas veces, de cuando en cuando
- indonezie:
- dari waktu ke waktu
- japane:
- 時々 [ときどき], 時おり [ときおり]
- nederlande:
- soms, af en toe, nu en dan, zo nu en dan
- pole:
- czasami
- rumane:
- uneori
- ruse:
- иногда, порой
- slovake:
- prípona "-krát"
ankoraŭfoje
- Unu pluan fojon, ankoraŭ unu fojon : Se vi parolos tiel ankoraŭfoje, mi devos puni vin. [20].
- angle:
- once more, again, one more time
- beloruse:
- яшчэ раз, зноў, паўторна
- ĉine:
- 再一次 [zàiyīcì], 再次 [zàicì], 复 [fù], 又 [yòu], 再 [zài]
- hebree:
- עוד הפעם
- ukraine:
- ще раз, повторно
ĉiufoje, ĉiun fojon
-
En ĉiuj okazoj:
ĉiufoje, kiam vi venos, oni akceptos vin plezure;
ĉiufoje kiam mi vidas vin, vi ŝajnas al mi alia
[21];
vi ĉiun fojon faras la saman eraron.
ĉiam,
senescepte
21.
B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, ĉapitro 17a
- angle:
- at all times, always
- beloruse:
- кожны раз, штораз
- france:
- chaque fois, systématiquement (chaque fois)
- germane:
- immer
- hebree:
- בכל פעם
- hispane:
- cada vez, siempre
- indonezie:
- setiap kali, selalu
- japane:
- 毎回 [まいかい]
- nederlande:
- iedere keer
- pole:
- w każdym razie, za każdym razem
- ruse:
- каждый раз, всегда
- ukraine:
- кожного разу, кожен раз, за кожним разом
iafoje, iufoje, disfoje
- Fojfoje: mi konfesas, mi mem amas iafoje filozofii [22]; iufoje per roza aŭ blua koloro brilis ia rubandeto [...] iufoje laĉo da koloraj koraletoj ĉirkaŭis la kolon Marta ; amikoj kaj konatoj […] disfoje vizitas aŭ telefonas [23].
22.
N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, akto 3a, sceno 5a
23. G. Neves: Paroli kaj paroligi, 1995
23. G. Neves: Paroli kaj paroligi, 1995
- angle:
- sometimes, occasionally, from time to time
- beloruse:
- часам, часамі, калі-некалі
- ĉeĥe:
- kdysi, mnohdy, někdy
- france:
- de temps à autre, parfois
- hispane:
- a veces, de vez en cuando
- japane:
- 時には [ときには]
- nederlande:
- nu en dan
- pole:
- czasami
- rumane:
- uneori
- ruse:
- иной раз
- slovake:
- dakedy, kedysi, niekedy
- ukraine:
- інколи, іноді, деколи
kelkafoje, kelkfoje
- 1.
- Kelkajn fojojn: Ŝi kliniĝis, prenis la infanon en siajn brakojn, kelkfoje alpremis la buŝon al ĝia frunto kaj vangoj […] Marta ; Li faris apenaŭ kelkcenton da paŝoj, sed li devis kelkfoje halti kaj ripozi [24].
- 2.
- Fojfoje: la signoj de la vojeto fariĝis pli kaj pli malklaraj, kaj kelkafoje ŝajne tute malaperis [25]; en la tiea komunista Partio okazas kelkfoje inter Rusoj kaj Poloj konfliktetoj [26].
24.
B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, ĉap. 21a.
25. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, ĉapitro 12a, Lemuel kaj Adaha
26. E. Lanti: Vortoj de k-do Lanti, „ho malfidemulo!...“
25. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, ĉapitro 12a, Lemuel kaj Adaha
26. E. Lanti: Vortoj de k-do Lanti, „ho malfidemulo!...“
- angle:
- 1. a few times 2. sometimes, occasionally, from time to time
- beloruse:
- 1. некалькі разоў 2. часам, часамі, калі-некалі
- ĉine:
- 有时侯 [yǒushíhòu], 有时候 [yǒushíhou], 日后 [rìhòu], 偶尔 [ǒuěr], 某时 [mǒushí]
- france:
- quelquefois
- germane:
- manchmal
- hispane:
- a veces, alguna que otra vez 1. varias veces
- indonezie:
- beberapa kali
- japane:
- 数回 [すうかい], 幾度か [いくどか]
- nederlande:
- nu en dan
- pole:
- 1. kilkakrotnie
- ruse:
- 1. несколько раз
- tibete:
- མཚམས་མཚམས་
- ukraine:
- кілька разів, кількаразово
multfoje
-
En multaj okazoj, ree kaj ree:
oni devus multfoje legi tekston por ĝin bone memori;
Vi savis ilin multfoje pro Via granda kompatemeco
[27];
vi ripetis multfoje la demandon: kial?
Marta
ofte
27.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Neĥemja 9:28
- angle:
- many times
- beloruse:
- шмат разоў, шматкроць
- ĉeĥe:
- mnohokrát
- ĉine:
- 很多时 [hěnduōshí], 往往 [wǎngwǎng], 时常 [shícháng], 屡次 [lǚcì], 勤 [qín]
- france:
- bien des fois, de nombreuses fois
- germane:
- oft
- hispane:
- muchas veces
- indonezie:
- acap kali, sering kali
- japane:
- 何度も [なんども], たびたび
- nederlande:
- geregeld, vaak, menigmaal
- pole:
- częstokroć, wielokrotnie
- ruse:
- много раз, многократно
- slovake:
- mnohokrát, veľa ráz
- ukraine:
- багато разів, багаторазово, не раз, не один раз, кілька разів
refoje
- Denove: dancu plu, denove kaj refoje [28]! ĉiam refoje li kuris al la metiistoj kaj urĝis ilin [29].
28.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, vojkamarado
29. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La Senĉesa Rakonto, La Batalo je la Ebura Turo
29. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La Senĉesa Rakonto, La Batalo je la Ebura Turo
- angle:
- again
- beloruse:
- яшчэ раз, зноў
- ĉeĥe:
- opět, zas, znovu
- ĉine:
- 再次 [zàicì], 再一次 [zàiyīcì], 再 [zài], 复 [fù]
- france:
- une fois de plus, de nouveau
- germane:
- nochmals, noch einmal
- hispane:
- una vez más, de nuevo
- hungare:
- ismét, újból
- indonezie:
- lagi
- japane:
- 再び [ふたたび], あらためて
- nederlande:
- opnieuw
- pole:
- jeszcze raz, znowu, ponownie
- ruse:
- ещё раз
- slovake:
- opäť, zasa, znova
- svede:
- igen, en gång till
- tibete:
- ཡང་བསྐྱར་
- ukraine:
- ще раз
unuafoje
-
La unuan fojon:
[ili] unuafoje renkontiĝis ĉi tie
Fab3
;
de unu monato unuafoje mi povas kolekti la pensojn
[30];
unuafoje la princo vidis tiel grandegan dokumenton, en kiu estis priskribo
nur de unu provinco kaj dum unu sola jaro
[31].
debuti,
ek-,
premiero,
senprecedenca,
unue2
30.
B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XXI
31. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XXIII
31. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XXIII
- angle:
- for the first time
- beloruse:
- упершыню, першым разам
- ĉine:
- 首次 [shǒucì], 第一次 [dìyīcì]
- germane:
- erstmalig, das erste Mal
- japane:
- 初めて [はじめて], 最初に [さいしょに]
vicafoje
administraj notoj
pri
~e:
Mi verkis la rim-ojn ĉe ~e i.a. laŭ komentoj de pluraj homoj
en la Facebook-grupo Lingva Konsultejo (loko:
https://www.facebook.com/groups/konsultejo/permalink/3855036017854725/
), kaj komentoj de homoj, kiujn mi persone demandis pri sia opinio.
[S. Penter]