^* -obl/

I.

-obl

Sufikso signifanta, ke la priparolata objekto enhavas ĝuste ian kvanton tiomfoje, kiom montras la radiko: dudek estas la kvaroblo de kvin; sepoble tri estas dudek unu; ili kolektis duoble da pano^Z ; duoble pli ol ĉio, kion li havis antaŭe^Z ; li havis en tiu jaro centoblemezuran rikolton^Z ; en la spaco naĝis miloblaj fluoj da homaj pensoj^Z ; mia laboro valoras kelkoble pli, ol kiom vi donas al mi por ĝi^Z ; la posedo de Biblio estas por nia literaturo pli grava akiro, ol la posedo de multoble pli granda kvanto da aliaj verkoj^Z ; dum la 19a jarcento la terloĝantaro duobliĝis.

germane:

-fach

hungare:

-szor, -szer, -ször

pole:

przyrostek liczebnika wielorakiego

portugale:

sufixo multiplicativo

multobla

1.

(Singulare) Multega: havi multoblan forton^Z.

2.

(Plurale) Estantaj multaj el la sama speco: la multoblaj efikoj de la elektro.

3.

^MatVort plurobla.

beloruse:

шматлікі, кратны, шматразовы

ĉeĥe:

mnohonásobný

ĉine:

多个 [duōge], 多個 [duōge], 多重 [duōchóng], 倍式 [bèishì]

france:

2. multiple

germane:

vielfach

hungare:

sokszoros

japane:

多数倍の [たすうばいの], 多くの [おおくの], 多数の [たすうの]

nederlande:

veel

pole:

wielokrotny

rumane:

multiplă

slovake:

mnohonásobný

multobligi

1.

Multigi: multobligi la eksperimentojn, la provojn; ĉio estas pro vi, por ke la graco, multobligita per multaj, abundigu la dankon al la gloro de Dio [1]; necesas nuligi kelkajn festojn anstataŭ multobligi ilin, ĉar dum ĉi tiu festo nur 10 % de la loĝantoj festas, kaj la aliaj restas hejme, sen fari ion [2]; hodiaŭ oni parolas ankaŭ pri la „Interreto de Objektoj”, kiam la nombro de „objektoj” konektitaj al Interreto – fridujoj, panrostiloj, unuopaj lumoj, ... – vaste superos la nombron de homoj, evidente ankaŭ tio povus multobligi la disponatajn datenojn [3].

2.

Multigi pli kaj pli samspecajn estaĵojn, igante ilin naskiĝi unu de aliaj: Dio promesis, ke li multobligos ilian rason kiel la steloj de la ĉielo; oni povas sufiĉe bredi kuniklojn, sed monon multobligi ja ne estas eble [4]; multobligi vegetaĵon per branĉplantado; multobliĝema raso.

3.

(arkaismo) [5] Multipliki nombron per entjero: la verkanto, bezonante esprimi ekzemple „multobligi“, „dividato“ aŭ „triangulo“, kreos tiujn vortojn facile el la vortoj jam ekzistantaj en la vortaro [6];

1. La Nova Testamento, II. Korintanoj 4:15
2. Monato, Jérémie Sabiyumva: Fino de ramadano: ĉu festo de gejunuloj?
3. Monato, Lenio Marobin: La Granda Datumaro
4. Monato, Lode van de Velde: La nuna financa krizo (3)
5. Kazimierz Bein: Vortaro de Esperanto, artikoloj: mult, multipliki
6. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 4. Vortaroj

angle:

multiply

beloruse:

памнажаць 3. памножыць

bulgare:

умножавам

ĉeĥe:

rozmnožovat, znásobit

ĉine:

乘 [chéng], 相乘 [xiāngchéng]

france:

multiplier

germane:

vervielfachen

hispane:

multiplicar

hungare:

megsokszoroz 1. megsokszoroz, sokszorosít 2. szaporít, sokasít

japane:

増やす [ふやす], 謄写版で刷る [とうしゃばんでする]

nederlande:

vermenigvuldigen

pole:

mnożyć, zwielokrotniać 3. zwielokrotniać, mnożyć, pomnażać

rumane:

înmulți, multiplica 3. înmulți, multiplica

ruse:

1. множить, умножать, преумножать 2. размножать, преумножать 3. умножать

slovake:

násobiť, rozmnožiť

ukraine:

у багато разів збільшувати, множити, розмножувати

plurobla

(p.p. punkto aŭ polinoma radiko) Tia, ke ĝia obleco superas unu.

Rim.: Oni trovas ankaŭ „multobla“ ĉi-sence, verŝajne pro imito de nacilingvaj formoj. Tiu nelogika uzo de „mult“ anstataŭ „plur“ troviĝas ankaŭ ĉe Bricard MatTerm: multlatero, multedro...

angle:

multiple

beloruse:

кратны

ĉine:

多工 [duōgōng], 倍数 [bèishù], 倍數 [bèishù]

france:

multiple

germane:

mehrfach multiple

hungare:

többszörös

japane:

たびたびの

pole:

wielokrotny

rumane:

diferit

ruse:

кратный

ukraine:

кількаразовий (про збільшення)

II.

Vortero samsignifa:

oblo

[7]

Produto de donita entjero, multiplikita per alia entjero: la paraj nombroj estas obloj de 2. divizoro

Rim.: Malgraŭ ĝia deveno la nocio estas vastigebla al ĉia multipliko, same kiel okazas por „divizoro“.

7. Raoul Bricard: Matematika Terminaro kaj Krestomatio, p. 10

angle:

multiple

beloruse:

кратнае

ĉeĥe:

násobek

ĉine:

多工 [duōgōng], 倍数 [bèishù], 倍數 [bèishù], 整倍数 [zhěngbèishù], 整倍數 [zhěngbèishù]

france:

multiple (subst., math.)

germane:

Vielfaches

hungare:

szorzat, többszörös

japane:

倍数 [ばいすう]

nederlande:

veelvoud

pole:

wielokrotna, wielokrotność

rumane:

multiplu

ruse:

кратное

slovake:

násobok

ukraine:

кратне число

obligi

^PV

Multipliki nombron per entjero: obligante 3 per 5 oni ricevas 15.

Rim.: En pli frua stato de la lingvo oni uzis multobligi ĉi-cele. Matematika Vortaro MatVort precizigas en la tradukoj, ke temas pri multipliko per entjero, sed same kiel por „oblo“ aŭ „divizoro“ eblas vastigi la sencon al kampoj ekster elementa aritmetiko.

angle:

multiply

beloruse:

памнажаць (на цэлы лік)

ĉine:

相乘 [xiāngchéng], 倍增 [bèizēng], 再育 [zàiyù]

france:

multiplier (math.)

germane:

vervielfältigen

hungare:

szoroz

japane:

掛ける [かける]

nederlande:

vermenigvuldigen

pole:

mnożyć, powielać

rumane:

multiplica, duplică

ruse:

умножить, умножать

ukraine:

множити

n-obla

a)

[8] (p.p. radiko `a` de polinomo `bb P`) Tia, ke `n` estas la plej granda potenco, por kiu `(bb X-a*bb 1)^n` divizoras en `bb P`: `bb X^2-bb 1` akceptas du unuoblajn radikojn; 1 estas duobla radiko de `bb X^2-2*bb X+bb 1`.

b)

[9] (p.p. punkto de kurbo) Tia, ke la kurbo trapasas ĝin `n`-foje: ĉiuj punktoj de koniko estas unuoblaj.

obleco, plurobla.

8. Raoul Bricard: Matematika Terminaro kaj Krestomatio, p. 15
9. Raoul Bricard: Matematika Terminaro kaj Krestomatio, p. 32

angle:

n-fold

beloruse:

n-кратны

france:

multiple d'ordre n, n-uple

germane:

n-fach

hungare:

1.a n-szeres (gyök) 1.b n-edrendű (görbe)

pole:

n-krotny

rumane:

n-o dată, de n ori

ruse:

n-кратный

obleco

^MatVort

(de punkto aŭ polinoma radiko) Tia entjero `n`, ke la punkto aŭ la radiko estas n-obla: la sumo de la obleco de ĉiuj radikoj de kompleksa polinomo egalas al ties grado.

angle:

multiplicity

beloruse:

кратнасьць

ĉeĥe:

násobnost

ĉine:

倍数 [bèishù], 倍數 [bèishù]

france:

multiplicité, ordre de multiplicité

germane:

Multiplizität, Vielfachheit

hungare:

multiplicitás

pole:

krotność

rumane:

ori

ruse:

кратность

slovake:

násobnosť

ukraine:

кратність

plej malgranda komuna oblo (PMKO)

^PIV1

(de pluraj entjeroj) la plej malgranda komuna oblo de 14, 20, 30 estas 420.

angle:

least common multiple

beloruse:

найменшае агульнае кратнае

ĉeĥe:

nejmenší společný násobek

ĉine:

最小公倍数 [zuìxiǎogōngbèishù], 最小公倍數 [zuìxiǎogōngbèishù]

france:

plus petit commun multiple, P.P.C.M.

germane:

kleinstes gemeinsames Vielfaches

hungare:

legkisebb közös többszörös

nederlande:

kleinste gemeen veelvoud

pole:

najmniejsza wspólna wielokrotność, N.W.W.

rumane:

cel mai mic multiplu comun (c.m.m.m.c.)

ruse:

наименьшее общее кратное

slovake:

najmenší spoločný násobok