^*pek/i ^UV

(ntr)

1.

[pek.0i.REL]

Malobservi religian aŭ moralan leĝon: tiu popolo pekis per granda peko kaj faris al si orajn diojn [1]; al homo, pekinta senintence, Dio facile pardonas [2]; pekinto pentas, kolero silentas ^PrV ; kontraŭ peko prediku, sed pekinton pardonu^PrV ; laŭ la urba policestro, la ciganoj ĉiel pekis, krom prirabi bankon [3]. krimi, kulpi

2.

[pek.0i.FIG]

(figure) Malobservi regulon de dececo, scienco, arto kc: peki kontraŭ la logiko [4]; peki kontraŭ la gramatiko, la vereco; tiuj formoj pekas kontraŭ la principo de internacieco; mi pekis kontraŭ unu el la feraj principoj de ĵurnalismo: neniam asertu ke io okazis antaŭ ol ĝi vere okazis [5]. erari, malkorekta

1.

[pek.0o.REL]

Malobservo pri religia aŭ morala leĝo: ne ekzistas homo, kiu ne havus iajn pekojn [6]; de peko kaj mizero estas plena la tero ^PrV ; por peko senkonscia puno nenia ^PrV ; malmodesteco estas patrino de ĉiuj pekoj ^Marta ; peke akirita ne estas profita ^PrV ; peko malnova perdas pekecon ^PrV ; homoj kulpigas aliulojn pro propraj eraroj kaj pekoj [7].

2.

[pek.0o.FIG]

Malobservo pri ia regulo: [en tia uzo] mi neniel povus vidi […] pekon kontraŭ la reguloj […] de nia lingvo [8].

[pek.0ema.REL]

Kiu facile, ofte pekas: kiu estas pli pekema ol tiu, kiu kaŝas la pruvojn ricevitajn de Alaho [9]? en malican animon ne eniras saĝeco, nek loĝos en pekema korpo [10]; teatro estis vidita kiel io pekema kaj la puritanoj provis tre forte movi ĝin for el sia socio [11]; la ĉefa vizio de la judismo estas ĝia konsidero de la samseksemo kiel io pekema, ĉar ĝi estas eksplicite malpermesata en la Torao [12].

(tr)

[pek.0igi.REL]

Instigi iun al peko: lin pekigis la aligentaj edzinoj [13]; ne permesu al via buŝo pekigi vian korpon [14]. delogi, malvirtigi.

[pek.0ulo.REL]

Homo, kiu pekadas: ĉiuj impostistoj kaj pekuloj alproksimiĝis al li, por aŭskulti lin [15]; eĉ inter piuloj ne mankas pekuloj ^PrV ; li ne tremis kiel pekulo, li sciis, ke li estis ĝusta kredanto [16]; multaj „impostopekuloj” intertempe mem akuzis sin pro prifraŭdo de la ŝtato je impostoj [17].

[pek.pra0o.KRI]

La unua peko fare de Adamo kaj Evo (Genezo 3): laŭ la katolika teologio, la prapeko daŭre estas persona peko de ĉiu novnaskito; laŭ la ortodoksa teologio, novnaskito ne respondecas je tiu peko (kiun ĝi tute ne faris), sed portas en si mem la psikofizikajn kaj spiritajn sekvojn de tiu prapeko — nian defalintan naturon [18]; (figure) la prapeko de artefariteco persekutas nian lingvon ekde ĝia naskiĝo [19].

1.

[pek.sen0a.REL]

Neniel pekinta: kiu el vi estas senpeka, tiu unua ĵetu sur ŝin ŝtonon [20]; kvankam la Hebreino estas tre kulpa, mi ne volas, ke suferu ŝia senpeka ido [21]; homo senpeka neniam ekzistis ^PrV .

2.

[pek.sen0a.FIG]

(figure) Tute sendifekta, tute korekta, tute konvena, perfekta: senpeka ĝentileco, elokventeco; la romano estas facile legata, kun klara stilo, kaj la traduko estas senpeka [22].

(tr)

[pek.sen0igi.REL]

Malŝarĝi je pekoj aŭ profaneco, reakiri ritan puron: kiu ektuŝis la kadavron de ia homo, tiu restos malpura dum sep tagoj; li senpekigos sin per ĝi en la tria tago kaj en la sepa tago, kaj li fariĝos pura [23]; kaj senpekigu la altaron, oferante sur ĝi, kaj oleu ĝin, por ĝin sanktigi [24].

Nuligi pekojn, malŝarĝi je pekoj: pekliberigu Vian popolon Izrael, kiun Vi liberigis, ho Eternulo, kaj ne kalkulu sangon senkulpan inter Via popolo Izrael [25]; kaj la pastro pekliberigos lin per la prokulpa virŝafo, kaj estos pardonite al li [26] (propeka kapro).

1.

[pek.morta0o.KAT]

Grava peko, kiu pereigas la animon de la pekulo (kondamnigas lin al infero): ve al tiuj, kiuj mortos en mortaj pekoj! [27].

2.

[pek.morta0o.FIG]

(figure) Grava, fatala eraro aŭ difekto: kio estas pardonebla al mi, tio fariĝas neforigebla morta peko por la nuntempaj „marksistoj“, kiuj ne lernas kaj ne utiligas la artefaritan tutmondan lingvon [28]; la kulminan mortpekon kontraŭ internacieco la aŭtoro kredas trovi ĉe ni rilate la uzon de jena surogata alfabeto kun la aĉaĵo „x” [29].

1.

[pek.mortomerita0o.BIB]

Krimo aŭ peko punenda per mortigo: se sur kampo renkontos la viro la fianĉigitan junulinon, kaj la viro ŝin kaptos kaj kuŝos kun ŝi: tiam oni mortigu sole la viron […] sed al la junulino faru nenion, la junulino ne havas mortomeritan pekon [30].

2.

[pek.mortomerita0o.KAT]

Morta peko¹: de la muroj de la domoj lumis per fajraj literoj la nomoj de la mortomeritaj pekoj: malhumileco, avareco, drinkemeco, voluptemeco, ‐ per unu vorto, la tuta sepkolora ĉielarko de la mortomeritaj pekoj [31]; la sep mortmeritaj pekoj [32].