^*pov/i ^UV

(tr)

1.

[pov.0i.kapabli]

Havi la forton, lertecon aŭ kapablon necesan por fari ion: du homoj povas pli multe fari ol unu [1]; mi neniel povas kompreni, kion vi parolas [2]; por ke lingvo internacia povu bone kaj regule progresadi […] estas plej necesa […] neniam ŝanĝebla Fundamento de la lingvo [3]; [ŝi estis] unu el la plej belaj knabinoj, kiujn oni povis trovi [4]; mi ne povas [legi tiun libron], ĉar ĝi estas sigelita [5]; montru al li dankon, se pli oferi vi ne povas ^Ifigenio ; Bogdan povis rekoni ĝin inter mil similaj ringoj [6]; kiel ni povos stimuli Esperantan lingvoteknologion [7]; per unu frapo [oni] povus forigi ĉiujn problemojn [8]; kiu devas, tiu povas ^PrV ; kion oni volas, tion oni povas ^PrV . kapabliscipovi, povoscii

2.

[pov.0i.rajti]

Havi la rajton, la aŭtoritaton necesan por fari ion: absoluta reĝo povas fari ĉion, kion li volas; oni ne povas malliberigi homojn, pro tio ke ili […] aŭskultis muzikon [9]; tie, kie mi alestas, neniu povas teni nepunate la glavon nudigitan ^Ifigenio ; ĝi prezentas simple mian personan opinion, kiun ĉiu el vi povas aprobi aŭ ne aprobi [10]. rajti

3.

[pov.0i.rajtigxi]

Havi la permeson, la eblecon fari ion: vi povas trovi tiujn ĉi ideojn plenumeblaj aŭ neplenumeblaj ^EE ; la personoj, kiuj ne komprenas la uzadon de l' artikolo, povas en la unua tempo ne uzi [ĝin] [11]; ĉiu, kiu ŝin vidis, povis pensi, ke li vidas la patrinon [12]; ni povas diri „obei al la patro“ kaj „la patron“ [13]; ĉiu, kiu ŝin vidis povis pensi, ke li vidas la patrinon [14]; en malbona vetero oni povas facile malvarmumi [15]; tre povas esti, ke [16]; li povas alveturi (estas okazeble, ke li alvenos) en ĉiu horo [17]. darfieble, lici

Kapabla je io: kiu el ili estis pli farpova [18]? decidpovaj rajtoj [19]; li prezentas skizojn en vigla kaj riĉe esprimpova familiara stilo [20]. lerta¹, kompetenta¹, potenca

1.

[pov.0o.kapablo]

Kapablo fari ion: ne lasu al iu la povon malutili; laŭ sia povo ili donis en la trezorejon de la laboroj: da oro sesdek unu mil darkemonojn, da arĝento kvin mil min'ojn, kaj da pastraj vestoj cent [21]; Jesuo, kortuŝite, tuŝis iliajn okulojn, kaj tuj ili ricevis vidpovon, kaj sekvis lin [22]; la Spirito donis al ili parolpovon [23]; la profetpovo estas kiel signo […] al la kredantoj [24]; riĉa preparo, sed povo avara ^PrV ; forprenu de ni la povon de interŝanĝado de pensoj — kaj ni restos sensaĝaj kaj senhelpaj bestoj ^FK .

2.

[pov.0o.potenco]

Aŭtoritato, supera estreco: tia monarĥo devas havi povon kaj grandan riĉaĵon [25]; neniu havos povon super vi [26]; sen povo kolero estas ridinda afero ^PrV .

3.

[pov.0o.FIZ]

Fizika grando, egala al la kvociento de laboro per la infinitezima intervalo de tempo, en kiu tiu laboro efektiviĝas; alidire: skalara produto de forto, aplikita al korpo, per la rapido, kiun ĝia efiko produktas sur la korpo: la dimensioj de povo estas `ML^2T^-3`; la povo de motoro estas 500 ĈP (ĉevalpovoj). povumoĉevalpovo, vato

4.

[pov.0o.MAT]

[27] (de aro) Kardinalo.

[pov.0umo.FIZ]

Sinonimo de povo³ kaj povo⁴: pro la granda povumo ‐ 6400 kilovatoj ‐ ĝi povas tiri 1600-tunan varo-trajnon je 160 km/h kaj pasaĝero-trajnon je 230 km/h [28]; inkandeska lampo, lumflukso 1350 lumenoj, povumo 100 vatoj [29].

[pov.cxio0a.KOMUNE]

Kies povo kapablas ĉion ajn: Dio sola kaj ĉiopova [30]; vian ĵuron nuligis la ĉiopova morto [31]; kiam la ĉiopova Mahadeva kreis la belegan Hindujon, li deflugis sur la teron, por ĝin admiri ^FK ; (figure) la ministro, antaŭ nelonge ĉiopova, […] sidis nun sola en sia palaco [32].

(malofte)

[pov.ne0ebla.KOMUNE]

Kiun neniu povas, nefarebla: ŝia penegado […] per sia propra tro forta streĉiĝo nepovebligis ĉiun progreson ^Marta ; nenio por Dio estas nepovebla [33].

[pov.sam0a.aroj]

(p.p. du aroj) Tiaj, ke ekzistas bijekcio inter ili: du finiaj aroj kun sama nombro da elementoj estas sampovaj; la aro de ĉiuj entjeroj estas sampova kiel la aro de ĉiuj paraj entjeroj; la aro de reeloj kaj la subaro de ĝiaj elementoj inter 0 kaj 1 estas sampovaj; povo de F [ne] nepre estu pli granda ol R, fakte, ili povas estis sampovaj [34].

[pov.sen0a.KOMUNE]

Ne povanta agi aŭ influi: en la infaneco li estas senpova, en la maljuneco senforta [35]; por ŝanĝi ion en la natura irado de la internacilingva afero, mi estas tiel same senpova, kiel ĉiu alia persono [36]; ŝajnaj indiferentuloj, mem senpovaj imagi la propran bonecon [37].

[pov.sen0eco.KOMUNE]

Stato de tiu, kiu ne povas agi, influi, regi situacion: falsaj konsoloj […] pligrandigas mian senpovecon [38]; panĝabanoj sentas ankaŭ politikan senpovon [39].

[pov.dauxri0o.KOMUNE]

Evoluo aŭ agomaniero, kiu kontentigante la postulojn de la nuntempo povas daŭri ankaŭ en la estonto: la kongrestemo estis „daŭropova evoluo – nova koncepto por la homaro“ [40]; varoj, kiuj laŭ la organizantoj estas daŭripovaj kaj kiuj ne damaĝas bestojn [41]; konceptoj por daŭripova energi-provizado el lokaj resursoj [42]; origine la esprimo daŭripovo (aŭ ĝiaj nacilingvaj ekvivalentoj) estis uzata en la arbarkulturo ^Viki .

Havanta sufiĉe da mono por povi pagi, kion necesas pagi: la novaj lernantoj per la retaj kursoj en pagopovaj landoj apartenas nur al la reta Esperantujo (en kiu oni ne pagas kotizojn kaj ricevas servojn senpage), la novaj lernantoj en nepagopovaj landoj restas for de la movado pro sia nepagopoveco [43]; partoprenantoj el pagipovaj landoj (t.e. kies landanoj estas povaj pagi pli ol el aliaj landoj) [44]; ne ĉiu germano tuj estas sufiĉe pagipova por havigi al si la Kraŭsojn [45]. solventa

Rim.: La formon „pagipova“ oni povas konsideri mise kuntiratan „pagi pova“ = „pova povi“ [Wolfram Diestel]