*familio
- 1.
-
Malvasta parencaro.
- a)
- Aro formata de la patro, patrino kaj infanoj: vivi en familio; la patro de la familio ricevis oficon [1]; la viroj estas kapoj de domoj, patroj de familioj Marta . vian patron kaj vian patrinon kaj viajn fratojn kaj la tutan familion de via patro kolektu al vi en la domon [2].
- b)
- La tuta parencaro ĝenerale: ankaŭ la edukado, idealoj, konvinkoj, celado, — kaj la popoloj interproksimiĝus kiel unu familio[3]; aparteni al nobela familio; li havis grandan familion: li estis frato, edzo, patro Marta ; la familio de la Ardidoj [...] la familio de la Naamanidoj [4]; (figure) en unu bela tago [...] ekzistas nur unu ĉiuhoma familio (la homaro) kun unu ĉiuhoma lingvo EE . gento
- 2.
-
Aro de aĵoj kun komuna deveno.
- a)
-
Ŝtupo de la botanika kaj zoologia klasifikoj
(familia):
familio de rozacoj;
arbedoj el la familio saksifragacoj
[5];
solana familio
[6];
hundo estas mamulo el la familio de kanisedoj
[7].
Rim.: La nomo de familio estas derivata de la nomo de unu el ĝiaj genroj per la sufikso -ac en botaniko, -ed en zoologio. En nefaka uzo oni povas eviti tiujn sufiksojn: familio de rozoj, rozfamilio, rozfamiliano.ordogenro botanikaj familioj zoologiaj familioj
- b)
- Klaso de muzikiloj kun sama ĝenerala konstruo, diversaj laŭ grando, sonamplekso aŭ aliaj detaloj: La angla korno estas ligna blovinstrumento, la alda instrumento el la familio de hobojoj [8].
- c)
- Klaso de lingvoj, lingvofamilio. lingvoj de la hindeŭropa familio; tungusa, apartenanta al la altaja lingva familio [9].
- d)
- [10](fakula ĵargono)
(de elementoj en aro `bb E` kun
indicoj
en aro `bb I`)
Bildigo de
`bb I`
al `bb E`; alternative:
la bildaro de tiu bildigo:
oni povas opinii ke la ebeno konsistas el familio de rektoj,
paralelaj unu al la aliaj
[11].
vico;indico,
termo.
Rim.: Kvankam teorie sinonima kun „bildigo“, la termino „familio“ estas uzata pro tradicio kaj pro la oportunaj skribaĵoj, kiujn ĝi ebligas. Por signi familion `f`, oni kutime skribas `(f_i)_(i in bb I)`. La bildon de `i` per `f` oni foje nomas „termo“ aŭ eĉ „elemento“ de la familio kaj oni ĝin signas per `f_i` anstataŭ `f(i)`. La uzo de termino „elemento“ klariĝas per tio, ke parolante pri familio, oni plejofte interesiĝas pri ĝia bildaro, sed familio povas havi du identajn elementojn, dum aro ne povas.
1.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Fluganta kofro
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Josuo 2:18
3. Zamenhof: El la unua libro de la lingvo Esperanto.
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Nombroj 26:40
5. Steĉjo Norvell: Vivo: Riboj, Monato, 2000/11, p. 16
6. Máire NicAoidh: Ĝardenumi, Monato, 2000/04, p. 20
7. Vikipedio, Hundo
8. Vikipedio, Angla korno, 2011-08-07
9. La Manĉura: Formortanta lingvo de malplimulto en Ĉinio, Monato, 2001/01, p. 22
10. R. Hilgers: Yashovardhan: k.a.: EK-Vortaro de matematikaj terminoj, §171
11. Vikipedio, Kvara dimensio
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Josuo 2:18
3. Zamenhof: El la unua libro de la lingvo Esperanto.
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Nombroj 26:40
5. Steĉjo Norvell: Vivo: Riboj, Monato, 2000/11, p. 16
6. Máire NicAoidh: Ĝardenumi, Monato, 2000/04, p. 20
7. Vikipedio, Hundo
8. Vikipedio, Angla korno, 2011-08-07
9. La Manĉura: Formortanta lingvo de malplimulto en Ĉinio, Monato, 2001/01, p. 22
10. R. Hilgers: Yashovardhan: k.a.: EK-Vortaro de matematikaj terminoj, §171
11. Vikipedio, Kvara dimensio
- afrikanse:
- gesin
- albane:
- familja
- amhare:
- ቤተሰብ
- angle:
- family
- arabe:
- عائلة
- armene:
- ընտանիք
- azerbajĝane:
- ailə
- beloruse:
- сям'я, сямейства
- bengale:
- পরিবার
- birme:
- မိသားစု
- bosne:
- obiteljska
- bulgare:
- семейство
- ĉeĥe:
- rodina, soubor (členů), soustava (členů), systém
- ĉine:
- 家族
- dane:
- familie
- estone:
- pere
- eŭske:
- familiari
- filipine:
- pamilya
- france:
- famille
- galege:
- familia
- germane:
- Familie
- guĝarate:
- કુટુંબ
- haitie:
- fanmi
- haŭse:
- iyali
- hebree:
- משפחה
- hinde:
- परिवार
- hispane:
- familia
- hungare:
- család
- ide:
- familio
- igbe:
- ezinụlọ
- indonezie:
- famili, keluarga, kerabat 2.a famili 2.c rumpun
- irlande:
- teaghlach
- islande:
- fjölskylda
- japane:
- 家族 [かぞく]
- jave:
- kulawarga
- jide:
- משפּחה
- jorube:
- ebi
- kanare:
- ಕುಟುಂಬ
- kartvele:
- ოჯახის
- kazaĥe:
- отбасы
- kimre:
- teulu
- kirgize:
- үй-бүлө
- kmere:
- ក្រុមគ្រួសារ
- koree:
- 가족
- korsike:
- a famiglia
- kose:
- usapho
- kroate:
- obitelj
- kurde:
- malbat
- latine:
- familia
- latinece:
- 2.a familia
- latve:
- ģimene
- laŭe:
- ຄອບຄົວ
- litove:
- šeima
- makedone:
- семејство
- malagase:
- fianakaviana
- malaje:
- keluarga
- malajalame:
- കുടുംബം
- malte:
- familja
- maorie:
- whānau
- marate:
- कुटुंब
- monge:
- tsev neeg
- mongole:
- гэр бүл
- nederlande:
- familie 1.a gezin
- nepale:
- परिवार
- njanĝe:
- banja
- norvege:
- familie
- okcidentfrise:
- famylje
- panĝabe:
- ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ
- paŝtue:
- کورنۍ
- perse:
- خانواده
- pole:
- rodzina
- portugale:
- família
- ruande:
- umuryango
- ruse:
- семья, семейство 2.d семейство
- samoe:
- aiga
- sinde:
- خاندان
- sinhale:
- පවුලේ
- skotgaele:
- teaghlach
- slovake:
- súbor (členov), sústava (členov)
- slovene:
- družina
- somale:
- qoyska
- ŝone:
- mhuri
- sote:
- lelapa la
- sunde:
- kulawarga
- svahile:
- familia
- taĝike:
- оила
- taje:
- ครอบครัว
- tamile:
- குடும்ப
- tatare:
- гаилә
- telugue:
- కుటుంబం
- tibete:
- ཁྱིམ་ཚང་
- tokipone:
- kulupu mama
- turke:
- aile
- ukraine:
- сім’я
- urdue:
- خاندان
- uzbeke:
- oilaviy
- vjetname:
- gia đình
- volapuke:
- famül
- zulue:
- umndeni
familia
- Rilata al familio; de familio: familia domo, similecoB ; familiaj ĝojoj; familiaj rilatoj, familiaj aferoj [12]; familia nomo; paroli pri familiaj aferoj [13]; en mia familia vivo mi povas uzadi kiun lingvon mi volas, sed mi devas ĝin nomi ne mia nacia, sed nur mia lingvo familia [14].
12.
L. L. Zamenhof: Homaranismo, Pri la homaranismo
13. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro V
14. L. L. Zamenhof: Homaranismo, Dogmoj de Hilelismo
13. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro V
14. L. L. Zamenhof: Homaranismo, Dogmoj de Hilelismo
- angle:
- family
- beloruse:
- сямейны
- bulgare:
- фамилен
- ĉeĥe:
- rodinný
- ĉine:
- 弥合 [míhé]
- france:
- familial
- germane:
- Familien-, familiär
- hebree:
- משפחתי
- hispane:
- familiar
- hungare:
- családi
- ide:
- familiala
- indonezie:
- familier, kekeluargaan
- japane:
- 家族の [かぞくの], 家庭の [かていの], 家族的な [かぞくてきな], 水入らずの [みずいらずの]
- nederlande:
- gezins-
- norvege:
- familie-
- perse:
- خانوادگی
- pole:
- rodzinny ~a nomo: nazwisko.
- ruse:
- семейный
- slovake:
- rodinný
- ukraine:
- родинний, сімейний
- volapuke:
- famülik
familiano
- Iu el la uloj, kiuj konsistigas familion: Zhai Feng kaj liaj familianoj ĉiuj sin vestis per sav-veŝto [15].
15.
Lin Xiaoyun:
Zhai Feng kaj liaj familianoj velŝipadis..., El Popola Ĉinio, 2013-12-27
- beloruse:
- сямейнік, член сям’і
- ĉeĥe:
- rodinný příslušník, člen rodiny
- ĉine:
- 家人
- france:
- membre de la famille
- ide:
- familiano
- indonezie:
- anggota keluarga
- japane:
- 家族 [かぞく]
- pole:
- członek rodziny
- slovake:
- rodinný príslušník
- tibete:
- ནང་མི་
- ukraine:
- член родини/сім’ї
familiestro
- Tiu, kiu havas decidrajton kaj respondecon en familio: tio ... malhelpas, ke familiestro misuzu sian aŭtoritaton [16].
- beloruse:
- галава сям’і
- ĉeĥe:
- hlava rodiny
- ĉine:
- 家长
- france:
- chef de famille
- indonezie:
- kepala keluarga
- japane:
- 家長 [かちょう], 世帯主 [せたいぬし]
- pole:
- głowa rodziny
- slovake:
- hlava rodiny
- ukraine:
- глава родини, глава сім’ї
lingvofamilio
- Aro da lingvoj evoluintaj el sama pralingvo: lingvofamilioj kaj lingvosubfamilioj estas priskribitaj aŭ listigitaj en enciklopedioj [17].
17.
A. Kueck:
Internacieco de vorto kaj ties uzebleco laŭ Regulo
15, 2009-10-03
- angle:
- language family
- beloruse:
- моўная сям’я
- bulgare:
- езиково семейство
- ĉeĥe:
- rodina jazyků
- ĉine:
- 語言系屬分類 [yǔyánxìshǔfēnlèi]
- france:
- famille linguistique
- ide:
- linguala familio
- indonezie:
- rumpun bahasa
- nederlande:
- taalfamilie
- okcidentfrise:
- taalfamylje
- pole:
- rodzina językowa
- slovake:
- rodina jazykov
- ukraine:
- мовна сім’я
vortfamilio PIV1
-
Grupo da vortoj apartigita per rilatoj morfologiaj, semantikaj ktp:
- a)
- (vortfamilio morfologia:) Grupo da derivaĵoj de unu sama radiko4 aŭ radikalo1: Ekzemple, de la substantivo reĝ(o) oni formas per adjektivigo la vortfamilion: reĝ, reĝ·a, reĝ·a·o = reĝ·ec·o, kaj per verbigo la familion: reĝ, reĝ·i, reĝ·i·o = reĝ·ad·o [18];
- b)
- (malofte) (vortfamilio etimologia:) Grupo da vortoj parencaj en pralingvo: pez estas de la sama vortfamilio kiel pend PIV1 .
18.
René de Saussure: Fundamentaj reguloj de la vort-teorio en Esperanto, Bern, la 1-an de julio 1915. §15
- angle:
- word family
- beloruse:
- гняздо (аднакарэнных слоў)
- ĉeĥe:
- slovotvorná čeleď
- france:
- famille de mots
- pole:
- rodzina wyrazów
- ruse:
- гнездо (слов)
administraj notoj
~a:
Mankas verkindiko en fonto.